Từ đầu nhiệm kỳ 2016-2021 đến nay, ngoài việc thực hiện giám sát qua báo cáo và việc chất vấn tại các kỳ họp, Thường trực HĐND và các ban của HĐND đã thực hiện 24 cuộc giám sát theo chuyên đề. Nội dung các cuộc giám sát, khảo sát tập trung vào các lĩnh vực như việc triển khai, thực hiện các chỉ tiêu kinh tế - xã hội, vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy, “năm kỷ cương hành chính”; “Năm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị”; các vấn đề dân sinh bức xúc, quản lý trật tự đô thị, quản lý đất đai, trật tự xây dựng, giải phóng mặt bằng, giải quyết khiếu nại, tố cáo, các ý kiến, kiến nghị của cử tri...

Nhìn chung, qua các hoạt động giám sát, khảo sát của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND quận đã thực hiện theo đúng chương trình, kế hoạch và các quy định của pháp luật. Hoạt động giám sát, khảo sát tiếp tục hướng về cơ sở, tổ chức các buổi làm việc trực tiếp tại cơ sở, tập trung vào các vấn đề dân sinh bức xúc trên địa bàn; tăng cường giám sát đến cùng, theo dõi tình hình thực hiện các kết luận và kiến nghị của các đoàn giám sát, kết hợp chặt chẽ giữa giám sát trực tiếp với giám sát qua văn bản. Phương thức giám sát tiếp tục được đổi mới theo hướng đi sâu vào những nội dung cụ thể. Qua giám sát, khảo sát đã đánh giá khách quan kết quả đạt được, những mặt tích cực cần phát huy và những hạn chế cần khắc phục, đồng thời, nêu rõ trách nhiệm của từng đơn vị để thống nhất với UBND quận chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn, có giải pháp khắc phục nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của quận.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động giám sát của HĐND từ quận đến phường còn bộc lộ những bất cập, hạn chế làm cho hiệu quả giám sát của HĐND đạt được chưa cao, chưa đảm bảo đúng thực chất. Đó là đối tượng giám sát của HĐND quận theo quy định là khá rộng. Cụ thể, HĐND thực hiện quyền giám sát đối với các cơ quan của HĐND và HĐND cấp dưới, UBND, Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân, Chi cục Thi hành án dân sự cùng cấp, các cơ quan, tổ chức, cá nhân ở địa phương. Vấn đề đặt ra ở đây là HĐND giám sát Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân nhưng quy định pháp luật hiện hành lại không quy định biện pháp xử lý trong trường hợp những cơ quan này có sai phạm vì thực tế Tòa án nhân dân và Viện Kiểm sát nhân dân không chịu trách nhiệm về hoạt động của mình trước HĐND cùng cấp.

Bên cạnh đó, do những bất cập ngay trong cơ cấu tổ chức của HĐND và UBND các cấp số lượng đại biểu kiêm nhiệm còn chiếm tỷ lệ khá cao, đã làm hạn chế rất lớn đến chất lượng hoạt động của người đại biểu HĐND, đặc biệt là trong trường hợp đại biểu HĐND thực hiện chức năng giám sát thông qua hình thức chất vấn tại kỳ họp. Tình trạng nể nang, ngại va chạm và không đi đến cùng  các vấn đề cần chất vấn là biểu hiện thường thấy khi trong quan hệ quản lý hành chính người đại biểu HĐND lại là cán bộ, công chức thuộc quyền quản lý trực tiếp hoặc thuộc cơ quan cấp dưới của người được chất vấn.

Ngoài ra, có một thực trạng đang tồn tại trong thực tiễn hoạt động giám sát của HĐND các cấp hiện nay là những kiến nghị sau giám sát của các cơ quan chức năng của HĐND đối với những vấn đề, vụ việc thực hiện chưa đúng, chưa phù hợp nhưng chưa được các cơ quan, tổ chức tiếp thu, chấn chỉnh một cách nhanh chóng, kịp thời mà phải qua nhắc nhở nhiều lần mới được thực hiện. Trong khi đó, hệ thống pháp luật hiện hành lại chưa có biện pháp, chế tài, hoặc cơ chế hữu hiệu nào để quy trách nhiệm và xử lý những cơ quan, tổ chức, cá nhân chậm chễ hoặc cố ý trì hoãn việc tiếp thu, điều chỉnh, theo đúng những kiến nghị của các cơ quan chức năng của HĐND các cấp sau giám sát.

Hạn chế nữa là năng lực một số đại biểu HĐND chưa đáp ứng tốt vị trí, vai trò của mình, đặc biệt là đối với đại biểu HĐND cấp phường là những người được cơ cấu từ cán bộ địa bàn dân cư, trong khi đó, hoạt động giám sát lại khá rộng, toàn diện và chuyên sâu đòi hỏi chủ thể giám sát phải có những kiến thức chuyên môn nhất định ở các lĩnh vực như tài chính, xây dựng,… thì mới có thể phân tích, đánh giá được chính xác các vấn đề  để thực hiện tốt chức năng giám sát, nếu không hoạt động giám sát chỉ mang tính hình thức.

Trước những bất cập, tồn tại hạn chế được nêu trên, HĐND quận Ba Đình cho rằng, HĐND các cấp cần tập trung thực hiện một số giải pháp. Trong đó, quy định thẩm quyền của HĐND tương xứng với chức năng, nhiệm vụ được giao, có quy định cụ thể về hậu quả pháp lý đối với những trường hợp Tòa án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân cùng cấp không thực hiện đúng các quy định pháp luật trong tổ chức và hoạt động mà thông qua hoạt động giám sát HĐND phát hiện được, hoặc là giới hạn thẩm quyền và đối tượng giám sát của HĐND cấp quận theo hướng chỉ tập trung giám sát vào đối tượng chủ yếu là cơ quan chuyên môn của UBND cấp quận, phường.

Thứ hai, cơ cấu hợp lý số lượng đại biểu HĐND các cấp theo hướng giảm số lượng đại biểu kiêm nhiệm và tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách. Việc làm này vừa tạo điểu kiện để đại biểu HĐND toàn tâm, toàn ý tập trung cho nhiệm vụ của người đại biểu, vừa là giải pháp để khắc phục tình trạng e ngại, nể nang trong thực hiện chức năng giám sát, đặc biệt là giám sát tại kỳ họp thông qua việc chất vấn và xem xét việc trả lời chất vấn của lãnh đạo UBND và người đứng đầu các cơ chuyên môn của UBND các cấp.

Thứ ba, số lượng đại biểu HĐND cấp phường từ 20-30 người phải đảm bảo đúng yêu cầu về cơ cấu thành phần thì việc lựa chọn thành viên các ban HĐND vừa đảm bảo chức năng chuyên môn, vừa đảm bảo tính độc lập, tương đối và khách quan để thực hiện tốt chức năng thẩm tra, giám sát các lĩnh vực chuyên môn được HĐND phân công là công việc không dễ dàng. Trưởng ban nên là cán bộ chuyên trách.