Một phép tính của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy, PLRTSHNT tại nguồn mang lại nhiều lợi ích kinh tế. Trước hết nó tạo nguồn nguyên liệu sạch cho sản xuất phân compost. Trong rác thải sinh hoạt nông thôn có từ 14-16 chất thải rắn có khả năng tái chế như nilông, thủy tinh, nhựa, giấy, kim loại, cao su... Khối lượng chất thải rắn có thể phân hủy rác thực phẩm chiếm khoảng 75%, còn lượng chất thải rắn có khả năng tái chế chiếm khoảng 25%. Với khu vực ngoại thành Hà Nội, trung bình mỗi ngày, lượng rác sinh hoạt thải ra môi trưởng khoảng 3.000 tấn. Như vậy, hàng ngày, khối lượng chất thải rắn thực phẩm thu được khoảng 2.250 tấn. Nếu biết tận thu rác thực phẩm, thành phố sẽ tiết kiệm được tiền tỷ chi phí chôn lấp rác, xử lý rác, xử lý mùi và bán phân compost. Ngoài lợi ích có thể tính toán được, việc PLRTSHNT tại nguồn sẽ giảm được áp lực ô nhiễm nguồn nước, không khí và tài nguyên đất. Hiệu quả rõ nhất là diện tích bãi dành cho việc chôn lấp rác sẽ thu hẹp, tiết kiệm đất đai cho các mục đích tăng trưởng kinh tế và giải quyết các vấn đề an sinh xã hội.
Thực tế tại xã Đại Đồng, huyện Thạch Thất đã trả lời cho hiệu quả của việc PLRTSHNT tại nguồn. Để giảm thiểu tình trạng người dân xả rác, chất thải thải ra môi trường, năm 2009, huyện Thạch Thất đã đầu tư kinh phí mua 4.600 thùng nhựa đựng rác cấp cho các hộ dân xã Đại Đồng và 26 xe thu gom rác cấp cho 13 tổ thu gom và quần áo bảo hộ lao động cho 29 thành viên các tổ thu gom rác. UBND xã cũng đã đầu tư 200 triệu đồng xây dựng bãi tập kết rác tập trung và ký hợp đồng với đơn vị vệ sinh môi trường vận chuyển rác về nơi xử lý. Cái được lớn nhất là 100% số hộ dân nhận thức và thực hiện tốt việc phân loại rác thải tại nguồn thành 2 loại rác, phân hủy và rác không phân hủy. Việc phân loại rác tại nguồn đã đạt được mục tiêu giảm 30% lượng rác thải phải mang đi chôn lấp mà huyện Thạch Thất đề ra.
Mô hình thu gom, phân loại, xử lý rác thải trong sinh hoạt và làng nghề do Hội Nông dân Hà Nội phối hợp với Trung tâm Môi trường nông thôn (Hội Nông dân Việt Nam) triển khai tại xã Phương Tú (Ứng Hòa) năm 2010 được xem là hiệu quả. Từ một xã có tới 60% lượng rác thải sinh hoạt, làng nghề tồn đọng trong khu dân cư, người dân tùy tiện vứt, đổ rác ra đường làng, ngõ xóm... Đến nay, người dân xã Phương Tú đã được hưởng một môi trường sống trong lành; 100% lượng rác thải sinh hoạt trên địa bàn đã được phân loại thu gom về bãi rác ở các thôn. Hiện, cả 6 thôn của xã thành lập được tổ thu gom rác với 17 xe chở rác chuyên dụng, 25 thùng đựng rác.
Thực hiện phương châm “Bảo vệ môi trường là trách nhiệm của tất cả mọi người”, những năm qua, Hà Nội đã tích cực triển khai các hoạt động tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân làm tốt công tác bảo vệ môi trường, xây dựng môi trường nông thôn xanh - sạch - đẹp. Tuy nhiên, một đề án tổng thể PLRTSHNT tại nguồn chưa được nhắc đến trong các văn bản của cơ quan quản lý nhà nước. Dẫn tới tình trạng, địa phương lúng túng trong quá trình hướng dẫn người dân PLRTSHNT tại nguồn và xảy ra chuyện nơi nào thiếu bãi rác tập trung, không có hướng dẫn đổ rác đúng chỗ tập trung, người dân tự xử lý rác thải của mình. Ông Bùi Văn Sáng, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Thanh Oai cho rằng: “Việc PLRTSHNT tại nguồn là không thể, bởi tầm nhìn của chính quyền cơ sở chưa tới và ý thức của người dân rất kém. Có lẽ phải đưa vào giáo dục từ bậc tiểu học may ra mới làm thay đổi ý thức của người dân”. Theo Ông Phạm Hữu Sách, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mỹ Đức, để thực hiện được mô hình này phải đưa vào làm thí điểm và tăng cường công tác tuyên truyền tập huấn ở cơ sở.
Ông Đỗ Đức Thành, Phó phòng Kiểm soát ô nhiễm môi trường, Chi cục Bảo vệ môi trường Hà Nội cho rằng, việc khuyến khích người dân PLRTSHNT tại nguồn trong bối cảnh hiện nay là cần thiết và cấp bách. Làm được việc này đòi hỏi phải có sự tác tác động quyết liệt làm thay đổi ý thức của cả người dân và chính quyền cơ sở. Ở khía cạnh khác, phải có chiến lược đầu tư, kể cả về nhân lực, vật lực của nhà nước và có sự tham gia của toàn xã hội. Theo ông Thành, một chương trình đơn lẻ chỉ mang tính thí điểm, để đi vào thực tế cần có chế tài để buộc người dân phải tuân theo. Mặt khác, cũng cần tìm ra mô hình phân loại rác thải tại nguồn phù hợp với từng địa phương. Muốn làm được việc này thành phố cần vạch ra lộ trình, đồng thời đúc rút kinh nghiệm để lựa chọn mô hình hiệu quả, dễ làm.