Tăng cường giám sát trực tiếp
Từ đầu năm 2019 đến nay, HĐND các cấp thành phố Hà Nội đã tổ chức được kỳ họp giữa năm và các phiên giải trình giữa hai kỳ họp. Bên cạnh đó, HĐND các quận, huyện, thị xã như: Bắc Từ Liêm, Sơn Tây, Phúc Thọ, Mỹ Đức, Long Biên, Nam Từ Liêm,... đã tổ chức các kỳ họp bất thường để thực hiện công tác nhân sự và các chuyên đề thuộc thẩm quyền HĐND.
Qua thực tiễn theo dõi, công tác tổ chức kỳ họp tiếp tục được đổi mới, hoạt động chất vấn được chú trọng. Trong đó, ở cấp thành phố, đại biểu không chuyên trách đăng ký chất vấn ở kỳ họp và phiên giải trình tăng hơn 30% so với năm trước. Đối với cấp quận, huyện, thị xã, hoạt động chất vấn của đại biểu cũng sôi động hơn nhiều so với trước đây, thời gian chất vấn tăng, số lượng đại biểu, số câu hỏi chất vấn nhiều hơn. Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phùng Thị Hồng Hà nhận định, thời gian qua, HĐND các quận, huyện, thị xã đã phát huy tốt vai trò giám sát theo hướng chất vấn. Cụ thể, kỳ họp HĐND huyện Mỹ Đức có 15 lượt đại biểu HĐND huyện tham gia chất vấn; tại thị xã Sơn Tây, cả 3 phiên họp HĐND từ đầu năm 2019 đến nay đều tổ chức chất vấn, đại biểu không chuyên trách tham gia từ 10 đến 15%.
Đại biểu Đỗ Mạnh Hải (tổ đại biểu HĐND thành phố tại Thường Tín), Chủ tịch Hội Mỹ nghệ Kim hoàn Hà Nội cho biết, để chất vấn trúng vấn đề, đại biểu phải thường xuyên tham gia các đợt giám sát chuyên đề của các ban để nắm bắt những bất cập, khó khăn từ cơ sở, qua đó, tổng hợp theo nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp hoặc phiên giải trình.
Là người được nhận xét tương tác tốt với cử tri nơi bầu cử, đại biểu Đỗ Thùy Dương (tổ đại biểu HĐND thành phố tại Cầu Giấy), Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Hội tụ Nhân tài cho biết: Để nghe, hiểu, đồng cảm với những mong muốn của cử tri, bản thân phải đọc nhiều. Những chính sách mới, quy định mới, ngoài cập nhật theo hệ thống, thì tham khảo trên cả một số cơ quan báo chí chính thống để làm dày thêm kiến thức cho mình. Có thời điểm, đại biểu còn tương tác với cử tri qua mạng xã hội, để có cái nhìn đa chiều vấn đề quan tâm, từ đó, sàng lọc thông tin cho bản thân cần, đưa vào nghị trường cho có tính thời sự.
Cử tri Nguyễn Đức Vũ (phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy) nhận xét, các phiên chất vấn tại kỳ họp HĐND thành phố được nhiều người quan tâm theo dõi. Khác với thời gian trước, 3 kỳ họp gần đây, đại biểu chất vấn thể hiện sự am hiểu ngành, lĩnh vực và truy đến cùng đối cơ quan quản lý nhà nước còn quanh co, trả lời chưa rõ. Điều này cho thấy, kỹ năng của đại biểu cũng ngày một tốt hơn.
Sự tương tác của đại biểu với cử tri qua tiếp công dân, tiếp xúc cử tri cũng rất quan trọng và cần nhiều kỹ năng mềm. Theo Phó chủ tịch HĐND huyện Phú Xuyên Nguyễn Văn Hội, không chỉ tham gia đủ các cuộc tiếp xúc cử tri, đại biểu còn định hướng, gợi mở, tạo điều kiện để cử tri phát biểu. Qua đó, đại biểu vừa nhận được thông tin nguồn, vừa để cử tri nhận thấy sự quan tâm của đại biểu đối với những vấn đề bức xúc từ cơ sở. “Đây là dữ liệu quan trọng để đại biểu đề cập, chất vấn cơ quan quản lý nhà nước tại các kỳ họp” - ông Nguyễn Văn Hội cho biết thêm.
Tăng hội nghị tập huấn chuyên đề
Dù rất tích cực, nhưng thực tế vẫn còn một số đại biểu HĐND các cấp chưa chú trọng nâng cao kỹ năng hoạt động, chất lượng phát biểu thảo luận còn hạn chế; hoạt động tiếp công dân ở một nơi hiệu quả chưa cao.
Chủ tịch HĐND quận Ba Đình Nguyễn Công Thành cho biết, việc tiếp công dân (vụ khiếu nại, tố cáo) đa phần phức tạp, đòi hỏi đại biểu phải có kiến thức, am hiểu pháp luật. Vì thế, kỹ năng tiếp công dân cũng cần được tập huấn chuyên đề cho đại biểu, để hoạt động thu thập, xử lý thông tin của đại biểu hiệu quả.
Kỹ năng trình bày ý kiến của mình tại kỳ họp, giám sát hay tiếp công dân… rất quan trọng, nhưng không phải đại biểu nào cũng hoạt ngôn, làm tốt việc này. Theo đại biểu Đỗ Thùy Dương (tổ đại biểu HĐND TP tại Cầu Giấy), bên cạnh việc đại biểu rèn luyện cho mình phong cách trình bày ý kiến tự tin, mạch lạc và có sức thu hút, tạo cho người nghe có những ấn tượng, thì HĐND các cấp cũng cần tổ chức thêm các hội nghị trao đổi kinh nghiệm về cách diễn đạt vấn đề cho đại biểu.
Theo đại biểu Phạm Thị Thanh Hương (Ban Văn hóa-Xã hội HĐND thành phố), giám sát là theo dõi và kiểm tra xem có thực hiện đúng những điều quy định không. Để thực hiện tốt chức năng giám sát, người đại biểu phải nghiên cứu kỹ các quy định, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước, của thành phố, đồng thời nắm bắt các thông tin qua báo cáo, dư luận, đơn thư của công dân, thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng... về những vấn đề có liên quan đến lĩnh vực giám sát.
Tiếp xúc cử tri là hoạt động thường xuyên của đại biểu nhằm giữ mối liên hệ với cử tri, chịu sự giám sát của cử tri nơi bầu ra mình. “Để đại biểu thu thập và phản ánh trung thực ý kiến, nguyện vọng, kiến nghị của cử tri, thì kỹ năng cũng cần linh hoạt, trong đó ghi chép tổng hợp và đôn đốc, xử lý các kiến nghị của cử tri phải được thực hiện nghiêm túc” - đại biểu Hoàng Thị Tú Anh, Phó Ban Văn hóa-Xã hội HĐND thành phố chia sẻ.
Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phùng Thị Hồng Hà cho biết, thời gian tới, Thường trực HĐND thành phố tiếp tục duy trì các hội nghị trao đổi, tọa đàm chuyên đề cho đại biểu HĐND các cấp. Qua đó, cung cấp kỹ năng toàn diện cho đại biểu, nhằm tăng tính tương tác với cử tri, từ đó nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND các cấp.