Tháng 3/2008, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội và tỉnh Hà Tây đã chủ động tổ chức Hội nghị quán triệt nội dung Kết luận của Hội nghị Trung ương 6 (khóa X), Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về chủ trương mở rộng địa giới hành chính Thủ đô; HĐND thành phố Hà Nội, tỉnh Hà Tây và các tỉnh Vĩnh Phúc, Hòa Bình đã tổ chức kỳ họp bất thường, thông qua Nghị quyết về việc điều chỉnh, mở rộng địa giới hành chính Thủ đô, với kết quả 100% đại biểu dự họp nhất trí. Sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số, Thành ủy Hà Nội và Tỉnh ủy Hà Tây đã tập trung làm tốt công tác chính trị tư tưởng, tạo sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; tổ chức quán triệt tới toàn thể đội ngũ cán bộ chủ chốt về ý nghĩa, mục đích, tầm quan trọng, kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết. Đồng thời, xác định những nội dung trọng tâm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng bộ để thực hiện Nghị quyết của Quốc hội.

Ban Thường vụ Thành ủy đã tập trung chỉ đạo sát sao, bài bản, kỹ lưỡng, cẩn trọng việc chuyển giao, tiếp nhận tổ chức, bộ máy và cơ sở vật chất của các cơ quan đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội Thành phố theo quy định của Trung ương; xây dựng phương án hợp lý sắp xếp, bố trí cán bộ; bố trí địa điểm, cơ sở vật chất làm việc của cơ quan lãnh đạo chủ chốt, các sở, ban, ngành Thành phố phù hợp với điều kiện hoạt động trong giai đoạn mới.

Căn cứ chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Chỉ đạo Trung ương về sắp xếp tổ chức cán bộ của Hà Nội và Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội Thành phố đã khẩn trương ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai thực hiện; chú trọng rà soát, bố trí sắp xếp lại tổ chức, bộ máy và cán bộ kịp thời, đồng bộ, công tâm, khách quan vì sự ổn định, thông suốt và hiệu quả của cả hệ thống chính trị của Thành phố sau mở rộng; quản lý chặt chẽ tài sản, tài chính, con dấu và hồ sơ tài liệu; bố trí, sắp xếp trụ sở, phương tiện làm việc hợp lý theo yêu cầu nhiệm vụ mới; chỉ đạo các cơ quan báo chí Hà Nội phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí Trung ương tích cực tuyên truyền, tạo đồng thuận, trong các tầng lớp nhân dân Thủ đô và dư luận xã hội trong quá trình Nghị quyết.

Công tác sắp xếp tổ chức bộ máy và cán bộ được coi là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, được tiến hành dân chủ, bài bản, công tâm và bảo đảm bộ máy vận hành thông suốt, hiệu quả. Công tác sắp xếp tổ chức, bộ máy của cơ quan đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ chức, các tổ chức chính trị - xã hội, các sở, ban, ngành Thành phố được Thành ủy coi là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, được tiến hành khẩn trương, bài bản, công tâm, khách quan, với phương châm tiếp nhận nguyên trạng, sắp xếp theo hướng không gây xáo trộn, giữ vững sự ổn định, bảo đảm cả hệ thống chính trị vận hành thông suốt, hiệu quả.

Phương án bố trí cán bộ diện Ban Thường vụ Thành ủy quản lý được xây dựng sớm, trên nguyên tắc tập trung, dân chủ, công tâm, không cục bộ; tôn trọng lịch sử và kế thừa, phát triển về công tác cán bộ; được bàn bạc và thống nhất cao trong tập thể, giúp cho công tác bố trí, phân công công tác kịp thời đối với các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố. Tại 43 đơn vị là các sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội Thành phố đã sắp xếp, kiện toàn 447 phòng, ban; 447 trưởng phòng, 1.194 phó trưởng phòng tại các đơn vị trực thuộc.

Sau hợp nhất, Đảng bộ Thành phố có 58 đảng bộ trực thuộc (10 đảng bộ quận, 19 đảng bộ huyện, thị, 05 đảng bộ khối, 21 đảng bộ cấp trên cơ sở và 03 đảng bộ cơ sở trực thuộc Thành ủy) với 367.340 đảng viên. Toàn Đảng bộ Thành phố có 2.955 tổ chức cơ sở đảng, với 17.432 đảng bộ bộ phận và chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở. Trong điều kiện còn nhiều khó khăn (trước hợp nhất cả hai địa phương đều chưa có khu hành chính tập trung cấp tỉnh, thành phố), Thành phố đã cố gắng sắp xếp, bố trí trụ sở cho các cơ quan bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả với tinh thần ưu tiên tạo thuận lợi cho tổ chức và nhân dân trong các giao dịch hành chính. Thành phố đã chỉ đạo bố trí, sắp xếp phương tiện xe buýt đưa đón cán bộ, công chức, viên chức, góp phần giảm thiểu lượng xe tham gia giao thông trên tuyến đường chính từ Hà Đông vào trung tâm Thành phố và ngược lại (thời gian từ tháng 8/2008 đến tháng 3/2017).

HĐND, UBND Thành phố đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn khẩn trương rà soát các văn bản quy phạm pháp luật để sửa đổi, bổ sung, thay thế, ban hành mới (tính đến hết năm 2009, đã rà soát được 1.482 văn bản, trong đó, Hà Nội có 1.304, Hà Tây có 178 văn bản; đã ban hành 203 văn bản quy phạm pháp luật thay thế các văn bản cũ, trước hợp nhất, trong đó, có 170 quyết định và 33 chỉ thị, nghị quyết) trên các lĩnh vực để phục vụ công tác quản lý, điều hành của Thành phố thông suốt, hiệu quả, đúng pháp luật trong tình hình mới.