Những tấm gương rực lửa thời chiến
Buổi giao lưu với những chiến sĩ Cách mạng nguyên là những cán bộ Đoàn xuất sắc nằm trong khuôn khổ của giao lưu, triển lãm mang chủ đề “Lửa Thanh xuân” diễn ra tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò vào trung tuần tháng 3 vừa qua đã thu hút được đông đảo công chúng Thủ đô, đặc biệt là các cựu chiến sĩ Cách mạng đến tham quan và ôn lại ký ức một thời oanh liệt. Những chiến sĩ Cách mạng giờ đã mắt mờ, chân chậm, nhiều người đi lại khó khăn do những vết thương thời chiến, nhưng đôi mắt rạng ngời khi nhớ về tuổi thanh xuân một thời sôi nổi. Những năm tháng ấy, họ đều ở độ tuổi 16, đôi mươi. Song, nghe theo tiếng gọi của Đảng, của Tổ quốc đã đứng lên cầm súng.
Bác Nguyễn Tài Triệu, nguyên cán bộ Nhà máy In tiền quốc gia là một trong số đó. Nghe tin về giặc Mỹ đàn áp phong trào Cách mạng miền Nam, hưởng ứng phong trào Ba sẵn sàng, năm 1965, khi tròn 16 tuổi, anh Nguyễn Tài Triệu cắn tay lấy máu viết đơn nhập ngũ. Hai năm sau, trong một trận chiến ác liệt tấn công ấp lược Hòa Trị (bây giờ thuộc TP Tuy Hoà, tỉnh Phú Yên) chàng thanh niên trẻ tuổi bị thương nặng và bị bắt làm tù binh. Khi ấy, vết thương ở đùi chảy rất nhiều máu. Quân địch không chữa trị nếu anh không chịu khai báo. Anh chiến sĩ tự nhủ: “Nếu bây giờ mình khai báo, tức là đã phản bội tổ quốc, nhân dân” nên kiên quyết nói không. Địch bỏ mặc đôi chân thối rữa không cứu chữa. Chúng tiếp tục tra tấn dã man khiến anh phải cưa chân ba lần nữa. Vậy mà sau đó, người chiến sĩ trẻ vẫn tiếp tục hoạt động Đoàn khi bị giam. Tuy bị giam cầm và đày đọa, nhưng các anh em vẫn làm thơ để động viên nhau vượt qua khó khăn.
Sau khi được trả tự do năm 1973, người chiến binh với chiếc nạng gỗ tiếp tục dấn thân phục vụ nhân dân và cách mạng. Ở Nhà máy In tiền quốc gia, Nguyễn Tài Triệu tiếp tục làm Bí thư Chi Đoàn trong nhiều năm sau đó. Nhớ lại những ngày tháng gian khổ, nhưng bác Nguyễn Tài Triệu vẫn tự hào: “Ngày ấy, còn nhiều anh em phải chịu hy sinh, đau đớn hơn chúng tôi nhiều. Chúng tôi thấy những đóng góp của mình còn hết sức nhỏ bé”. Câu chuyện về thời thanh xuân sôi nổi của bác Nguyễn Tài Triệu làm nhiều người trong buổi giao lưu không cầm được nước mắt…
Đến buổi giao lưu và tham quan triển lãm, công chúng Thủ đô còn được nghe giới thiệu về sự ra đời của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; tri ân những cống hiến, hy sinh của các thế hệ đoàn viên, thanh niên trên con đường đấu tranh giải phóng dân tộc và trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước. Trưng bày chia thành ba nội dung chính: Khúc ca tuổi trẻ, Ánh sao nơi tù ngục, Niềm tin và Khát vọng. Ở trung tâm của trưng bày là tổ hợp Tượng đài tuổi trẻ Việt Nam lồng vào hình tượng ngôi sao năm cánh và ngọn lửa tượng trưng cho lửa thanh xuân luôn rực cháy.
