Nhiệm kỳ 2021-2026, thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Nghị quyết số 97/2019/QH14 ngày 27/11/2019 của Quốc hội về “thí điểm mô hình tổ chức mô hình chính quyền đô thị trên địa bàn thành phố Hà Nội”; Nghị quyết số 160/2021/QH14 ngày 08/4/2021 của Quốc hội về “thí điểm bố trí chức danh đại biểu hoạt động chuyên trách của HĐND thành phố Hà Nội”, hoạt động của HĐND các cấp thành phố Hà Nội có nhiều tiền đề thuận lợi để nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả. 

 

Đặc biệt, việc Ban Thường vụ Thành ủy ban hành Đề án số 15-ĐA/TU, ngày 12/5/2022 về nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp thành phố Hà Nội, giai đoạn 2021-2026, gắn với thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và củng cố chính quyền nông thôn tại thành phố Hà Nội đã thực sự tạo định hướng ý nghĩa thiết thực giúp cho hoạt động chung của cơ quan dân cử các cấp Thành phố. Các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể được nêu tại Đề án số 15 đã và đang được các cấp ủy, HĐND và các cơ quan, đơn vị triển khai hiệu quả. 

 

Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, phối hợp trong việc tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về công tác tổng hợp, theo dõi, đôn đốc, giám sát giải quyết kiến nghị cử tri và tiếp công dân, xử lý, đôn đốc giải quyết đơn thư kiến nghị, khiếu nại, tố cáo đã được thực hiện đồng bộ, đúng quy định của pháp luật. 

 

Từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay, Thường trực HĐND Thành phố đã tổng hợp 1.801 ý kiến, kiến nghị của cử tri. Các kiến nghị tập trung vào các lĩnh vực quản lý nhà nước trên địa bàn. Sau khi nhận được kiến nghị của cử tri, UBND Thành phố đã giao nhiệm vụ cho các ngành, các cấp liên quan kiểm tra, rà soát việc giải quyết, trả lời cử tri; tổng hợp và báo cáo HĐND Thành phố kết quả thực hiện đúng thời hạn yêu cầu. Trong quá trình giải quyết kiến nghị cử tri, HĐND, UBND Thành phố đã chỉ đạo các ngành chức năng rà soát, bổ sung, điều chỉnh các cơ chế chính sách, tập trung khắc phục những bất cập trong công tác quản lý, điều hành, đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền, cải cách thủ tục hành chính và kiến nghị với cấp trên những vấn đề vượt thẩm quyền giải quyết của Thành phố. Qua đó, từng bước chấn chỉnh, hoàn thiện công tác quản lý điều hành của các cấp chính quyền, tạo sự gắn bó, tin tưởng của cử tri trong thực hiện đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước gắn với cuộc sống thường ngày của người dân và trách nhiệm cụ thể của từng cấp, ngành.

 

Tất cả các nội dung kiến nghị đều được UBND Thành phố và các cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, giải quyết, trả lời tại kỳ họp và thông báo tới cử tri tại các buổi tiếp xúc cử tri trước, sau các kỳ họp, thể hiện tính nghiêm túc của cơ quan hành chính cao nhất của Thành phố, đáp ứng được nguyện vọng chính đáng của cử tri và nhân dân Thủ đô. Báo cáo tại kỳ họp thứ 12, HĐND Thành phố, tháng 7/2023, cho thấy, đến nay, còn 271 kiến nghị đang giải quyết (trên tổng số 1.593 kiến nghị, tỷ lệ 17%). Các kiến nghị đang giải quyết chủ yếu liên quan đến đề nghị đầu tư xây dựng hạ tầng, trường học, thực hiện chương trình nông thôn mới, triển khai dự án ngoài đê sông Hồng, các dự án bảo vệ môi trường, xử lý rác thải, nước thải tại các làng nghề... là những vấn đề phức tạp, sử dụng vốn lớn, phải rà soát, cân đối, sắp xếp trong kế hoạch đầu tư công trung hạn nên cần có thời gian triển khai theo trình tự, thủ tục, xử lý, không thể giải quyết ngay. 

 

Công tác theo dõi, giám sát kết quả trả lời, giải quyết kiến nghị cử tri đã được HĐND Thành phố quan tâm, tập trung triển khai cụ thể. Theo đó, trước mỗi kỳ họp thường lệ giữa và cuối năm, Thường trực HĐND Thành phố đều ban hành kế hoạch giám sát kết quả giải quyết kiến nghị cử tri, báo cáo kết quả tại kỳ họp HĐND để xem xét, quyết nghị và ban hành nghị quyết về kết quả giải quyết kiến nghị cử tri. Các nghị quyết của HĐND Thành phố đã đánh giá sâu, kỹ về chất lượng trả lời và giải quyết của các cơ quan có thẩm quyền; đưa ra các yêu cầu cụ thể đối với UBND Thành phố và các cơ quan tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các kết luận, kiến nghị của HĐND, Thường trực HĐND Thành phố về công tác giải quyết kiến nghị cử tri. 

