Triển lãm "Sắc Son" khơi dậy không gian văn hóa đình Hà Vĩ

Sự kiện kéo dài ba tháng này mang đến một trải nghiệm nghệ thuật độc đáo, kết hợp giữa giá trị văn hóa truyền thống và tinh thần sáng tạo đương đại, với cảm hứng bắt nguồn từ sắc đỏ đặc trưng trong sơn mài Việt.

Chủ tịch UBND phường Hàng Gai Nguyễn Mạnh cho biết: "Triển lãm là nỗ lực phát huy sức sáng tạo không gian nghệ thuật ngay trong ngôi đình gắn bó lâu đời với lịch sử nghề sơn trên phố Hàng Hòm, đồng thời khơi gợi lại ký ức về một làng nghề truyền thống gắn bó lâu đời với văn hóa đô thị Thăng Long - Hà Nội".

Đình Hà Vĩ không chỉ là nơi thờ ông tổ nghề sơn Trần Lư, mà còn là dấu ấn của hành trình người dân làng Hà Vĩ (Thường Tín, Hà Tây cũ) lên Thăng Long lập nghiệp làm nghề đồ gỗ phủ sơn ta. Trong không gian linh thiêng và cổ kính ấy, triển lãm "Sắc Son" giới thiệu nhiều tác phẩm đa dạng về chất liệu và hình thức - từ tranh sơn mài, tượng gỗ phủ sơn đến các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của các nghệ nhân sơn mài Hạ Thái.

Một điểm nhấn gây chú ý tại triển lãm là tác phẩm kết hợp giữa nhiếp ảnh và sơn mài của họa sĩ giám tuyển Nguyễn Thế Sơn, cùng phần sắp đặt ánh sáng do họa sĩ Vũ Xuân Đông khi thực hiện việc tương tác những đám mây đèn lồng tạo hình truyền thống mang sắc thái vàng son với hệ kiến trúc lầu gác mái rất tinh xảo của Đình Hà Vĩ, tạo ra hiệu ứng thị giác đầy chiều sâu.

Đặc biệt, tác phẩm "Bác Hồ đọc báo Nhân Dân" - được lấy nguyên mẫu từ bức tượng đồng của nhóm nghệ sĩ Vũ Xuân Đông, nhà điêu khắc Vũ Công Thiện, Đinh Văn Trọng đã thể hiện tại phòng truyền thống của Báo Nhân Dân trước đây - đã được tái hiện trong phiên bản thu nhỏ với diện mạo hoàn toàn mới. Tác phẩm lần này được các nghệ sĩ chế tác lại bằng kỹ thuật mới đặc trưng của sơn ta truyền thống như thếp vàng, thếp bạc và phủ son. Tác phẩm vừa hoàn thiện trong một tháng để góp mặt trong triển lãm "Sắc son" đúng dịp kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, mang ý nghĩa lịch sử và nghệ thuật sâu sắc.

Triển lãm "Sắc Son" không chỉ là một triển lãm mỹ thuật, mà là nơi đối thoại giữa quá khứ và hiện tại. Từ mảng màu chủ đạo trong sơn mài cổ truyền gồm các sắc son và then, người xem được dẫn dắt đến một phổ màu phong phú với bốn sắc độ đặc trưng: trai, tươi, thắm, nhì. Những sắc độ này không chỉ thể hiện thẩm mỹ trong nghệ thuật sơn mài mà còn là lớp trầm tích văn hóa phản ánh chiều sâu bản sắc Việt, tạo nên một "âm hưởng hồn Việt" rất riêng biệt trong nghệ thuật sơn mài.

Sự kiện quy tụ nhiều nghệ sĩ và nghệ nhân nổi bật như: Nghệ sĩ Vũ Xuân Đông, Trương Hoàng Hải, Lại Minh Huyên, Bùi Kim Hiền, Đinh Văn Trọng, Ngô Thành Bắc, Trần Công Dũng, Lolo Zazar, Trần Văn Giáp, Nguyễn Thế Sơn… Mỗi nghệ sĩ mang tới một góc nhìn riêng, góp phần tạo nên bức tranh đa sắc của nghệ thuật sơn mài đương đại.

Một trong những không gian thu hút người xem tại triển lãm là khu trưng bày cây sơn ta thật do nghệ sĩ Ngô Thành Bắc trồng ngay trong sân đình. Bên cạnh đó là bộ sưu tập công cụ truyền thống của nghề sơn, được họa sĩ Trương Hoàng Hải dày công sưu tầm và giới thiệu. Từ khâu thu nhựa sơn, đánh sơn, đến các dụng cụ chế tác tranh và đồ thủ công mỹ nghệ, không gian này tái hiện quy trình thủ công của một làng nghề lâu đời - như một bảo tàng nghề sơn thu nhỏ giữa lòng đình cổ.

Triển lãm "Sắc Son" là minh chứng cho sự giao thoa giữa di sản và sáng tạo, giữa truyền thống và đương đại, nơi màu son không chỉ rực rỡ trên các tác phẩm mà còn lan tỏa trong mạch ngầm văn hóa dân tộc - sống động, gần gũi, thấm đẫm chiều sâu bản sắc văn hóa Việt.