Hình ảnh trung tâm tại trưng bày "Lửa thanh xuân"
Phần trưng bày "Khúc ca tuổi trẻ" đưa người xem ngược thời gian trở về thời điểm tháng 3 năm 1931, khi Đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương ra đời với một nhóm nhỏ tám thiếu niên. Trong số đó, có người anh hùng Lý Tự Trọng đã trở thành mục tiêu và lý tưởng hành động cho rất nhiều thế hệ thanh niên đi sau. Tiếp nối thế hệ đầu tiên, thế hệ những thanh niên như La Văn Cầu, Cù Chính Lan, Bế Văn Đàn, Tô Vĩnh Diện, Phan Đình Giót… đã góp phần vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp. Kháng chiến chống Mỹ là những phong trào sôi nổi của thanh niên như: Ba sẵn sàng, Gió Đại Phong, sóng Duyên Hải, Cờ Ba nhất, trống Bắc Lý… những phong trào thanh niên có vai trò to lớn trong thực hiện mục tiêu giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Phần “Ánh sao nơi tù ngục” kể về 12 tấm gương thanh niên tiêu biểu từng bị thực dân Pháp bắt giam. Nổi bật nhất là tấm gương Lý Tự Trọng, Nguyễn Văn Trỗi, Nguyễn Hoàng Tôn, Võ Thị Sáu, Trần Thị Lý,... Đó đều là những tấm gương kiên trung, đấu tranh đến giờ phút cuối cùng vì độc lập, tự do dân tộc.
Lửa thanh xuân thời bình
Niềm tin và Khát vọng là nội dung cuối cùng của trưng bày “Lửa thanh xuân”, thể hiện quá trình tiếp nối của thế hệ trẻ hôm nay, sự vững vàng của niềm tin khi cống hiến cho quê hương. Đó là tấm gương bác sỹ Hoàng Chí Cương (sinh năm 1983) 95 lần hiến máu và tiểu cầu để cứu sống bệnh nhân; là câu chuyện thầy giáo Lê Xuân Quyết (sinh năm 1990), 04 năm tình nguyện xin dạy học tại Trường Tiểu học Song Tử Tây (huyện Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa) và những hình ảnh, tư liệu về phong trào thi đua “Tuổi trẻ giữ nước”. Giữa thời bình vẫn có liệt sỹ hy sinh vì cứu một em nhỏ trong dòng nước lũ, xả thân truy bắt tội phạm hay quên mình để bảo vệ chủ quyềnTổ quốc thiêng liêng. Những chiến sỹ trẻ âm thầm nhưng anh dũng, nhiệt thành, tiếp tục cùng nhân dân gìn giữ và dựng xây đất nước.
Cũng nhân dịp kỷ niệm 88 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đoàn Thanh niên nhiều cơ quan, đơn vị đã tổ chức đoàn đến tham quan Trưng bày Lửa Thanh xuân để ôn lại truyền thống Cách mạng của tuổi trẻ thế hệ đi trước. Bạn Bùi Thế Cường, Đoàn Thanh niên quận Tây Hồ cho biết: Công tác giáo dục truyền thống yêu nước, Cách mạng là nhiệm vụ hết sức quan trọng của Đoàn Thanh niên. Bởi vậy, Quận đoàn Tây Hồ đã quyết định tổ chức hoạt động giáo dục truyền thống đầu tiên trong năm 2019 cho thanh niên quận Tây Hồ tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò, kết hợp trao giấy chứng nhận cho thanh niên tiêu biểu xung phong lên đường nhập ngũ. Các hiện vật, hình ảnh trưng bày tại đây đã truyền ngọn lửa yêu nước, tinh thần các mạng cho thanh niên, nhất là những tân binh lên đường nhập ngũ trong dịp này.
Ngoài hệ thống hình ảnh, tài liệu, Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò còn trưng bày 25 hiện vật gắn với cuộc đời hoạt động của những liệt sĩ, những chiến sĩ Cách mạng do người thân của các đồng chí trao lại như: Huy hiệu “Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam” ông Dương Tự Minh, cán bộ Thành đoàn Hà Nội đeo khi tham dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II (năm 1956); thư của mẹ nuôi của đồng chí Nguyễn Hoàng Tôn kể về cuộc đời hoạt động của đồng chí…
Trưng bày chuyên đề "Lửa Thanh xuân" kéo dài từ 15/3 đến hết ngày 30/6/2019, tại Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
