Nhiều rủi ro, thiệt hại

 

Theo phân tích của Bộ NN&PTNT, Hà Nội là một trong những địa phương chịu ảnh hưởng lớn nhất cả nước về cả mức độ cũng như một số loại hình thiên tai thường xuyên xảy ra. Số liệu thống kê trong 15 năm trở lại đây cho thấy, tình hình thiên tai đã và đang có xu thế gia tăng cả về quy mô cũng như chu kỳ lặp lại, nhất là mưa lớn, lũ, ngập úng, sạt lở bờ sông, nắng nóng. Các loại thiên tai thường xuyên xảy ra trên địa bàn Hà Nội đó là mưa lớn, lũ, úng ngập, nắng nóng, sạt lở bờ sông. 

 

Qua nắm tình hình, thiên tai xảy ra ở Hà Nội những năm gần đây khá đa dạng với cường độ lớn hơn, cực đoan hơn, trong đó phải kể đến số lượng, cường độ các trận bão xuất hiện trong 4 năm (2016-2019) đã gây mưa lũ trên địa bàn Hà Nội và kỷ lục là các năm 2017, 2018, 2019 đã làm cho đê sông Bùi, sông Tích bị tràn và ngập úng diện rộng ở các huyện Chương Mỹ, Mỹ Đức, Quốc Oai, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Thống kê chưa đầy đủ, trong 4 năm (2016-2019), mưa lũ đã làm 2 người chết, 12 người bị thương, thiệt hại về kinh tế sơ bộ của Hà Nội là trên 3.000 tỷ đồng. 

 

Ngoài ra, một số loại thiên tai khác nữa cũng xảy ra trên địa bàn Hà Nội mặc dù không liên tục, thường xuyên nhưng cũng ảnh hưởng đến đời sống xã hội, sản xuất như động đất, rét đậm, giông, lốc…

 

Để giảm thiệt hại do thiên tai, thời gian qua, Hà Nội đã triển khai thực hiện đồng bộ nhiều nhiệm vụ, giải pháp trong phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai và đạt được những kết quả khả quan. Điểm nổi bật đó là thành phố đã thực hiện tốt phương châm “3 sẵn sàng”, “4 tại chỗ”, “5 không” trong phòng, chống thiên tai, qua đó, chuyển từ thế bị động ứng phó sang chủ động phòng ngừa. 

 

Đáng chú ý, triển khai thực hiện đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng”, một số xã trên địa bàn Hà Nội cũng đã thành lập được nhóm hỗ trợ kỹ thuật và nhóm cộng đồng thực hiện công tác đánh giá rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng và hỗ trợ tham mưu cho chính quyền xã xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai dựa vào cộng đồng…

 

Để đáp ứng được những tình huống khẩn cấp thiên tai, trong những năm qua, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn thành phố Hà Nội đã tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ làm công tác phòng, chống thiên tai các cấp. Bảo đảm 100% cán bộ tham gia trực tiếp công tác phòng, chống thiên tai các cấp được tập huấn nâng cao năng lực, trình độ. Không chỉ có vậy, các công trình phòng, chống thiên tai trên địa bàn Hà Nội cũng được quan tâm đầu tư, xây dựng để khai thác tối đa, góp phần giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội của thành phố...

 

Thực hiện các giải pháp căn cơ

 

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phòng chống thiên tai của Hà Nội vẫn còn tồn tại những hạn chế. Mặc dù trang thiết bị, vật tư phương tiện tại cấp huyện, cấp xã tuy đã được trang bị, nâng cấp nhưng chưa đáp ứng được với tình hình thực tế, nhất là trang thiết bị phục vụ quan trắc và cảnh báo, phương tiện phục vụ công tác cứu hộ cứu nạn. Lực lượng trực tiếp làm công tác phòng, chống thiên tai tại cấp huyện, cấp xã chủ yếu là kiêm nhiệm, hầu hết chưa qua thử thách các tình huống thiên tai trong thực tế. 

 

Việc bố trí kinh phí cho công tác duy tu, bảo dưỡng các công trình phòng, chống thiên tai cũng còn hạn chế, chưa kịp thời. Trong khi đó, một số quận, huyện, xã, phường và đơn vị vẫn còn tư tưởng chủ quan, do đó, xây dựng phương án phòng, chống thiên tai chưa cụ thể, chưa sát thực tế, nhất là ở những khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, lũ rừng ngang, sạt lở đất; chế độ thông tin, báo cáo chưa đầy đủ, kịp thời.

 

Việc huy động đội xung kích cấp huyện, xã tham gia phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn còn gặp nhiều khó khăn do lực lượng chủ yếu là thanh niên trong độ tuổi lao động đi làm ăn xa, không có mặt tại địa phương trong trường hợp có tình huống xảy ra không huy động nhanh và ngay lực lượng cần thiết. Công tác lồng ghép phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương nhiều nơi chưa được quan tâm đúng mức. Công tác xử lý, giải tỏa vi phạm hiệu quả chưa cao cũng phần nào ảnh hưởng đến công tác phòng, chống thiên tai của Hà Nội…

 

Để chủ động trong công tác phòng, chống, ứng phó kịp thời, hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra; đồng bảo đảm sự thống nhất trong tổ chức, chỉ huy, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, cần phải có kế hoạch phòng, chống thiên tai bảo đảm căn cơ. Được biết, song song nêu cao tinh thần “phòng ngừa là chính”, "bốn tại chỗ là chính" ứng phó với thiên tai, Sở NN&PTNT cũng tập trung xây dựng kế hoạch phòng, chống thiên tai giai đoạn 2021-2025 đề xuất UBND thành phố Hà Nội xem xét phê duyệt. Theo đó, trong kế hoạch này, Sở NN&PTNT Hà Nội sẽ ưu tiên 2 nhóm biện pháp chính đó là phi công trình và công trình. Biện pháp phi công trình chủ yếu tập trung vào hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, cơ chế chính sách về phòng chống thiên tai phù hợp với điều kiện tự nhiên, đặc điểm thiên tai từng vùng, miền; kiện toàn tổ chức, bộ máy và tăng cường năng lực quản lý thiên tai; rà soát phương án ứng phó thiên tai, quy hoạch, kế hoạch phòng chống thiên tai phù hợp với điều kiện từng vùng, miền; nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo; nâng cao nhận thức, kiến thức phòng chống thiên tai cho cộng đồng; sản xuất nông nghiệp an toàn trước thiên tai, trồng và bảo vệ rừng phòng hộ; nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ. Còn biện pháp công trình sẽ đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống thủy lợi, đê điều và các công trình hạ tầng kỹ thuật…

 

Hy vọng, với việc xây dựng lộ trình bài bản cụ thể, đồng bộ các giải pháp và quyết tâm cao, tin chắc, Hà Nội sẽ ứng phó thành công, giảm thiểu các thiệt hại đến mức thấp nhất ảnh hưởng của thiên tai có thể gây ra, góp phần phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững.