Vẫn còn nhiều bất cập
Theo báo cáo của Thành đoàn Hà Nội, thời gian qua, các cấp bộ Đoàn đã có nhiều hoạt động tích cực để hỗ trợ thanh niên Thủ đô vay vốn phát triển kinh tế. Trong đó, điển hình là "Quỹ vốn vay giải quyết việc làm cho thanh niên thành phố Hà Nội" với 25 tỷ đồng được giao cho Đoàn Thanh niên quản lý đã giải ngân cho trên 400 lượt dự án. Bên cạnh đó, Đoàn còn nhận ủy thác 3 tỷ đồng nguồn vốn Quỹ quốc gia giải quyết việc làm và 166 tỷ đồng vốn ủy thác từ ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) cho 6.840 hộ thanh niên vay... Tuy nhiên, những nguồn vốn này mới đáp ứng được phần nhỏ nhu cầu về vốn của thanh niên Thủ đô. Đáng lưu ý, các thủ tục vay vốn còn nhiều cản trở, thanh niên khó tiếp cận.
Theo Bí thư Huyện đoàn Sóc Sơn Nguyễn Mạnh Dương, thực tế thanh niên rất khó để tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi. Cho nên, rất nhiều thanh niên không trông chờ vào nguồn vốn của ngân hành chính sách xã hội, mà quan tâm tới cơ chế của các ngân hàng thương mại. Bởi vậy, tổ chức Đoàn cần đẩy mạnh chương trình làm việc với các ngân hàng thương mại để tạo cơ chế, điều kiện thuận lợi cho thanh niên vay vốn phát triển kinh tế.
Đồng quan điểm, Bí thư Huyện đoàn Hoài Đức Lê Thị Điểm chia sẻ, theo quy định, để tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi thì người vay vốn phải là chủ hộ và có tài sản thế chấp, trong khi thanh niên hầu hết là người trẻ sống cùng bố mẹ, không phải là chủ hộ cũng không có tài sản. Hơn nữa, ngân hàng cũng không chấp nhận thế chấp máy móc thiết bị hay các hợp đồng được ký kết. "Trung ương Đoàn cần làm việc với các ngân hàng để tháo gỡ những rào cản trong vay vốn hiện nay", chị Lê Thị Điểm đề nghị.
Liên quan đến lĩnh vực vay vốn, anh Trần Thanh Huy, Chủ nhiệm CLB Thanh niên khởi nghiệp Hà Nội cho biết, mỗi năm, CLB của anh có hơn 1.000 sinh viên đăng ký tham gia. Tuy nhiên, sinh viên rất khó tiếp cận vốn vay về cả thủ tục và lãi suất. Không có vốn, nhiều ý tưởng hay của sinh viên không thể phát triển được. Và nếu có vay được vốn thì cũng rất khó khăn cho người khởi nghiệp khi phải xoay sở trả nợ gốc và lãi, trong khi 3-5 năm đầu tiên là khoảng thời gian cần quan tâm đến phát triển sản xuất, sản phẩm.
Vì thế, cần một cơ chế ưu đãi và thông thoáng hơn từ cả ngân hàng chính sách xã hội và ngân hàng thương mại là mong muốn của nhiều thanh niên. Qua đó, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho thanh niên tiếp cận đa dạng các nguồn vốn phục vụ phát triển kinh tế.
Cần có cơ chế, chính sách
Không tìm được đầu ra cho sản phẩm hoặc đầu ra không ổn định đã khiến nhiều mô hình kinh tế của thanh niên không thể mở rộng sản xuất, thậm chí phá sản dù sản phẩm có chất lượng.
