Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu khai mạc Hội nghị
Nhấn mạnh đây là ngày làm việc thứ 2 từ ngày vận hành bộ máy mới và Hội nghị đầu tiên tổ chức toàn quốc theo mô hình hoạt động của mô hình chính quyền địa phương 2 cấp mới, Tổng Bí thư đánh giá cao Ban Thường trực, BCĐ đã tích cực, chủ động tham mưu BCĐ ban hành 2 kế hoạch mang tính tổng thể, đồng thời, cùng với việc ra mắt 3 nền tảng quan trọng hôm nay, là những việc làm rất thiết thực, quan trọng, ý nghĩa. Các kế hoạch và nền tảng trên là biểu hiện sinh động của việc đổi mới cách thức triển khai, thực hiện nghị quyết của Đảng, mở ra một cách làm việc minh bạch, hiện đại, khoa học và hiệu quả hơn. Chuyển từ cách làm truyền thống, sang ứng dụng công nghệ số, chỉ đạo điều hành dựa trên dữ liệu thời gian thực, đánh giá thực chất công việc, trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có liên quan.
Tổng Bí thư đề nghị Văn phòng Trung ương Đảng nâng cao hiệu quả giám sát, đôn đốc, triển khai thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW trong thời gian tới. Theo Tổng Bí thư, hệ thống phản ánh mang tính lãnh đạo rất cao, đồng thời, cũng mở rộng dân chủ, mở rộng các hoạt động khác đều thể hiện trên nền tảng của thông tin này.
Năm 2025, chúng ta vừa phải khởi tạo nền móng để phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong giai đoạn tới, vừa phải ứng dụng ngay phát triển kinh tế xã hội với mục tiêu tăng trưởng GDP ít nhất là 8% và ứng dụng ngay để vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. "Cùng lúc chúng ta mong muốn đạt được rất nhiều yêu cầu, vì vậy, các nhiệm vụ đặt ra, từ nhiệm vụ mang tính chiến lược dài hạn nhưng cũng có các nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách cần phải thực hiện ngay", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.
Qua kiểm tra tại một số phường, xã và tại Hà Nội ngày 1/7, Tổng Bí thư cho biết, các địa phương triển khai rất tốt, với các ứng dụng được triển khai rộng rãi. Lấy ví dụ trên nền tảng ứng dụng của phường Tây Hồ, Tổng Bí thư cho biết, có rất nhiều ý kiến đóng góp của người dân về khoa học công nghệ từ sinh viên đến những quản lý, nhà khoa học. Kiểm tra tại Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội, Tổng Bí thư thấy người dân rất hào hứng và được tư vấn, hướng dẫn để khai thác, sử dụng các ứng dụng vừa trực tiếp vừa trực tuyến tại các Trung tâm, như vậy, các ứng dụng đã đi ngay vào cuộc sống của người dân.
Quang cảnh Hội nghị tại điểm cầu Trung ương
Qua thống kê, các bộ, ngành đã hoàn thành 239/802 nhiệm vụ, còn đang thực 427 nhiệm vụ hiện theo lộ trình. Đã xuất hiện nhiều điểm sáng, trong đó, về thể chế đã từng bước được tháo gỡ. Tuy nhiên, vẫn còn 136 nhiệm vụ đã quá hạn. Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu cần nghiên cứu các tồn tại hạn chế, những điểm nghẽn để tiếp tục tháo gỡ như về: thể chế, chính sách trên nhiều lĩnh vực chưa đồng bộ, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn; hạ tầng còn nhiều yếu kém, phân tán, thiếu đồng bộ vẫn còn tình trạng những điểm lõm về sóng, thiếu điện ở vùng sâu, vùng xa; kết nối, chia sẻ dữ liệu còn hạn chế...
Về phía các địa phương còn nhiều lúng túng trong triển khai Nghị quyết. Việc triển khai còn mang tính hình thức, chủ yếu chờ hướng dẫn của cấp trên, chưa chủ động xác định những việc cụ thể cần phải làm phù hợp với đặc điểm của địa phương mình.
Tổng Bí thư cũng lưu ý, hệ sinh thái khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo ở nước ta còn nhiều hạn chế, bất cập. Ví dụ, về đầu tư, tỷ lệ đầu tư cho nghiên cứu phát triển trên GDP còn ở mức thấp, (khoảng 0,42%) chưa đáp ứng được yêu cầu; năng lực hấp thụ, sáng tạo công nghệ nội sinh còn hạn chế. Minh chứng rõ nét là hơn 90% đơn đăng ký sáng chế tại Việt Nam có nguồn gốc từ nước ngoài cho thấy sự phụ thuộc rất lớn vào công nghệ bên ngoài và điểm yếu trong tự chủ, tạo lập công nghệ lõi.
Về năng lực của hệ thống, các Viện, trường chưa thực sự là những trung tâm nghiên cứu mạnh; doanh nghiệp chưa đóng vai trò trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia; sự liên kết Viện, Trường - Doanh nghiệp - Nhà nước, mô hình 3 nhà còn lỏng lẻo, chưa đủ tầm, còn nặng về kêu gọi, tính tự phát, cần có những cơ chế để khoa học công nghệ thực sự đi vào thực tiễn, sản xuất kinh doanh
Ngoài ra, vấn đề khoa học công nghệ trong sản xuất kinh doanh rất quan trọng nhưng chưa được đặt trọng tâm, nhất là những lĩnh vực đang cần thiết, thiết thực cho nền kinh tế Việt Nam như nông nghiệp công nghệ cao, nuôi trồng, chế biến nông sản thủy sản, năng lượng, vật liệu xây dựng...
Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, hiện nay, chúng ta đang tập trung nhiều vào chuyển đổi số. Các ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số vào thực tế cuộc sống, vào sản xuất kinh doanh, những ngành, lĩnh vực trọng điểm còn thấp. Do đó, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị các đại biểu phát huy cao độ trách nhiệm, tập trung thảo luận sâu sắc, thẳng thắn, không né tránh, làm rõ những điểm nghẽn, phân tích kỹ các nguyên nhân và quan trọng nhất là đề xuất những giải pháp đột phá, quyết liệt, khả thi để tạo ra những chuyển biến thực chất, mạnh mẽ, đo lường được trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trong 6 tháng cuối năm và thời gian tiếp theo.