Làm sạch dữ liệu đất đai: Nhiệm vụ trọng tâm trong cải cách hành chính, chuyển đổi số

Chủ trương đúng, kịp thời

Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước, Chính phủ luôn quan tâm, coi trọng và chỉ đạo quyết liệt việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai. Đây là một trong 6 cơ sở dữ liệu được ưu tiên triển khai làm nền tảng phát triển Chính phủ điện tử, hướng tới Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số.

Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai được kết nối liên thông với cơ sở dữ liệu của các Bộ, ngành sẽ tạo nền tảng để đổi mới phương thức quản trị quốc gia và quản lý đất đai nói riêng theo hướng hiện đại, phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, góp phần đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới. Đồng thời cung cấp công cụ đồng bộ, thống nhất để giải quyết thủ tục hành chính về đất đai cho người dân, doanh nghiệp trên môi trường điện tử được thuận tiện, nhanh chóng, chính xác, chất lượng, hiệu quả và minh bạch.

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia không những khẳng định tầm nhìn chiến lược sâu rộng của Đảng mà còn xác định rõ các nhiệm vụ, giải pháp để thực thi nhiệm vụ trên; đề ra các cơ chế, chính sách đột phá, ưu tiên, phát huy tính chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của người thực thi công vụ.

Tiếp đó, ngày 19/6/2025, Ban Chỉ đạo Trung ương Về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã ban hành Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW về thúc đẩy chuyển đổi số liên thông, đồng bộ, nhanh, hiệu quả đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức của bộ máy chính trị đã thể hiện rõ quan điểm lấy dữ liệu làm trung tâm, phải đảm bảo "Đúng - đủ - sạch - sống - thống nhất - dùng chung", trong đó cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai phải được xây dựng, hoàn thành, kết nối, chia sẻ đồng bộ cơ sở dữ liệu quốc gia.

Triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW, ngày 23/7/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 214/NQ-CP về kế hoạch hành động của Chính phủ về thúc đẩy tạo lập dữ liệu phục vụ chuyển đổi số toàn diện. Trong đó, phấn đấu 100% các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành được rà soát, đánh giá, tiếp tục xây dựng, bổ sung và chuẩn hóa toàn diện theo tiêu chuẩn chung, bảo đảm bao quát tất cả các lĩnh vực quản lý nhà nước, khả năng liên thông, kết nối, chia sẻ, tích hợp; nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến, phục vụ hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành và cải cách thủ tục hành chính dựa trên dữ liệu, đáp ứng yêu cầu thiết thực của người dân, doanh nghiệp.

Hướng tới ba mục tiêu

Chiến dịch làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai là thể hiện rõ ý chí, quyết tâm chính trị của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công an và các địa phương nhằm hiện thực hóa quan điểm chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; sự chỉ đạo cụ thể, quyết liệt và sát sao của Ban Chỉ đạo Trung ương và Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Trong đó, hoạt động xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai đóng vai trò quan trọng trong chuyển đổi số quốc gia.

Trong bối cảnh hiện nay, khi tổ chức sắp xếp mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp thì các nhiệm vụ cụ thể về đất đai được chuyển giao về cấp xã, phường, đặc khu là rất lớn đòi hỏi phải có cơ sở dữ liệu đất đai để các địa phương có đầy đủ công cụ để quản lý và giải quyết thủ tục hành chính. Đồng thời, sau chiến dịch này sẽ tạo lập được cơ sở dữ liệu đất đai đồng bộ, thống nhất, dùng chung làm công cụ cho công tác quản lý nhà nước về đất đai, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công cho người dân và doanh nghiệp được thuận lợi, nhanh chóng, chính xác, công khai, minh bạch, cắt giảm hồ sơ, giấy tờ và rõ trách nhiệm.

Chiến dịch làm giàu, làm sạch dữ liệu đất đai sẽ hướng tới ba mục tiêu trọng tâm: (1) Tạo nền tảng để phát triển Chính phủ điện tử và công cụ nền tảng, hiện đại để quản lý nhà nước về đất đai; các cấp, các ngành có đầy đủ thông tin nhanh chóng, chính xác để kịp thời ra quyết định chỉ đạo điều hành một cách minh bạch, hiệu quả, rõ trách nhiệm; (2) Nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công về đất đai; cải cách và giải quyết thủ tục hành chính về đất đai cho người dân, doanh nghiệp trên môi trường điện tử; (3) Kết nối, chia sẻ và đồng bộ Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai được với Cơ sở dữ liệu quốc gia và Cơ sở dữ liệu các ngành khác để vận hành thông suốt giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị nhằm khai thác và sử dụng có hiệu quả tài nguyên số, dữ liệu số.

