Chùa Tây Phương - Biểu tượng văn hóa tâm linh của xứ Đoài
Huyện Thạch Thất từ lâu đã được biết đến là vùng đất cổ kính, mang đậm bản sắc văn hóa xứ Đoài. Trải qua hơn 600 năm hình thành và phát triển, địa phương này hiện sở hữu hơn 200 di tích lịch sử, trong đó nổi bật nhất là chùa Tây Phương - một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo, được đánh giá là ngôi chùa duy nhất ở Việt Nam vẫn lưu giữ được hệ thống tượng Phật mang giá trị đặc biệt của nghệ thuật điêu khắc cổ Việt Nam.
Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Phạm Xuân Tài trao Quyết định ghi danh "Hội chùa Tây Phương" vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia
Chùa Tây Phương tọa lạc trên núi Câu Lâu, xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, cách trung tâm Hà Nội khoảng 40 km. Được xây dựng với các vật liệu truyền thống như gỗ lim, đá ong và gạch nung, chùa mang vẻ đẹp cổ kính, trang nghiêm, hài hòa với cảnh quan thiên nhiên. Kiến trúc chùa nổi bật với hệ thống mái chồng diêm hai tầng tám mái có các đầu đao cong vút, mang đậm dấu ấn kiến trúc truyền thống Việt Nam. Các cột, kèo trong chùa được chạm khắc tinh xảo với các họa tiết rồng, phượng, thể hiện trình độ mỹ thuật điêu luyện của cha ông ta từ hàng trăm năm trước.
Các đại biểu dự chương trình
Không chỉ nổi tiếng với kiến trúc đặc sắc, chùa Tây Phương còn được biết đến nhờ hệ thống tượng Phật bằng gỗ sơn son thếp vàng, được coi là kiệt tác của nghệ thuật điêu khắc tôn giáo Việt Nam. Đặc biệt, bộ tượng 18 vị La Hán được tạc từ gỗ mít vào thế kỷ XVIII là những tác phẩm nghệ thuật độc nhất vô nhị. Mỗi bức tượng đều mang thần thái, dáng vẻ riêng, thể hiện sâu sắc triết lý nhà Phật về sự khổ hạnh và giác ngộ. Với giá trị văn hóa đặc biệt, năm 2015, bộ tượng Phật giáo chùa Tây Phương đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật Quốc gia.
Lễ hội chùa Tây Phương - Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Theo Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất Nguyễn Mạnh Hồng, Lễ hội chùa Tây Phương không chỉ là một nét đẹp văn hóa truyền thống mà còn là một sinh hoạt tín ngưỡng quan trọng trong đời sống tinh thần của nhân dân địa phương và Phật tử khắp nơi. Lễ hội là dịp để du khách hành hương về đất Phật, cầu nguyện Quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, gia đình ấm no, hạnh phúc.
Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất Nguyễn Mạnh Hồng phát biểu tại buổi Lễ
Việc chùa Tây Phương được ghi danh vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Sự kiện này không chỉ góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị văn hóa, tâm linh của lễ hội mà còn là cơ hội để quảng bá hình ảnh vùng đất và con người Thạch Thất đến đông đảo du khách trong và ngoài nước.
Bí thư Huyện ủy Thạch Thất Lê Minh Đức đánh trống khai hội
Không khí lễ hội chùa Tây Phương luôn ngập tràn sự trang nghiêm và phấn khởi, khi hàng nghìn người dân, du khách thập phương cùng các tăng ni, Phật tử hội tụ về đây để tham gia các nghi thức truyền thống. Lễ khai hội diễn ra với phần nghi thức trang trọng, bao gồm rước kiệu, dâng hương và cầu nguyện. Ngoài các hoạt động tín ngưỡng, lễ hội còn có nhiều chương trình văn hóa dân gian hấp dẫn như hát chèo, múa rối nước, trình diễn nghệ thuật thư pháp, trò chơi dân gian…, mang lại không khí sôi động và gắn kết cộng đồng.
Hướng tới bảo tồn và phát huy giá trị di sản
Nhằm tiếp tục bảo tồn và phát huy những giá trị di sản quý báu của Lễ hội chùa Tây Phương, Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất đề nghị các cơ quan, đơn vị liên quan tăng cường công tác tuyên truyền về ý nghĩa và giá trị của di tích chùa Tây Phương. Đồng thời, huyện sẽ đẩy mạnh xúc tiến du lịch, triển khai các dự án tu bổ, tôn tạo, quy hoạch vùng phụ cận của di tích nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, chiêm bái của nhân dân và du khách.
Các đại biểu và du khách thập phương thành kính dâng hoa, dâng hương, cầu nguyện cho Quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt
Một trong những trọng tâm sắp tới là hoàn thiện hồ sơ đề nghị công nhận múa rối nước Thạch Xá, Chàng Sơn, Bình Phú là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Đây là một trong những loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc của vùng xứ Đoài, cần được gìn giữ và phát huy.
Ngoài ra, trong những ngày diễn ra lễ hội, Ban tổ chức cũng đặt mục tiêu đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường và bảo vệ cảnh quan di tích. Công tác quản lý và bảo tồn các hiện vật trong chùa được chú trọng nhằm ngăn chặn mọi hành vi xâm hại đến di sản.
Lễ hội chùa Tây Phương không chỉ là dịp để người dân địa phương và du khách hòa mình vào không gian văn hóa tâm linh mà còn là một minh chứng sống động cho truyền thống lịch sử, văn hóa lâu đời của vùng xứ Đoài. Việc Hội chùa Tây Phương được ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia không chỉ là niềm tự hào của nhân dân Thạch Thất mà còn là một dấu mốc quan trọng trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc.