Cụ thể, theo thống kê, tỷ lệ lao động đã qua đào tạo đang làm việc ở Hà Nội tăng từ 27,5% vào năm 2008, lên 63,18% năm 2018, tính trung bình tăng từ 3% đến 5% mỗi năm, cao nhất cả nước. Đặc biệt, các đơn vị, địa phương đã bám sát yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội để tổ chức đào tạo, đào tạo lại hoặc đào tạo bổ sung kỹ năng nghề cho người lao động. Hoạt động đào tạo nghề theo sát nhu cầu của người học và thị trường lao động, đã góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Thủ đô.
Hình thức đào tạo nghề tập trung tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp là hình thức thu hút nhiều lao động đăng ký theo học. Riêng năm 2018, mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn Hà Nội đã tổ chức tuyển sinh, đào tạo nghề cho hơn 185.000 lượt người, đạt 103,2% kế hoạch. Đa số lao động có việc làm, thu nhập ổn định sau khi ra trường.
Bà Nguyễn Thanh Nhàn, Phó Giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội Hà Nội nhận định, Chương trình số 04-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về “Phát triển văn hóa - xã hội, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Thủ đô, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2016-2020” đặt mục tiêu nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo lên 70-75% vào năm 2020. Với tốc độ tăng tỷ lệ lao động qua đào tạo từ 3% đến 5% mỗi năm, nhiệm vụ nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Thủ đô có thể về đích đúng thời hạn.
Ông Đào Quang Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học lao động và xã hội, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội nhận xét, trên thực tế, ngoài trình độ chuyên môn, tay nghề, người lao động trong thời kỳ mới cần bổ sung những yếu tố như kỹ năng sống, kỹ năng khởi nghiệp; biết sử dụng công nghệ thông tin, giao tiếp ngoại ngữ,… Ở góc độ này, một bộ phận không nhỏ người lao động ở Thủ đô và cả nước chưa đáp ứng được yêu cầu.
Còn theo ông Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch UBND huyện Mỹ Đức, tỷ lệ lao động qua đào tạo ở Hà Nội tuy cao, song mới có gần 50% số người đang làm việc có bằng cấp, chứng chỉ và thị trường lao động còn mất cân đối về nhiều mặt. Chẳng hạn, huyện Đông Anh, Gia Lâm, Hoài Đức và Thanh Trì đang phấn đấu lên quận, nhưng tỷ lệ lao động nông nghiệp ở những địa phương này vẫn chiếm từ 30% đến 50%. Tại huyện Sóc Sơn, Mỹ Đức, Phú Xuyên, Ứng Hòa,… lao động trong ngành Nông nghiệp chiếm đa số, song lại thiếu người có trình độ chuyên môn, tay nghề cao. Nếu không sớm được khắc phục, sự bất hợp lý đó sẽ tác động tiêu cực tới quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ.
Để hoạt động đào tạo nghề theo sát nhu cầu của xã hội hơn nữa, ông Phạm Xuân Khánh, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội kiến nghị các cơ quan, đơn vị chức năng nghiên cứu mô hình trường học thông minh, giúp người học có thể học nghề mọi chỗ, mọi nơi. Ở cấp vĩ mô, Nhà nước nên thành lập hội đồng kỹ năng ngành, nghề. Tổ chức này làm nhiệm vụ nghiên cứu, điều tra, khảo sát, phân tích, dự báo nhu cầu sử dụng lao động của các ngành, làm căn cứ cho các cơ sở giáo dục xây dựng chương trình đào tạo sát thực tiễn.
Bà Nguyễn Phương Mai, Giám đốc điều hành Navigos Search - Đơn vị sở hữu trang tìm kiếm việc làm trực tuyến VietnamWorks, khuyến nghị các đơn vị đào tạo nên cập nhật chương trình đào tạo bảo đảm tính thực tiễn, đón đầu xu hướng thị trường. Về phía người lao động cần có định hướng nghề nghiệp rõ ràng, thay đổi tư duy, thái độ làm việc để đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa.
Đồng tình với những quan điểm nêu trên, ông Khuất Văn Thành, Giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội Hà Nội khẳng định, năm 2019, công tác đào tạo nghề nhằm nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo không tách rời nhu cầu sử dụng lao động, phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô và đất nước. Trên tinh thần đó, những ngành, nghề trọng điểm, cần sử dụng nhiều lao động được tạo điều kiện để nâng cao chất lượng đào tạo. Chỉ tiêu đào tạo nghề cho lao động nông thôn năm 2019 chỉ còn 15.615 người và chỉ triển khai ở những địa phương thực sự có nhu cầu để bảo đảm có ít nhất 80% số người học nghề có việc làm.
Cùng với các giải pháp khả thi, đồng bộ, tỷ lệ lao động qua đào tạo của Hà Nội chắc chắn sẽ tăng nhanh cả về lượng và chất. Có thể nói, bám sát yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội để tổ chức đào tạo, đào tạo lại hoặc đào tạo bổ sung kỹ năng nghề cho người lao động là hướng đi trong những năm tới của Hà Nội để tiếp tục nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Thủ đô.
