Xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh đã trở thành một nội dung quan trọng trong chiến lược phát triển văn hóa, xây dựng con người Hà Nội thời kỳ mới. Nét đặc trưng trong tính cách người Hà Nội mang tính chất phổ biến của dân tộc, song thể hiện có phần đậm nét, tinh tế hơn. Đó là lòng tự trọng bắt nguồn từ ý thức dân tộc, trân trọng và tự hào về truyền thống vẻ vang của tổ tiên, ông cha trong lịch sử dựng nước và giữ nước; là tính trung thực, thẳng thắn, giàu nghĩa khí, coi trọng trí tuệ và đạo đức hơn tiền bạc và danh lợi; là óc sáng tạo, nhạy cảm với cái mới - nét văn hóa tạo nên bản lĩnh Việt Nam trong quá trình đấu tranh với thiên nhiên, với giặc ngoại xâm để xây dựng và bảo vệ đất nước; là sự lịch sự, tinh tế trong cách ứng xử, giao tiếp, xử lý các mối quan hệ một cách mềm mại, uyển chuyển mà hiệu quả cao. Xây dựng con người Thủ đô phát triển toàn diện về chính trị, tư tưởng, trí tuệ, đạo đức, thể chất, năng động, sáng tạo, tuân thủ pháp luật, có ý thức cộng đồng và trách nhiệm công dân cao, đáp ứng được những yêu cầu của xã hội văn minh, hiện đại... trọng tâm là bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, đạo đức, lối sống, nhân cách và phong cách ứng xử, giao tiếp trong cộng đồng.

Hằng năm, Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố đã tổ chức xét chọn và biểu dương cá nhân “Người tốt, việc tốt”; cá nhân vinh dự được tặng danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú”; tặng danh hiệu “Công dân danh dự Thủ đô”; tặng danh hiệu “Vì sự nghiệp xây dựng Thủ đô” cho các cá nhân. Các cấp, các ngành, địa phương, đơn vị đều có nhiều hình thức tuyên truyền, giáo dục truyền thống; giáo dục pháp luật; ngăn ngừa những biểu hiện tiêu cực trong chấp hành luật giao thông, thực hiện văn minh ứng xử trong đội ngũ CB,CC,VC khi trực tiếp làm việc với người dân. Các địa phương, đơn vị thuộc Thành phố đều đã tiến hành xây dựng, bổ sung điểm mới các quy định, nội quy, quy ước, hương ước,... nhằm thực hiện nếp sống thanh lịch, văn minh gắn với thực tiễn ở mỗi cơ quan, đơn vị cho phù hợp.

Cùng với đó, Thành phố đã chú trọng xây dựng đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ. Các quy hoạch, đề án về văn hóa, văn học nghệ thuật phát triển dài hạn trên địa bàn Thủ đô được chú trọng. Cụ thể, Thành phố đã ban hành xem xét việc: Quy hoạch hệ thống tượng đài trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; Đề án Hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở trên địa bàn thành phố Hà Nội; Quy chế quản lý, khai thác và tổ chức hoạt động của Nhà văn hóa - Khu thể thao thôn, tổ dân phố trên địa bàn Thành phố; Đề án tổng thể xã hội hóa các cơ sở Nhà hát và Trung tâm thuộc Sở Văn hóa và Thể thao; Đề án “Đánh giá, đề xuất các giải pháp phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô trong thời kỳ CNH-HĐH và hội nhập quốc tế”,...

Việc rà soát, bổ sung và xây dựng mới các chế độ chính sách đối với lĩnh vực văn học nghệ thuật cũng luôn được Thành phố quan tâm, xây dựng, ban hành các kế hoạch, quyết định về cơ chế, chính sách có sự đổi mới, điều chỉnh phù hợp với thực tiễn hơn. Đây là căn cứ, cơ sở tạo điều kiện thuận lợi cho văn nghệ sỹ, diễn viên tham gia hoạt động trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật, được dư luận văn nghệ sỹ đồng tình hưởng ứng, tiêu biểu như: Nghị quyết số 14/2013/NQ-HĐND, ngày 17/7/2013 của HĐND Thành phố về chính sách trọng dụng nhân tài trong xây dựng phát triển Thủ đô; Quyết định số 538/QĐ-SVHTT ngày 14/12/2015 về việc phê duyệt đề án "Nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống cơ chế chính sách đào tạo, sử dụng, đãi ngộ đội ngũ cán bộ văn hóa cơ sở, nghệ sĩ và vận động viên thể dục thể thao trên địa bàn Thành phố”. Thành phố đã tuyển dụng đặc cách đối với 32 nghệ sĩ, diễn viên; tuyển dụng mới 56 nghệ sĩ, diễn viên. Hà Nội còn là một trong những địa phương có số lượng Nghệ sỹ nhân dân và nghệ sỹ ưu tú cao của cả nước. Đây là một vinh dự, tự hào của mảnh đất ngàn năm văn hiến. Tính đến nay, tổng số các Nghệ sỹ nhân dân, Nghệ sỹ ưu tú của Thành phố do hội đồng cấp Trung ương xét tặng qua 8 đợt là 17 nghệ sỹ nhân dân, 127 nghệ sỹ ưu tú.

Song song với các hoạt động trên, trong những năm qua, Thành phố cũng đặc biệt quan tâm đến công tác đấu tranh chống quan điểm sai trái trong văn học, nghệ thuật và coi đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị đặt dưới sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng các cấp. Quá trình triển khai thực hiện luôn gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”. Trước thực trạng suy thoái kinh tế, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn, một bộ phận cán bộ, đảng viên mất phẩm chất,... xuất hiện tràn lan các bài thơ ca hò vè châm biếm về các đồng chí lãnh đạo cũng như xung quanh các sự kiện chính trị - xã hội nổi bật. Một số đối tượng là văn nghệ sỹ có thái độ, bộc lộ quan điểm, hoạt động chống đối bằng cách công khai, công bố tác phẩm, bài viết trên Internet, mạng xã hội facebook, blog... Xuất hiện ngày càng nhiều các văn nghệ sỹ viết và phát tán các bài bình luận thể hiện quan điểm phức tạp, trái chiều về các sự kiện chính trị, xã hội lớn núp dưới danh nghĩa góp ý kiến phản biện xã hội.

Trước tình hình đó, các lực lượng chức năng của Thành phố luôn chủ động phối hợp nhằm tăng cường việc trao đổi thông tin, đã phát hiện và kiên quyết xử lý các vi phạm trong kinh doanh dịch vụ Internet, hoạt động lập và sử dụng blog cá nhân trên mạng, hoạt động cho và nhận tài trợ của các tổ chức cá nhân nước ngoài mục đích xấu đối với văn nghệ sỹ,... đặc biệt chủ động phát hiện sớm tác phẩm có nội dung chính trị xấu từ khâu bản thảo để kiến nghị các nhà xuất bản, các Nhà hát, các hãng phim làm tốt công tác biên tập khi cấp phép xuất bản, dàn dựng. Thành phố cũng chú trọng đẩy mạnh tuyên truyền thực hiện quy tắc ứng xử của CB,CC,VC, người lao động trong các cơ quan thuộc Thành phố và Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn Thành phố, coi là giải pháp trọng tâm để xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh.