Theo báo cáo của Viện Quy hoạch Thủy lợi (Bộ NN&PTNT) khu vực lưu vực sông Đáy thuộc địa phận 4 tỉnh gồm: TP Hà Nội, tỉnh Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình có diện tích tự nhiên 884.375.000ha, dân số khoảng 11,3 triệu người. Đây là khu vực có mật dộ dân cư đông đúc, kinh tế xã hội phát triển nhất châu thổ đồng bằng sông Hồng, đặc biệt có trung tâm thủ đô Hà Nội, trung tâm kinh tế chính trị và văn hóa của cả nước.
Hiện tại, lưu vực sông Đáy có 3 hệ thống tiếp nguồn lớn. Như hệ thống Cẩm Đình - Hiệp Thuận có nhiệm vụ lấy nước vào sông Đáy với lưu lượng 30-100m3/s. Cống Liên Mạc có nhiệm vụ cấp nước cho hệ thống thủy lợi sông Nhuệ với lưu lượng thiết kế là 36,25m3/s. Hệ thống Tắc Giang có nhiệm vụ cấp nước, tạo nguồn trong mùa kiệt và sả trong mùa lũ cấp nước cho sông Châu Giang, sông Đáy với lưu lượng thiết kế 69,61m3/s.
Tuy nhiên do mực nước sông Hồng trong những năm gần đây thường thấp, các công trình này không lấy được nước theo thiết kế. Để giải quyết vấn đề này, các địa phương đã phải trang bị hàng loạt trạm bơm dã chiến để tiếp nguồn, trữ nước vào các ao hồ, trục sông và cả ngành thủy lợi phải căng mình ra chống hạn.
Ngoài ra, trên lưu vực tổng cộng có khoảng 2.500 công trình tưới tự chảy và động lực, đảm bảo tưới 80% diện tích cần tưới. Trong đó tưới bằng tự chảy từ các hồ dập chiếm 30% tập trung chủ yếu ở vùng núi và ven biển. Tưới động lực bằng các trạm sông Đáy bơm chiếm khoảng 70% diện tích. Diện tích cần tưới là 378.490ha, trong đó, diện tích tưới thiết kế của các công trình là 424.873ha và thực tế tưới được 246.418ha.
Thành phố Hà Nội vận hành các trạm bơm để lấy nước từ sông Hồng vào mùa khô và chống úng ngập vào mùa lũ
Theo đánh giá của Viện Quy hoạch Thuỷ lợi, hiện nhiều công trình đầu mối được xây dựng từ lâu, xuống cấp nghiêm trọng không dảm bảo năng lực tiêu thoát cũng như an toàn phòng, chống lũ bão. Khu vực hạ du sông Đáy là khu vực trũng thấp của vùng Đồng bằng sông Hồng và thường hay bị ngập úng. Do quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa cùng với tác động của biến đổi khí hậu tăng nhu cầu tiêu thoát, trong những năm gần đây, nhiều thành phố trong lưu vực bị ngập khi xảy ra mưa lớn.
Tại hội thảo, các đại biểu cho rằng để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế mạnh mẽ trên lưu vực. Trong thời gian tới, Bộ NN&PTNT và thành phố Hà Nội cần nghiên cứu hoàn thiện công trình Lương Phú. Để bổ sung nguồn nước cho sông tích xây mới trạm bơm Cẩm Yên và Ngọc Bài thay thế hồ Đồng Mô, kênh tiếp nguồn từ sông tích sang sông Đáy qua trạm Săn - Thụy Đức.
Nhiều kiến cho rằng cần nạo vét sông Đáy từ đập Đáy đến Ba Thá, sửa chữa các công trình điều tiết và nạo vét sông Nhuệ. Ngoài ra, cần cải tạo nâng cấp 732 công trình tưới gồm 360 trạm bơm, 251 hồ đập và 121 công, xây mới 135 công trình tưới, tưới tiêu kết hợp trong đó có 25 trạm bơm, 96 hồ đập và 14 cống.
Một số đại biểu kiến nghị, cần vận hành điều tiết liên hồ chứa mùa kiệt nhằm đảm bảo hài hoà lợi ích giữa các ngành dùng nước hạ du sông Hồng - Thái Bình. Trong giai doạn trước mắt, duy trì các giải pháp tình thế khi mực nước các sông xuống thấp trong mùa khô bằng cách tăng cường các trạm bơm dã chiến…
