Nhằm xác định cụ thể nhu cầu về chỗ học, có căn cứ để bố trí quỹ đất dành cho trường học, vào giữa năm 2017, Sở GD&ĐT Hà Nội đã tiến hành khảo sát, làm việc với 30 quận, huyện, thị xã về hiện trạng mạng lưới trường học và kết quả triển khai thực hiện “Quy hoạch mạng lưới trường học TP Hà Nội đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” theo Quyết định số 3075/QĐ-UBND do UBND TP Hà Nội phê duyệt năm 2012. Kết quả khảo sát cho thấy, trong 5 năm qua, mặc dù số trường học được bổ sung khá nhiều song vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu về chỗ học. Tổng số trường học các cấp của Hà Nội hiện là 2.669 trường, gần 53 nghìn nhóm lớp; tăng 250 trường học và gần 10.400 nhóm lớp so với năm 2012 - thời điểm ban hành quy hoạch.
So với quy hoạch, tổng số trường mầm non và phổ thông còn thiếu là 314 trường, trong đó, cấp mầm non thiếu nhiều nhất. Tại một số địa bàn, số trường mầm non được xây mới nhiều hơn so với quy hoạch, song vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Đơn cử, tại khu vực các quận Tây Hồ, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hoàng Mai, Long Biên, Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Đông, hiện có 237 trường mầm non, tăng 137 trường so với năm 2011, vượt 2 trường so với quy hoạch. Tại khu vực các huyện: Mê Linh, Sóc Sơn, Đông Anh, Gia Lâm, tổng số trường mầm non là 145, tăng 41 trường so với năm 2011, vượt 1 trường so với quy hoạch.
Theo ông Chử Xuân Dũng, Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội: kết quả khảo sát cho thấy, nếu tính về số lượng, Hà Nội không thiếu trường học. Việc quá tải chỉ diễn ra tại một số địa bàn tập trung đông dân cư. Điều này phần nào lý giải nguyên nhân dẫn đến có lớp có tới 70 bé. Để giải quyết tình trạng này, những năm gần đây, ngoài việc phân tuyến tuyển sinh hợp lý, ngành Giáo dục Hà Nội và UBND các quận, huyện, thị xã đã đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án xây dựng, cải tạo, sửa chữa, nâng cấp chất lượng trường, lớp để bảo đảm chỗ học cho mọi học sinh.
Sắp tới, ngành GD&ĐT Hà Nội sẽ đề xuất tạo cơ chế buộc các doanh nghiệp khi đầu tư xây dựng khu đô thị, chung cư phải có trách nhiệm xây dựng trường học. Nếu không đủ diện tích để xây dựng trường học, các đơn vị, doanh nghiệp phải có nghĩa vụ đóng góp để các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch đầu tư xây dựng trường học. Việc triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp chắc chắn sẽ giúp giải quyết tình trạng quá tải, tạo điều kiện để các nhà trường nâng cao chất lượng giáo dục.
Theo Đề án số 104/ĐA-UBND ngày 30/9/2009 của UBND Thành phố Hà Nội về đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục - đào tạo (GD&ĐT) quy định 60% học sinh THPT theo học trường công lập, song năm học 2018 - 2019, học sinh vào lớp 10 tăng 22 nghìn em so với năm học trước đó, tương ứng 64.990 học sinh, tức là tỷ lệ học sinh vào lớp 10 của Hà Nội là 62%. Ngoài ra, còn có gần 7,7% học sinh tốt nghiệp THCS vào học lớp 10 tại các trung tâm giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên, tương đương 8 nghìn học sinh. Như vậy, tỷ lệ học sinh học trường công lập năm học tới là 69,7% so với 68% của năm học trước.
Nhằm đáp ứng đủ chỗ học cho học sinh bước vào bậc học THPT, Hà Nội đã điều chỉnh quy mô từ 40 học sinh/lớp lên 45 học sinh/lớp và tăng 327 lớp học. Theo Phó Giám đốc Sở GS&ĐT Phạm Văn Đại, mặc dù quy mô lớp của các trường THPT năm nay tăng, song vẫn bảo đảm theo đúng Điều lệ trường học. Sở GD&ĐT đã chỉ đạo các nhà trường tiếp tục rà soát, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, ký hợp đồng bổ sung giáo viên để chuẩn bị đón học sinh vào lớp 10 trong vài tháng nữa.
Trước dự báo quy mô học sinh THPT từ nay đến năm 2020 sẽ tăng khoảng 66 nghìn em (mỗi năm 22 nghìn học sinh), ngành GD&ĐT đã chủ động tham mưu xây dựng bổ sung trường học, trang thiết bị dạy, học... Thời gian tới đây, để chuẩn bị đón học sinh vào lớp 10 năm học 2018 – 2019, Hà Nội đã bổ sung 4 trường THPT mới, gồm: Xuân Phương, Lê Quý Đôn (quận Nam Từ Liêm), Phan Huy Chú (Quốc Oai) và Kinh Đô (Đông Anh). Ngoài ra, từ nay tới trước ngày khai giảng năm học mới, có 40 trường THPT sẽ tiến hành cải tạo, mở rộng diện tích, tăng cường đầu tư trang thiết bị dạy, học...
Tại Hà Nội, số học sinh theo học trường nghề hiện là 6.300 em và đang có chiều hướng tăng. Do đó, ngành GD&ĐT Thủ đô đã đề ra nhiều giải pháp thiết thực, trong đó, đẩy mạnh việc phân luồng học sinh theo học nghề, sau khi các em tốt nghiệp THCS bằng các chính sách hỗ trợ về học phí, chi phí học tập. Đặc biệt, từ năm học 2018 - 2019, Hà Nội sẽ tạo điều kiện đón học sinh vào các trường ngoài công lập. Học sinh có thể không tham dự kỳ thi tuyển sinh lớp 10, nhưng vẫn có thể được xét tuyển vào trường, chỉ với điều kiện đã tốt nghiệp THCS…
Việc bảo đảm nhu cầu học tập của học sinh trên địa bàn Thành phố vẫn là một thách thức không nhỏ đối với ngành GD&ĐT. Để giải quyết được vấn đề này, không chỉ cần sự nỗ lực của ngành GD&ĐT mà còn phải có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ Thành phố đến cơ sở…
