Phường Yên Thái ở Thăng Long xưa (vùng Bưởi) gồm nhiều làng: Hồ Khẩu, Đông Xã, An Thọ, Yên Thái, Nghĩa Đô làm ra nhiều loại giấy: Giấy sắc (để viết sắc của vua ban), giấy lệnh (để viết các lệnh chỉ của vua), giấy bản (phục vụ dân dụng), giấy quỳ... Sau này, có nhiều nơi làm giấy Dó như làng Dương Ổ, Đào Xá, Châm Khê ở Phong Khê, Bắc Ninh… nhưng không đâu nổi tiếng bằng giấy Dó vùng Bưởi.

 

Giấy Dó truyền thống ở vùng Bưởi được một người Pháp có tên Henri Oger mô tả trong cuốn “Kỹ thuật của người An Nam” là loại giấy xốp nhẹ mà bền dai, không nhòe khi viết vẽ, ít bị mối mọt. Giấy Dó cũng nổi tiếng với độ bền có thể lên tới hàng trăm năm do đặc tính của xơ sợi và quy trình làm hoàn toàn bằng thủ công, không có sự tác động của hóa chất.

 

Chính vì điều này, người xưa đã dùng giấy Dó để in kinh sách, viết chữ, in tranh dân gian và đặc biệt hơn cả khi các triều đại phong kiến Việt Nam dùng nó cho việc viết sắc phong. Đến nay, nhiều đình, chùa và làng xã vẫn còn lưu giữ được những sắc phong này.

 

Cho tới những năm 90 của thế kỷ 20, nghề làm giấy Dó tại vùng Bưởi vẫn còn được lưu giữ, sản xuất bởi các hợp tác xã. Đến đầu những năm 2000, các hợp tác xã giải thể thì nghề làm giấy Dó mới mất hẳn tại vùng Bưởi (phường Bưởi, quận Tây Hồ ngày nay). Hiện tại, nghề làm giấy Dó truyền thống chỉ còn sản xuất tại một vài hộ gia đình ở làng Đống Cao, phường Phong Khê, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.

 

Lãnh đạo quận Tây Hồ tặng hoa chúc mừng phường Bưởi

 

Theo Phó Chủ tịch UBND phường Bưởi Nguyễn Minh Hoài, thực hiện Chương trình số 02-CTr/QUTH ngày 12/10/2015 của Quận Ủy Tây Hồ về phát triển kinh tế, quản lý, khai thác hiệu quả Hồ Tây và các vùng phụ cận giai đoạn 2015-2020; UBND phường Bưởi được giao nhiệm vụ xây dựng, triển khai thực hiện Đề án “Tổ chức vận hành, khai thác Điểm dịch vụ, du lịch văn hóa và phục dựng mô hình nghề sản xuất truyền thống làm giấy Dó, phường Bưởi”, sử dụng nguồn vốn xã hội hóa. Đến ngày 13/5/2024, điểm dịch vụ, du lịch văn hóa và giới thiệu nghề truyền thống làm giấy Dó của vùng Bưởi xưa tại địa chỉ số 189 phố Trích Sài, phường Bưởi, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội đã hoàn thành và chính thức đi vào hoạt động. Đây không chỉ là một điểm dịch vụ, du lịch văn hóa, nơi lưu giữ, bảo tồn những giá trị của nghề làm giấy Dó truyền thống mà còn là địa chỉ tin cậy, quen thuộc đối với người dân Thủ đô và các tỉnh thành trong cả nước, bạn bè quốc tế khi về tham quan, du lịch trên địa quận Tây Hồ. 

 

Phát biểu tại lễ khai trương, Phó Chủ tịch UBND quận Tây Hồ Nguyễn Thanh Tịnh cho biết, trong những năm qua, quận Tây Hồ không ngừng chuyển mình, đổi mới, phát triển toàn diện về mọi lĩnh vực kinh tế - chính trị - xã hội; đời sống vật chất, văn hóa tinh thần Nhân dân không ngừng được cải thiện, nâng cao. Kinh tế phát triển theo đúng định hướng cơ cấu “Dịch vụ - Công nghiệp - Nông nghiệp” của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận Tây Hồ lần thứ VI.

