Quang cảnh buổi Tọa đàm
Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Trần Anh Tuấn cho biết, Thành phố đã xác định trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Hà Nội đảm nhận sứ mệnh dẫn dắt đi đầu. Đồng thời, sẵn sàng thử nghiệm những việc khó về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 57/NQ-TƯ của Thành phố luôn tìm tòi để thực hiện được kỳ vọng mà Tổng bí thư và Trung ương giao. Một trong số nhiệm vụ là Hà Nội làm chủ công nghệ, trong đó công nghệ lõi, bán dẫn, chip, từ đó mang lại giá trị gia tăng phù hợp với sự phát triển của Hà Nội, giúp Hà Nội tăng trưởng, bứt phá. Quá trình này, rất cần sự tham vấn của các chuyên gia, nhà khoa học, các doanh nghiệp.
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Trần Anh Tuấn phát biểu khai mạc Tọa đàm
Tại Tọa đàm, các chuyên gia, nhà khoa học đã chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về lĩnh vực công nghiệp bán dẫn; đồng thời chỉ ra những cơ hội, thách thức cũng như giải pháp cho thành phố Hà Nội có thể định hình và phát triển tốt ngành công nghiệp này.
Theo các chuyên gia, Hà Nội có vai trò quan trọng trong chiến lược bán dẫn của Việt Nam. Đó là, Hà Nội có vị trí gần Khu công nghệ cao Hòa Lạc giúp Hà Nội trở thành trung tâm APT (đóng gói, lắp ráp, kiểm thử) với tiềm năng thu hút nhiều dự án công nghệ từ các doanh nghiệp nước ngoài và trong nước. Thực tế, Hà Nội đặt mục tiêu biến Hòa Lạc thành "Thung lũng Silicon của Việt Nam," tập trung vào APT bán dẫn, nghiên cứu và phát triển (R&D) AI và thiết kế chip loT nông nghiệp công nghệ cao. Đến năm 2030, Hòa Lạc cần nhắm đến 10 tỷ USD đầu tư, với 30% đầu tư từ các doanh nghiệp FDI trong ngành bán dẫn…
Hà Nội cũng đang dẫn đầu về đào tạo nhân lực bán dẫn với các trung tâm, viện nghiên cứu có thể cung cấp hàng nghìn kỹ sư công nghệ thông tin, bán dẫn. Cụ thể, Hà Nội là nơi đặt các trường đại học hàng đầu như Đại học Quốc gia (VNU), Đại học Bách khoa Hà Nội (HUST) và Đại học FPT, đào tạo 5.000 sinh viên STEM mỗi năm. Trong đó phải kể đến Trung tâm đào tạo bán dẫn quốc gia của VNU sẽ đào tạo 10.000 kỹ sư vào năm 2030, chuyên về thiết kể và sản xuất vi mạch…
Tuy nhiên, bên cạnh lợi thế, thì việc tham gia vào chuỗi bán dẫn của Hà Nội không hề dễ dàng. Theo GS.TSKH. Nông Đức Kế, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Công nghệ cao ASIAN, yếu tố cốt lõi và tiên quyết cho Hà Nội và Việt Nam trong cuộc đua bán dẫn là phải "định vị" chính xác vị thế và vai trò của mình trong chuỗi giá trị toàn cầu. Từ kinh nghiệm thực tế tại các cơ sở sản xuất hàng đầu ở Hoa Kỳ, có thể thấy quy mô ngành công nghiệp này vô cùng lớn, với trình độ công nghệ phức tạp và đòi hỏi nguồn vốn đầu tư khổng lồ, lên tới hàng chục tỷ USD…
GS.TSKH. Nông Đức Kế khẳng định, phát triển ngành bán dẫn là một nỗ lực vượt quá khả năng của riêng một địa phương. Để thành công, cần có sự chung tay của cả nước, một chiến lược quốc gia đồng bộ với tinh thần "chịu chơi, chịu chi và chịu chia" - tức là dám tham gia vào một cuộc chơi toàn cầu, chấp nhận đầu tư lớn và sẵn sàng hợp tác, chia sẻ.