 

Từ lan tỏa cách làm chặt chẽ, hiệu quả của HĐND Thành phố, HĐND cấp huyện, cấp xã trên địa bàn cũng đã triển khai hiệu quả, chất lượng, đúng quy định công tác tổng hợp, theo dõi, giám sát giải quyết kiến nghị cử tri.

 

Quang cảnh Hội nghị giao ban giữa Thường trực HĐND Thành phố với Thường trực HĐND các quận, huyện, thị xã quý II/2023

 

Bên cạnh những kết quả đạt được, một số tồn tại, hạn chế như việc tổng hợp, thông tin kết quả giải quyết, trả lời của các cơ quan có thẩm quyền đến cử tri còn chưa rộng khắp; Công tác theo dõi, giám sát việc giải quyết của các Ban HĐND đối với lĩnh vực phụ trách và của Tổ đại biểu đối với các kiến nghị cử tri trên địa bàn còn chưa chặt chẽ, kỹ càng; Chất lượng giải quyết khiếu nại, tố cáo của một số cơ quan quản lý Nhà nước chưa cao, vẫn còn hiện tượng nhầm lẫn giữa đơn khiếu nại, tố cáo với đơn kiến nghị, phản ánh;

 

Một số vụ việc cụ thể giải quyết chưa thấu tình đạt lý, thiếu tính khả thi, phải giải quyết nhiều lần làm ảnh hưởng đến quyền lợi vật chất cũng như tinh thần của người dân. Một số vụ việc rõ ràng nhưng các cơ quan có thẩm quyền không ban hành quyết định giải quyết khiếu nại gây bức xúc cho công dân.

 

Vừa qua, tại Hội nghị giao ban quý II/2023, Thường trực HĐND Thành phố với Thường trực HĐND các quận, huyện, thị xã đã thảo luận về giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tổng hợp, theo dõi, đôn đốc, giám sát giải quyết kiến nghị cử tri và tiếp công dân, xử lý, đôn đốc giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo. Trong đó, nhiều ý kiến đã nhấn mạnh đến việc nêu cao vai trò, trách nhiệm, kỹ năng của đại biểu HĐND; Tiếp tục đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp nói chung, tạo điều kiện tương hỗ cho hoạt động tiếp xúc cử tri, giải quyết kiến nghị cử tri, tiếp công dân và xử lý đơn thư đổi mới, chất lượng, hiệu quả. Đôn đốc, giám sát việc giải quyết kiến nghị cử tri, đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân...

 

Chủ tịch HĐND huyện Thạch Thất Nguyễn Minh Hồng cho biết, trước và sau mỗi kỳ họp HĐND huyện, Thường trực HĐND huyện đều tổ chức cho các đại biểu HĐND tiếp xúc cử tri nơi đại biểu ứng cử. Bên cạnh đó, Thường trực HĐND huyện và các tổ đại biểu cũng tổ chức các buổi tiếp xúc cử tri chuyên đề để lắng nghe các ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của cử tri. Sau mỗi kỳ họp Thường trực HĐND huyện cùng với Tổ đại biểu HĐND huyện theo đơn vị bầu cử làm việc với các ngành liên quan và Thường trực Đảng ủy, Thường trực HĐND và Lãnh đạo UBND từng xã, thị trấn để đôn đốc giải quyết. Đồng thời, ban hành thông báo kết luận đến các cơ quan liên quan để triển khai thực hiện và làm cơ sở đôn đốc thực hiện và tái giám sát.

 

Theo Bí thư Quận ủy, Chủ tịch HĐND quận Tây Hồ Lê Thị Thu Hằng, để công tác này trong thời gian tới đạt hiệu quả, HĐND các cấp cần đưa ra nhiều hình thức giám sát chuyên đề việc thi hành Luật tiếp công dân, Luật khiếu nại, Luật tố cáo, kiến nghị của cử tri cần tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện nghị quyết của HĐND, gắn với theo dõi việc thực hiện lời hứa của các Đại biểu trước cử tri Nhân dân, giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri.

 

Mặt khác, cần đổi mới hơn nữa công tác tiếp dân và giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân theo đúng quy định của pháp luật... Thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước phải thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền.

 

Còn theo Phó Bí thư Thường trực Quận ủy, Chủ tịch HĐND quận Cầu Giấy Nguyễn Văn Chiến, để khắc phục những hạn chế nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tổng hợp, theo dõi, đôn đốc, giám sát giải quyết kiến nghị cử tri và tiếp công dân, xử lý, đôn đốc giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm phối hợp giữa cấp ủy, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể về tầm quan trọng trong việc tiếp xúc cử tri, tiếp công dân và giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri.

 

Đồng thời, tăng cường hoạt động tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, lĩnh vực, nhóm đối tượng… Đẩy mạnh giám sát chuyên đề đối với lĩnh vực giải quyết kiến nghị của cử tri, trong đó cần lựa chọn tập trung vào những vấn đề chưa được giải quyết hoặc đã được giải quyết nhưng chưa dứt điểm và những vấn đề mà UBND cùng các cơ quan liên quan hứa giải quyết trong thời gian nhất định để giám sát; Tăng cường đôn đốc, theo bám việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri sau giám sát đã được chỉ ra đối với các cơ quan chức năng, nhằm đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của cử tri.