Cần có sự linh hoạt trong áp dụng các chính sách đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (00:00 03/01/2024)
Báo cáo tại Hội nghị, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Nông Thị Hà cho biết: Năm 2023, công tác dân tộc đạt được nhiều kết quả quan trọng, đặc biệt trong triển khai các chương trình, chính sách dân tộc nhằm góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh vùng dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi nói riêng và cả nước nói chung.
Về kết quả thực hiện mục tiêu giảm nghèo năm 2023, ước tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều còn 2,93%, (giảm 1,1%); tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo còn khoảng 33% (giảm 5,62%); tỷ lệ hộ nghèo DTTS còn khoảng 17,82% (giảm 3,2%), đạt chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ giao.
Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp kinh tế vĩ mô, thực hiện Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế của Chính phủ và thực hiện đồng thời 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, trọng tâm là Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I và các chương trình, dự án khác triển khai trên địa bàn vùng đồng bào DTTS, đã phát huy hiệu quả tích cực, góp phần đẩy mạnh phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, từng bước phát triển sản xuất, nâng cao đời sống đồng bào các DTTS.
Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Nông Thị Hà báo cáo tại Hội nghị
Cụ thể, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 đã góp phần quan trọng đến sự phát triển của vùng thông qua tập trung triển khai thực hiện các hoạt động như: Xây mới, duy tu bảo dưỡng công trình giao thông, trường học… tại các huyện nghèo; hỗ trợ phát triển sản xuất, nhân rộng mô hình giảm nghèo; phát triển giáo dục nghề nghiệp, đào tạo nghề, tạo việc làm bền vững. Thông qua Chương trình, đến nay, đã có 12.877 hộ được hỗ trợ nhà ở. Đồng thời, giải ngân kinh phí cấp từ ngân sách Trung ương 277,897 tỷ đồng; giải ngân vốn ngân sách địa phương khoảng 32,640 tỷ đồng.
Năm 2023, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, đã huy động được 404.618 tỷ đồng; tiếp tục được các địa phương triển khai tích cực; chú trọng nâng cao chất lượng các tiêu chí và chất lượng thực hiện.
Bên cạnh những kết quả trên, tình hình sản xuất, đời sống trong đồng bào DTTS vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ DTTS sinh sống ở vùng sâu, vùng xa, biên giới. Giá đầu ra một số loại nông sản không ổn định, có lúc giảm mạnh, khó tiêu thụ, trong khi chi phí thu hoạch và nguyên vật liệu đầu vào tăng; giá một số mặt hàng thiết yếu còn cao. Thị trường lao động nhìn chung vẫn còn nhiều khó khăn do nhiều doanh nghiệp cắt giảm công nhân; còn nhiều lao động DTTS thiếu việc làm nhất là ở khu vực biên giới.
Tại Hội nghị, các đại biểu đại diện các tỉnh, thành phố; Ban, Bộ, ngành Trung ương đã phát biểu tham luận nêu những cách làm hay, những kinh nghiệm, bài học tốt tại địa phương, cũng như chia sẻ những khó khăn, vướng mắc; kiến nghị, đề xuất trong công tác dân tộc.
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đồng tình với báo cáo và các tham luận của đại biểu, trong đó, thể hiện nhiều kết quả đáng ghi nhận trong năm 2023 với nhiều cách làm, mô hình hay, thể hiện sự cố gắng, nỗ lực của những người làm công tác dân tộc, các địa phương và đồng bào dân tộc, qua đó, đã rút ra những kinh nghiệm hay, những bài học quý.
Nhấn mạnh năm 2024 với nhiều khó khăn, như: biến đổi khí hậu, xung đột trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp, do đó, bình diện chung sẽ khó khăn, trong đó, có vùng đồng bào DTTS. Do đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang yêu cầu, thứ nhất, các Bộ, ngành, địa phương cần quan tâm đúng mức đến công tác đồng bào DTTS và miền núi. Thực tế đã chỉ rõ: “Địa phương, đơn vị nào có sự quan tâm tốt thì kết quả triển khai tốt”, đồng chí Trần Lưu Quang khẳng định.
Thứ hai, phải có độ linh hoạt nhất định để áp dụng các chính sách phù hợp với văn hóa, phong tục tập quán, điều kiện cụ thể, mức sống của từng địa phương, tránh việc áp dụng máy móc các quy định.
Thứ ba, cần tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền để các cấp, các ngành, bà con vùng đồng bào DTTS và miền núi cùng đồng lòng để các chính sách đạt hiệu quả cao, mang lại hiệu quả thực tế.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cũng yêu cầu các Bộ, ban, ngành liên quan phối hợp chặt chẽ, trong đó, Ủy ban Dân tộc làm đầu mối, đóng vai trò điều phối viên trưởng để lắng nghe, tổng hợp, thúc đẩy các cơ chế chính sách sớm được ban hành, đáp ứng sự mong mỏi của bà con.
Ngoài ra, các cơ quan, đơn vị cần nắm bắt thông tin kịp thời, nắm địa bàn, có sự trao đổi thường xuyên để học hỏi những cách làm, kinh nghiệm hay trong triển khai tại địa phương; Đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong hoạt động và đặc biệt quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc miền núi để đáp ứng nhu cầu hiện nay. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang gợi ý Ủy ban Dân tộc có thể tham mưu Chính phủ một Đề án về các trường dành cho con em vùng DTTS và miền núi để có kế hoạch chăm lo, đào tạo đội ngũ kế cận
“Các địa phương cần đẩy mạnh phân cấp cho hiệu quả nhất; bố trí người có kinh nghiệm và khả năng để phối hợp triển khai những phần việc lớn, khó. Các Bộ, ngành phải quan tâm đến công tác này như một trách nhiệm, một tấm lòng với bà con dân tộc. Nếu không triển khai ngay sẽ muộn”, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang lưu ý.
Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đã trao Huân chương độc lập Hạng Ba cho 2 cá nhân.
