Lực lượng nòng cốt ứng phó thiên tai

Sau gần 3 năm thành lập và hoạt động, lực lượng quản lý đê nhân dân huyện Quốc Oai dần đi vào nề nếp. Lực lượng quản lý đê nhân dân các xã của huyện đã phối hợp với lực lượng quản lý đê chuyên trách thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội thường xuyên kiểm tra, tuần tra canh gác bảo vệ hơn 23,1km đê đi qua 12 xã, thị trấn, phát hiện báo cáo kịp thời tình trạng đê điều, các diễn biến hư hỏng, sự cố đê thuộc địa bàn. Đồng thời, ngăn chặn kịp thời, lập biên bản và kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về đê điều. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đê điều, vận động nhân dân thực hiện pháp luật về đê điều. Bên cạnh đó, lực lượng quản lý đê nhân dân còn tham gia với các xã, thị trấn xây dựng phương án hộ đê, phòng chống lụt bão. Tham gia quản lý và bảo vệ cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ công tác quản lý, bảo vệ đê điều và hộ đê như: Điếm canh đê, vật tư dự trữ chống lũ, lụt, bão, biển báo đê điều, cột chỉ giới, cây chắn sóng bảo vệ đê và các công trình phụ trợ khác.

Ông Nguyễn Quang Thắm, Trưởng phòng Kinh tế huyện Quốc Oai cho biết, nhân viên quản lý đê của các xã trên địa bàn huyện đều là những người có văn hóa, tối thiểu tốt nghiệp phổ thông trung học và hiểu biết về pháp luật. Lực lượng này đã giúp cho chính quyền cũng như người dân chủ động hơn trong việc phòng tránh, khắc phục hậu quả do mưa, lũ gây ra.

Tương tự, từ năm 2015, quận Bắc Từ Liêm cũng thành lập lực lượng quản lý đê nhân dân. Theo đánh giá của UBND quận, nhân viên quản lý đê nhân dân đã chấp hành nghiêm sự phân công của 4 phường ven đê và chịu sự hướng dẫn về chuyên môn, kỹ thuật của cơ quan chuyên môn và Hạt Quản lý đê số 1 thuộc Chi cục Đê điều và Phòng chống lụt bão Hà Nội. Trong quá trình hoạt động, nhân viên quản lý đê nhân dân của huyện thường xuyên kiểm tra, phát hiện, báo cáo kịp thời tình trạng đê điều, diễn biến hư hỏng, sự cố công trình.

Ông Đỗ Đức Thịnh, Chi cục trưởng Chi cục Đê điều và Phòng chống lụt bão Hà Nội cho biết, hệ thống đê điều trên địa bàn thành phố khá lớn với hơn 626km đê các loại bảo vệ Thủ đô. Chi cục Đê điều và Phòng chống lụt bão đang trực tiếp quản lý hơn 404km đê từ cấp III đến cấp đặc biệt, còn lại 160km đê cấp IV và hơn 62km đê cấp V do chính quyền cấp huyện quản lý. Hệ thống đê điều của thành phố đi qua địa bàn của 26/30 quận, huyện, thị xã với 224 xã, phường, thị trấn ven đê do vậy lực lượng quản lý đê nhân dân được coi là lực lượng nòng cốt trong công tác phòng, chống lụt bão. Tại nhiều địa phương, lực lượng này thường xuyên kiểm tra phát hiện nhiều vụ vi phạm đê điều báo cho Hạt Quản lý đê kịp thời ngăn chặn vi phạm nhờ đó mà vi phạm pháp luật đê điều giảm; phát hiện sự cố đê điều báo cáo với địa phương và cơ quan chức năng để xử lý. Nhiều nơi, lực lượng quản lý đê nhân dân còn thường xuyên thu dọn vệ sinh, các vật cản trên mặt đê, kè; tuyên truyền, phổ biến Luật Đê điều cho nhân dân...

Khắc phục tồn tại, bất cập

Hiệu quả của lực lượng quản lý đê nhân dân trên địa bàn thành phố khá rõ nét, có lẽ không cần phải bàn thêm. Tuy nhiên, hoạt động của lực lượng quản lý đê nhân dân tại một số địa phương còn bộc lộ nhiều tồn tại, bất cập. Mặc dù, UBND các xã, phường, thị trấn đã phối hợp với Hạt Quản lý đê chuyên trách, ngăn chặn, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về đê điều theo thẩm quyền, song nhiều địa phương còn để xảy ra nhiều vi phạm. Theo Phó Chủ tịch UBND quận Bắc Từ Liêm Nguyễn Kim Vinh, sở dĩ có tình trạng này do lực lượng quản lý đê nhân dân ở một số nơi chưa chủ động phối hợp tốt với Hạt Quản lý đê và chính quyền địa phương trong công tác kiểm tra, phát hiện báo cáo kịp thời ngay từ khi phát sinh vi phạm, diễn biến hư hỏng, sự cố đê điều, công trình đê... Mặt khác, hệ số phụ cấp lương cho lực lượng quản lý đê nhân dân còn thấp, cán bộ làm công tác quản lý đê nhân dân còn kiêm nhiệm nhiều công việc.

Đồng quan điểm trên, Trưởng phòng Kinh tế huyện Quốc Oai Nguyễn Quang Thắm cho biết thêm, một số nhân viên quản lý đê nhân dân không có chuyên môn, nghiệp vụ trong lĩnh vực đê điều. Vì vậy, còn có những hạn chế, thiếu sót và chưa dành nhiều thời gian cho công tác quản lý đê. Mặt khác, những hành vi vi phạm pháp luật về đê điều ngày càng tăng và có diễn biến phức tạp, trong khi lực lượng quản lý đê nhân dân còn mỏng nên việc xử lý những hành vi vi phạm còn hạn chế, kém hiệu quả. Công tác phối hợp nhiệm vụ với lực lượng quản lý đê chuyên trách cũng thiếu chặt chẽ. Cơ sở vật chất, trang thiết bị cho lực lượng quản lý đê nhân dân có thiếu thốn, vì vậy chưa đáp ứng được yêu cầu công việc được giao.  

Để nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của lực lượng quản lý đê nhân dân, nhiều ý kiến cho rằng, các cấp, các ngành cần quan tâm tạo điều kiện hơn nữa về chế độ ưu đãi cho lực lượng này, nhất là tại những địa bàn phức tạp, khó khăn. Theo ông Nguyễn Quang Thắm, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nên tăng cường phối hợp chặt chẽ với chính quyền cấp huyện tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức pháp luật về đê điều cho lực lượng quản lý đê nhân dân. Còn UBND quận Bắc Từ Liên thì kiến nghị, giao trách nhiệm, quyền hạn cho lực lượng quản lý đê nhân dân được chủ động, độc lập phối hợp với UBND phường lập biên bản vi phạm hành chính về đê điều; có cơ chế, chính sách hỗ trợ tiền lương cho lực lượng quản lý đê nhân dân.

Cũng nhiều ý kiến cho rằng, cần tuyển chọn nhân viên quản lý đê nhân dân là những người có tinh thần trách nhiệm cao, nhiệt tình trong công việc, không ký hợp đồng với người đang tham gia công tác khác của xã. Ngoài ra, hằng năm, cần tổ chức tổng kết, đánh giá hoạt động của lực lượng quản lý đê nhân dân, từ đó củng cố kiện toàn về tổ chức, sớm đưa mọi hoạt động của lực lượng quản lý đê nhân dân đi vào nề nếp...