 

Phó Chủ tịch UBND quận Tây Hồ Nguyễn Thanh Tịnh phát biểu tại lễ khai trương

 

Với những lợi thế, tiềm năng về cảnh quan thiên nhiên, văn hóa lịch sử, tâm linh - tín ngưỡng, nền tảng những giá trị sẵn có và tiềm năng của quận Tây Hồ cùng chiến lược định hướng phát triển không gian quy hoạch, quản lý, bảo tồn, khai thác và phát huy giá trị của Hồ Tây, vùng phụ cận… quận Tây Hồ đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu đưa quận trở thành điểm đến của người dân, du khách trong nước và quốc tế.

 

Thực hiện mục tiêu ấy, các cấp ủy Đảng, chính quyền thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng triển khai nhiều chương trình, đề án, kế hoạch nhằm phát triển quận Tây Hồ xứng với tiềm năng, trở thành Trung tâm Dịch vụ - Du lịch - Văn hóa của Thủ đô, thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận Tây Hồ lần thứ VI đã đề ra.

 

Khu trưng bày các sản phẩm làm từ giấy Dó thu hút sự quan tâm của người dân

 

Đặc biệt, năm 2024, được xem là năm tập trung đẩy mạnh phát triển ngành dịch vụ - du lịch gắn với di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, các làng nghề truyền thống trên địa bàn quận. Dưới sự quan tâm chỉ đạo, lãnh đạo sát sao, quyết liệt của Quận ủy, UBND quận, sự đồng lòng, quyết tâm cao của Đảng bộ và Chính quyền phường Bưởi, điểm dịch vụ, du lịch văn hóa và giới thiệu nghề truyền thống làm giấy Dó của vùng Bưởi xưa, tại địa chỉ số 189 phố Trích Sài đã hoàn thành, đưa vào khai thác sử dụng, là một trong những minh chứng cho nỗ lực, quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền, Nhân dân Tây Hồ.

 

Đồng chí Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh, với việc đưa vào vận hành Điểm dịch vụ, du lịch văn hóa và giới thiệu nghề truyền thống làm giấy Dó của vùng Bưởi xưa càng thể hiện rõ quyết tâm của toàn bộ hệ thống chính trị phường Bưởi trong việc xây dựng phát triển kinh tế địa phương; là một trong những giải pháp trọng tâm để thúc đẩy phát triển ngành dịch vụ, du lịch, tạo ra những thay đổi đột phá trong hoạt động của chính quyền phường Bưởi. Đây không chỉ là một điểm dịch vụ, du lịch, nơi giới thiệu về một nghề truyền thống đáng tự hào của người dân vùng Bưởi xưa (phường Bưởi, quận Tây Hồ ngày nay) mà còn là một địa chỉ tin cậy, quen thuộc đối với người dân Thủ đô và các tỉnh, thành trong cả nước, bạn bè quốc tế khi về tham quan, du lịch trên địa quận Tây Hồ. Ngoài phục vụ du lịch nơi đây còn tổ chức các giờ học ngoại khóa, tham quan của các bậc học trên địa bàn quận, góp phần giáo dục thế hệ trẻ phát huy và tự hào tinh thần lao động, sản xuất sáng tạo trong truyền thống của cha ông Việt Nam ta qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước.

 

Một số sản phẩm làm từ giấy Dó 

 

Để thực hiện được những mục tiêu trên, Phó Chủ tịch UBND quận Nguyễn Thanh Tịnh đề nghị Đảng ủy, chính quyền phường Bưởi và các đơn vị có liên quan tiếp tục quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả Đề án “Tổ chức vận hành, khai thác Điểm dịch vụ du lịch văn hóa và phục dựng mô hình làng nghề giấy Dó, phường Bưởi”; đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm quảng bá, giới thiệu, xây dựng hình ảnh hệ thống thương hiệu của du lịch phường Bưởi nói riêng, quận Tây Hồ nói chung; tập trung xây dựng, hoàn thiện Quy chế quản lý vận hành, khai thác, điều hành hoạt động Trung tâm giới thiệu sản phẩm giấy Gió để việc vận hành, khai thác Đề án đi vào nề nếp, có chiều sâu…