Để có một trung tâm công nghiệp bán dẫn, TS. Ngô Đắc Thuần, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ Phần IP Group cho rằng, cần triển khai các nội dung về đào tạo con người, bản quyền sở hữu trí tuệ, sản phẩm công nghệ cao, ươm tạo, chuyển giao và khởi nghiệp; dịch vụ gia công; làm sản phẩm mẫu…
TS. Ngô Đắc Thuần đề xuất, thành phố Hà Nội không nên chỉ tập trung đào tạo và phát triển 100% kỹ sư thiết kế chip bán dẫn mà nên phân chia theo tỷ lệ (30% chip thiết kế, 40% tham gia chuỗi quy trình sản xuất chip, 30% cho đóng gói và kiểm thử). Đồng thời, cần đẩy mạnh phát triển tư duy sáng tạo, đổi mới, tư duy thiết kế và quản lý quy trình nghiên cứu; sản xuất chip bán dẫn thông qua các hoạt động R&D và quản trị tài sản trí tuệ/sở hữu trí tuệ.
Tăng cường khuyến khích phát triển công nghiệp phụ trợ, hỗ trợ chip bán dẫn thông qua thu hút doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa trong chuỗi cung ứng toàn cầu…
Quan điểm về việc Hà Nội nên tập trung đầu tư cho đào tạo nhân lực bán dẫn cũng nhận được sự đồng tình của PGS.TS Nguyễn Trần Thuật, Đại học Quốc gia Hà Nội. Việt Nam có lợi thế về mặt con người, có thể trở thành nơi đào tạo về bán dẫn. Hà Nội lại là nơi tập trung nhiều trường đại học, các viện nghiên cứu đứng số 1 cả nước với nguồn nhân lực chất lượng cao và đó là lợi thế để Hà Nội tập trung đào tạo đội ngũ nhân lực bán dẫn.
Cũng theo các chuyên gia, làm bán dẫn không chỉ mỗi con chip mà có gần 1.750 bước khác nhau, bước nào cũng công nghệ và cần đầu tư lớn. Có cả trăm quốc gia, nhưng chỉ có 18 quốc gia và vùng lãnh thổ làm bán dẫn. Để thấy rằng quá trình làm sản phẩm bán dẫn là không hề đơn giản.
Phó Chủ tịch UBND Thành phố Trương Việt Dũng phát biểu tại buổi Tọa đàm
Phát biểu tại buổi Tọa đàm, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Trương Việt Dũng cho biết, trong thời gian qua, Hà Nội đã có chuyển biến mạnh mẽ về mọi mặt. Trong đó, có các kết quả nổi bật, Hà Nội đứng thứ nhất cả nước về chỉ số đổi mới sáng tạo, chỉ số chuyển đổi số cấp tỉnh.
Vừa qua, HĐND Thành phố đã thông qua 6 nghị quyết về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Hà Nội đã xác định rõ tầm nhìn, sứ mệnh về việc dẫn đầu về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, do vậy trách nhiệm là rất lớn.
Phó Chủ tịch UBND Thành phố Trương Việt Dũng nhấn mạnh, Thành phố đã thông qua việc chi 4% kinh phí cho cho phát triển khoa học công nghệ (cao hơn so với mức chi của cả nước là 3%), cho thấy quyết tâm của Thành phố. Việc chi cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số thực hiện theo nguyên tắc "chi đúng, chi hiệu quả". Hà Nội cũng đã đề xuất Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 57/NQ-TƯ cách làm hiệu quả, phù hợp với Hà Nội. Đó là cách làm, tìm "điểm nghẽn" từ người dân, chạy mô hình, sau đó triển khai. Hà Nội cũng đã triển khai thí điểm mô hình sổ đỏ trao tay, mô hình "AI first" đóng gói mô hình tại "bệnh viện thông minh"…
Trong các năm tới, để tăng trưởng GDP đạt hai con số, Hà Nội sẽ phải nỗ lực rất lớn. Trong các giải pháp, chỉ còn phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ là những giải pháp quyết định giúp Hà Nội đạt kết quả này. Do vậy, các ý kiến góp ý, đề xuất đóng góp hôm nay sẽ được Thành phố trân trọng tiếp thu, ghi nhận. Cùng với đó, Thành phố cũng sẽ tổ chức các buổi làm việc chuyên sâu, để tiếp tục lắng nghe đề xuất xây dựng, phát triển Thủ đô Hà Nội trong tương lai.