Chưa đáp ứng nhu cầu
Kết quả rà soát của liên ngành (Giao thông vận tải - Tài chính - Cục thuế - Lao động, Thương binh và Xã hội) TP Hà Nội, tại các điểm trông giữ xe trên địa bàn thành phố còn tồn tại nhiều sai phạm. Theo đó, năm 2016, qua kiểm tra 185 điểm trông giữ xe, cơ quan chức năng thành phố đã lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính đối với 146 tổ chức, cá nhân gần 801,2 triệu đông. Trong 146 điểm vi phạm có 103 điểm vi phạm quy định về mức thu. Còn 9 tháng đầu năm 2017, qua kiểm tra 26 điểm trông giữ xe, cơ quan chức năng đã lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính 22 tổ chức, cá nhân hơn 550,1 triệu đồng. Trong 22 điểm vi phạm có 17 điểm vi phạm quy định về mức thu.
Qua phân tích, ngoài những nguyên nhân chủ quan do ý thức chạy theo lợi nhuận của tổ chức, cá nhân trông giữ, sự quản lý chưa chặt chẽ, chưa sát sao của cơ quan quản lý, chính quyền địa phương, còn có một số nguyên nhân khách quan. Chẳng hạn như, mức giá dịch vụ trông giữ xe theo quy định thực tế đã được thực hiện thời gian dài, giá dịch vụ trông giữ xe ô tô đã được thực hiện từ năm 2012; giá dịch vụ trông giữ xe đạp, xe máy đã được thực hiện từ năm 2014. Trong khi, từ năm 2012 đến nay, một số chi phí đã biến động như tiền lương, bảo hiểm, nguyên nhiên vật liệu, công cụ, dụng cụ...
Mặt khác, do sự chênh lệch giữa nguồn cung mặt bằng trông giữ xe và nhu cầu gửi xe của nhân dân. Hiện nay, số lượng ô tô, xe máy, xe đạp điện trên địa bàn thành phố rất lớn. Số lượng phương tiện đăng ký mới tăng nhanh trong những năm gần đây, tập trung chủ yếu tại các quận nội thành, trong khi quỹ đất dành cho giao thông tĩnh của thành phố chưa đáp ứng được nhu cầu đỗ, gửi xe của nhân dân. Các dự án bãi đỗ xe ở Hà Nội mới đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu của người dân với 20 bãi đỗ xe đang khai thác (5 bãi cao tầng, 1 bãi ngầm, 14 bãi xe mặt bằng) và một số bãi đỗ xe ngầm tại các khu trung tâm thương mại, tòa nhà cao tầng. Để đáp ứng nhu cầu trông giữ phương tiện của các tổ chức, cá nhân thì vẫn phải sử dụng hè, lòng đường, bến bãi làm nơi trông giữ xe (trừ các tuyến phố cấm tổ chức trông giữ phương tiện xe đạp, xe mô tô, ô tô trên vỉa hè, lòng đường.
Ngoài ra, các dự án đầu tư bãi đỗ xe theo quy hoạch đã được phê duyệt còn chậm triển khai, trong đó, có lý do vướng mắc giữa mức thu giá dịch vụ và vốn mà chủ Đầu tư phải bỏ ra, trong khi nhu cầu trông giữ phương tiện của nhân dân ngày càng cao đã phát sinh nhiều điểm trông giữ xe vi phạm các quy định của Nhà nước.
Nhiều ý kiến cho rằng, những bất cập trên đã và đang làm ảnh hưởng trực tiếp đến mỹ quan, văn minh đô thị, gây ùn tắc giao thông và ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân.
Bảo đảm quyền lợi của tổ chức, cá nhân
Để có cơ sở đề xuất giá dịch vụ trông giữ xe, Sở Giao thông vận tải đã thuê tư vấn xây dựng phương án giá dịch vụ trông giữ xe máy, xe đạp, ô tô theo các hình thức đầu tư trên địa bàn thành phố. Theo đó, đơn vị tư vấn đã điều tra, khảo sát, phân tích mức giá thị trường trông giữ xe tại 12 quận, huyện. Cụ thể, khảo sát 477 điểm, trong đó, 308 điểm đỗ xe bên trong hoặc có mái che, 169 điểm đỗ xe bên ngoài và khảo sát 171 điểm đỗ xe được đầu tư hiện đại. Kết quả, mức thu giá dịch vụ đối với xe đạp trông giữ xe theo lượt ban ngày từ 2 đến 5 nghìn đồng/lượt, ban đêm từ 3 đến 7 nghìn đồng/lượt, ngày và đêm từ 7 đến 30 nghìn đồng/lượt, hợp đồng theo tháng từ 45 đến 100 nghìn đồng/xe/ tháng. Xe máy có mức thu: Đối với hình thức trông giữ xe theo lượt ban ngày từ 3 đến 20 nghìn đồng/lượt, ban đêm từ 3 đến 30 nghìn đồng/lượt, ngày và đêm từ 7 đến 30 nghìn đồng/lượt, hợp đồng theo tháng từ 45 đến 200 nghìn đồng/xe/tháng... Nhìn chung, hiện tượng thu phí sai quy định tại các bãi trông giữ xe công cộng xảy ra thường xuyên. Người dân vẫn phải "móc ví" trả tiền mà chẳng biết kêu ai và các bãi trông giữ xe vẫn ngang nhiên "phớt lờ" các quy định về thu phí trông giữ xe của UBND thành phố.
Để đảm bảo giá dịch vụ trông giữ phương tiện phù hợp với giá thị trường, thu hút được các nhà đầu tư thực hiện dự án xây dựng điểm trông giữ xe; đồng thời, góp phần giảm ùn tắc giao thông, liên ngành thành phố đã báo cáo UBND thành phố xem xét và chấp thuận phương án giá dịch vụ trông giữ xe theo nguyên tắc và mức giá người sử dụng phương tiệp chấp nhận thanh toán mà vẫn đảm bảo lợi nhuận hợp lý cho tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ trông giữ xe. Nhiều ý kiến cho rằng, việc tăng giá dịch vụ trông giữ xe máy như đề xuất hiện nay cơ bản không tác động đên người dân. Còn việc điều chỉnh tăng giá dịch vụ trông giữ ô tô chỉ ảnh hưởng đến một nhóm người có thu nhập cao, sử dụng ô tô hằng ngày. Đặc biệt, việc tăng giá dịch vụ trông giữ ô tô cao ở vùng lõi và khu vực trong vành đai 1 sẽ góp phần hạn chế phương tiện cá nhân vào khu vực trung tâm, giảm ùn tắc giao thông, giảm ô nhiễm môi trường, thu hút, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư các bãi xe ngầm, các giàn trông giữ xe cao tầng, hiện đại... đáp ứng được nhu cầu của người dân. Việc tăng giá dịch vụ trông giữ phương tiện (do phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố tăng) dẫn tới tăng thu cho ngân sách nhà nước nhờ thu thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, phí sử dụng tạm thời lòng đường hè phố...
