Thời cơ vàng tái cấu trúc và số hóa toàn diện nền hành chính

Tham luận tại Hội thảo: "Giải pháp đột phá phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số ở thành phố Hà Nội", chiều 11/8, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội Nguyễn Thị Diễm Hằng cho biết: Hà Nội là một trong những địa phương tiên phong trong xây dựng chính quyền điện tử với kho dữ liệu dùng chung và phát triển đô thị thông minh - nền tảng cho việc phát triển kinh tế số, xã hội số và chính quyền số.

Tính đến hết năm 2024, tỷ trọng kinh tế số của Hà Nội là 16,26% (cả nước 13,17%), đứng thứ 6/63 tỉnh, thành phố. Hiện nay, thành phố Hà Nội thuộc nhóm 3 địa phương (Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội) dẫn đầu cả nước về chuyển đổi số, công nghệ thông tin, chỉ số cạnh tranh, đổi mới sáng tạo, an toàn, an ninh mạng.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình phát triển Chính quyền số, kinh tế số, xã hội số của Thành phố thời gian qua vẫn còn những hạn chế, khó khăn: thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao; chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, đơn vị trong việc triển khai các dự án chuyển đổi số. Cùng với đó, hạ tầng công nghệ cao còn hạn chế, thiếu tính đồng bộ.

Đề xuất một số giải pháp đột phá trong phát triển chính quyền số đồng chí Nguyễn Thị Diễm Hằng cho rằng Hà Nội cần xây dựng nền tảng hạ tầng số thông minh, đồng bộ với việc phát triển hạ tầng dữ liệu lớn, hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung cấp Thành phố, kết nối liên thông từ cấp cơ sở đến cấp Trung ương. Đầu tư trung tâm điều hành thông minh (IOC) cho các lĩnh vực ưu tiên: giao thông, môi trường, y tế, giáo dục, an ninh.

Giải pháp đột phá để phát triển Kinh tế số trên địa bàn Thủ đô phải chú trọng từ doanh nghiệp nhỏ đến hạ tầng số quốc gia, tạo nền tảng số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, xây dựng trung tâm dữ liệu và đào tạo nhân lực số phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh mới.

Trong lĩnh vực phát triển Xã hội số, thành phố Hà Nội cần tập trung thực hiện giải pháp đột phá nhằm bình đẳng trong tiếp cận Chuyển đổi số và nâng cao chất lượng sống bằng việc phổ cập kỹ năng số, y tế số, giáo dục số, văn hóa số cho người dân Thủ đô, trong đó, triển khai chương trình phổ cập kỹ năng số cộng đồng, đặc biệt cho người cao tuổi, người yếu thế.

Bên cạnh những giải pháp riêng của từng lĩnh vực trên, thành phố Hà Nội cần thực hiện những cơ chế, chính sách đột phá về mặt thể chế nhằm phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số trong bối cảnh mới: Đề xuất Trung ương cho phép Hà Nội xây dựng quỹ phát triển hạ tầng số từ nguồn thu cổ phần hóa, đấu giá tài sản công. Thí điểm khung thể chế đặc thù về chính quyền số, kinh tế số, xã hội số cho Thủ đô theo Luật Thủ đô sửa đổi và Thành phố cần sớm ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp số hóa quy mô nhỏ.

Tham luận về "Chuyển đổi số trong quản lý hành chính công ở Trung tâm phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội - Thực trạng và Giải pháp", Giám đốc Chi nhánh số 1 Trung tâm Phục vụ Hành chính công Thành phố Bùi Dương cho biết: Qua quá trình triển khai chuyển đổi số từ năm 2024 đến 2025, Trung tâm đã rút ra nhiều bài học quan trọng:

Thứ nhất, đầu tư con người là then chốt, theo đó, cần tập trung đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số cho đội ngũ cán bộ để đảm bảo vận hành hệ thống một cách hiệu quả.

Thứ hai, ưu tiên xây dựng hệ thống đồng bộ: Việc chuẩn hóa và liên thông hệ thống công nghệ thông tin sẽ giúp giảm thời gian xử lý thủ tục, nâng cao trải nghiệm cho người dân.

Thứ ba, lấy người dân làm trung tâm, trong đó, các giải pháp số hóa cần hướng đến sự tiện lợi, dễ tiếp cận và minh bạch cho người dân và doanh nghiệp.

Thứ tư, tăng cường hợp tác, chia sẻ dữ liệu: Phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành và địa phương sẽ góp phần tạo nên một hệ sinh thái số thông minh và bền vững.

Thứ năm, liên tục cải tiến, cập nhật công nghệ mới, lắng nghe phản hồi từ người dân để hoàn thiện hệ thống và dịch vụ.

Phát biểu tổng kết Hội thảo, PGS.TS Phạm Văn Linh, Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương cho biết, Hội thảo đã thống nhất nhận thức rằng, chuyển đổi số là một cuộc cách mạng toàn diện, trong đó công nghệ là công cụ, nhưng con người và thể chế mới là yếu tố quyết định.

Theo PGS.TS Phạm Văn Linh, các tham luận đã làm sâu sắc hơn và đề xuất các giải pháp đột phá cho phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số ở thành phố Hà Nội. Cụ thể, Hội thảo đã có nhận thức chung: Mô hình chính quyền địa phương hai cấp chính là thời cơ vàng để chúng ta dũng cảm tái cấu trúc và số hóa toàn diện nền hành chính.

Về phát triển kinh tế số, các tham luận thể hiện sự đồng thuận cao với các giải pháp mang tính đột phá về thể chế, như việc thí điểm mô hình thử nghiệm có kiểm soát "Hộp cát pháp lý" (Regulatory Sandbox) để tạo không gian cho các mô hình kinh doanh mới; nghiên cứu, đề xuất áp dụng mô hình "Ngân hàng mở (Open Banking)" để thúc đẩy hệ sinh thái tài chính số...

Về phát triển xã hội số, Hội thảo một lần nữa khẳng định vị trí trung tâm của công dân số. Các giải pháp đột phá đã được thảo luận sâu, từ việc xây dựng "Mô hình đại học số", để Thành phố đặt hàng đào tạo nhân lực chất lượng cao với các trường đại học, đến việc đưa kỹ năng số vào giáo dục phổ thông. Phong trào "Bình dân học vụ số" được đánh giá là một sáng kiến quan trọng, cần được triển khai sâu rộng để bảo đảm công bằng số, "không để ai bị bỏ lại phía sau".

PGS.TS Phạm Văn Linh cũng cho biết, Hội thảo thống nhất về các định hướng hành động trong thời gian tới để phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số ở Thủ đô, cụ thể: hoàn thiện thể chế, tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho đổi mới sáng tạo, đặc biệt là các cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (Sandbox); đầu tư có trọng tâm, trọng điểm vào hạ tầng số, đặc biệt là các nền tảng dữ liệu dùng chung, tránh đầu tư dàn trải, manh mún. Cùng với đó là lấy con người làm trung tâm, triển khai một chiến lược tổng thể về phát triển nguồn nhân lực số và công dân số, coi đây là nhiệm vụ đột phá của mọi đột phá...