Theo anh Vũ Minh Quyết - Chủ nhiệm HTX thanh niên phát triển kinh tế làng nghề Cự Đà (Thanh Oai), dù HTX đã có nguồn nông sản ổn định với sự liên kết với các hộ kinh doanh trong xã, nhưng đầu ra đang rất khó khăn nên HTX không thể mở rộng sản xuất kinh doanh. Cái mà HTX đang thiếu là cơ hội gặp gỡ các doanh nghiệp thu mua và cơ hội tham gia tập huấn ứng dụng CNTT để tìm đầu ra cho sản phẩm của mình. Đồng chí Trần Bảo Khánh, Bí thư Đoàn xã Vân Đức (huyện Gia Lâm) chia sẻ, Vân Đức là vùng trồng rau an toàn lớn của Hà Nội với nhiều sản phẩm đạt tiêu chuẩn Vietgap, Globalgap. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi cây trồng vẫn gặp khó khăn về đầu ra. Mong muốn, tổ chức Đoàn cần tổ chức nhiều hoạt động nhằm kết nối người sản xuất với các doanh nghiệp.
Về lĩnh vực này, Phó bí thư Quận đoàn Bắc Từ Liêm Nguyễn Thanh Ngọc cho rằng, sau quá trình "truyền lửa", tổ chức Đoàn cần hỗ trợ đi vào chiều sâu hơn như tư vấn kỹ năng tìm đầu ra cho sản phẩm, hoạt động liên kết Doanh nghiệp phân phối với nhà sản xuất, hỗ trợ về kỹ năng, pháp luật cho thanh niên thực sự muốn khởi nghiệp, đa dạng sự hỗ trợ của Đoàn đối với thanh niên phù hợp với từng nhóm đối tượng...Thực tế là nhiều thanh niên khởi nghiệp nhưng chưa chú trọng tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm. Đây là một thách thức rất cần sự hỗ trợ của tổ chức Đoàn để thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp bền vững.
Theo đồng chí Đào Minh Đức, Bí thư Quận đoàn Hà Đông, hoạt động tuyên truyền mạnh mẽ tinh thần khởi nghiệp thời gian qua đã giúp khơi dậy niềm đam mê, sáng tạo của thanh niên đối với vấn đề khởi nghiệp, lập nghiệp. Tuy nhiên, các cơ chế, chính sách hỗ trợ cụ thể cho thanh niên như: về đất đai, thuế, máy móc thiết bị... vẫn chưa có. Nhiều thanh niên nông thôn muốn phát triển mô hình kinh tế nông nghiệp đang gặp khó trong việc giao, thuê đất từ những chính sách hiện nay. Đồng chí Đào Minh Đức - Bí thư Quận đoàn Hà Đông đề xuất tổ chức Đoàn cần làm việc với cấp ủy, chính quyền địa phương để có cơ chế hỗ trợ cụ thể cho thanh niên phát triển kinh tế.
Cùng quan điểm, anh Lại Văn Hưng, Chủ nhiệm HTX môi trường sinh học thanh niên Sóc Sơn cũng cho rằng, tổ chức Đoàn cần làm việc với chính quyền địa phương để có cơ chế mở hơn đối với việc giao đất theo Nghị định 64. Ở diện tích không thể chuyên canh lúa nên tạo điều kiện cho thanh niên phát triển chăn nuôi hoặc cây trồng khác. "Đất trồng lúa bị bỏ không vì hiệu quả thấp, nhưng tôi muốn đào ao nuôi cá cũng không được, muốn đổ thêm đất để trồng khoai cũng không xong", anh Hưng nói.
Theo anh Trần Thanh Huy, Chủ nhiệm CLB Thanh niên khởi nghiệp Hà Nội, người trẻ khởi nghiệp gặp muôn vàn khó khăn, trong đó có thủ tục hồ sơ kinh doanh và chuyển đổi đất đai. Thanh niên muốn mở rộng sản xuất nhưng không thể xây nhà xưởng kiên cố trên diện tích đất thuê. Bên cạnh đó, việc thiếu thông tin về cơ chế chính sách cũng gây khó khăn cho thanh niên trong quá trình khởi nghiệp, lập nghiệp. Anh Trần Thanh Huy đề xuất Trung ương Đoàn cần xây dựng một cổng thông tin để hỗ trợ thanh niên về cơ chế, chính sách, giúp thanh niên tìm kiếm các tài liệu hướng dẫn, sự hỗ trợ về pháp luật, các buổi hội thảo, lớp tập huấn... Đặc biệt, đây sẽ là nơi liên kết các mô hình kinh tế và các doanh nghiệp để chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau và tìm đầu ra cho sản phẩm.