Để đảm bảo cơ sở dữ liệu đất đai được sử dụng và vận hành thông suốt ngay trong và sau quá trình triển khai chiến dịch đòi hỏi phải bảo đảm các yêu cầu:

(1) Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai đã được xây dựng phải được rà soát, hoàn thiện "Đúng - đủ - sạch - sống - thống nhất - dùng chung"; bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ, phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp;

(2) Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai phải được đồng bộ, tập trung, thống nhất về Trung ương, kết nối chia sẻ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Trung tâm dữ liệu quốc gia và trong toàn bộ hệ thống chính trị (xuyên suốt giữa Chính phủ, và các cơ quan Đảng, Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân);

(3) Rà soát, tái cấu trúc các quy trình, thủ tục hành chính, trong đó tập trung vào các thủ tục, quy trình nội bộ để cắt giảm các thành phần hồ sơ giấy, tái sử dụng thông tin, dữ liệu đã có trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu khác để giải quyết thủ tục hành chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất của người dân, doanh nghiệp;

(4) Bảo đảm tuyệt đối về an toàn thông tin, an ninh mạng trong quá trình tổ chức triển khai xây dựng, hoàn thiện, vận hành và kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai;

(5) Việc triển khai phải được tập trung ưu tiên, quyết liệt, khoa học, chất lượng, hiệu quả với sự tham gia của toàn bộ hệ thống chính trị, các cấp, các ngành từ Trung ương đến cấp xã theo nguyên tắc rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ trách nhiệm và rõ thẩm quyền.

Thực hiện tốt phương châm "Đúng - đủ - sạch - sống"

Do đặc điểm thông tin về người sử dụng đất bao gồm thông tin về đất đai và thông tin về chứng minh nhân dân, căn cước công dân trên Giấy chứng nhận đã cấp cho người sử dụng đất được tạo lập qua các thời kỳ khác nhau, công tác quản lý, lưu trữ hồ sơ, công nghệ ở từng thời kỳ có sự thay đổi và một phần từ người sử dụng đất khi tự ý chuyển mục đích, giao dịch đất đai và tài sản gắn liền với đất bằng giấy tờ viết tay, chưa xác lập quyền thừa kế… dẫn đến một số trường hợp thông tin, dữ liệu chưa đúng và thống nhất.

Với mục tiêu và yêu cầu của chiến dịch này là phải hoàn thiện được cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai đảm bảo "Đúng - đủ - sạch - sống - thống nhất - dùng chung" để phục vụ cho công tác quản lý nhà nước minh bạch, hiệu quả, rõ trách nhiệm; đồng thời, là công cụ để cơ quan giải quyết thủ tục hành chính về đất đai cho người dân, doanh nghiệp theo cơ chế "một cửa", "một cửa liên thông" tại bộ phận "một cửa" và Cổng dịch vụ công quốc gia thì việc thu thập thông tin đầu vào để làm đúng, làm đủ, làm sạch dữ liệu đất đai đòi hỏi cần có sự tham gia của cả hệ thống chính trị và giai tầng trong xã hội. Trong đó việc người đang sử dụng đất, người sở hữu tài sản gắn liền với đất cùng tham gia để cung cấp và xác thực thông tin là rất cần thiết và hiệu quả trong quá trình triển khai chiến dịch này.

Ngoài ra, Bộ Công an phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng tiện ích trên ứng dụng VneID để người dân tự cung cấp thông tin và kiểm tra, xác thực thông tin chủ sử dụng đất ở, nhà ở qua Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thông qua tiện ích trên ứng dụng VNeID.

Ngay từ khi chuẩn bị và ban hành Kế hoạch 515/KH-BCA-BNN&MT, Bộ Công an và Bộ Nông nghiệp và Môi trường biên soạn đầy đủ các tài liệu hướng dẫn và quy trình nghiệp vụ để các địa phương áp dụng thực hiện; đồng thời với việc bảo đảm an toàn, an ninh và bảo mật thông tin khi triển khai thu thập.