Trung tâm giám sát hệ thống thoát nước Hà Nội được hình thành từ năm 2016 nhằm góp phần thực hiện chủ trương tin học hóa công tác quản lý, minh bạch các thông tin phục vụ người dân và tình hình thực tế phát triển phạm vi phục vụ hệ thống thoát nước. Trước đây, phạm vi phục vụ thoát nước đô thị chỉ bao gồm 12 quận nội thành. Từ cuối năm 2016, theo phân cấp của UBND TP Hà Nội, Công ty Thoát nước Hà Nội đã mở rộng phạm vi phục vụ thoát nước tới địa bàn của 17 thị trấn thuộc các huyện và các đường quốc lộ, tỉnh lộ trên toàn Thành phố.

Để nắm bắt kịp thời diễn biến mưa bão theo thời gian thực trên toàn Thành phố, Trung tâm điều hành hệ thống thoát nước đã giám sát tình hình mưa, diễn biến mực nước trên hệ thống tại một số vị trí quan trọng. Với 40 điểm đo mưa, phạm vi giám sát mưa đã phủ khắp trên địa bàn thành phố Hà Nội (bao gồm 29 quận, huyện). Trung tâm còn liên kết với các trang dự báo thời tiết có uy tín nên đã hỗ trợ đưa ra các quyết định điều hành chính xác, kịp thời trong khâu chuẩn bị trước, trong và sau khi mưa.

30 điểm đo mực nước tự động của Trung tâm giám sát được lắp đặt tại các vị trí quan trọng như cụm công trình đầu mối Yên Sở, các con sông thoát nước và một số hồ điều hòa có dung tích lớn như hồ Tây, hồ Linh Đàm, hồ Bảy Mẫu...nhằm đảm bảo công tác điều hành, điều tiết mực nước trên toàn hệ thống theo qui định. Trung tâm cũng kết nối thông tin giám sát, điều hành với các công trình đầu mối như Trạm bơm Yên Sở, trạm bơm Linh Đàm, đập Thanh Liệt, các trạm bơm phía Tây nam Hà Nội bơm ra sông Nhuệ như Đồng Bông I, Đồng Bông 2, Cổ Nhuế...

Công tác thu thập thông tin, điều hành hệ thống và báo cáo được thực hiện ngay tại trung tâm điều hành. Tại trung tâm, căn cứ vào tình hình mưa trên các địa bàn, diễn biến mực nước trên các con sông, hồ điều hòa, và tình hình vận hành của các đập, các trạm bơm tiêu, lãnh đạo Công ty và các cán bộ điều hành có thể đưa ra các quyết định điều tiết hệ thống như đóng mở các cửa đập, vận hành các trạm bơm kịp thời. Từ tháng 1/2017, các thông số của Trung tâm giám sát hệ thống thoát nước đã được liên kết với Cổng giao tiếp điện tử của Thành phố để người dân có thể truy cập, xem diễn biến mỗi trận mưa trên địa bàn và biết các điểm úng ngập để phòng tránh khi tham gia giao thông.

Đáng chú ý, mới đây, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội (Công ty Thoát nước Hà Nội) đã hoàn thành việc số hóa hệ thống thoát nước khu vực nội thành Thủ đô. Đây là cơ sở dữ liệu quan trọng không chỉ phục vụ cho công tác phòng, chống úng ngập của thành phố, mà còn cung cấp thông tin chính xác về hiện trạng hạ tầng kỹ thuật cho các hoạt động khảo sát, thiết kế dự án, xây dựng công trình ngầm, nổi trên địa bàn.

Cụ thể, hơn 1.466 km cống, 130km mương, 122 hồ, 38.183 ga thu, 26.851 ga thăm… nằm trên địa bàn 12 quận đã được số hóa và cập nhật lên bản đồ hệ thống thoát nước trên nền tảng GIS. Từ đây, các thông số cơ bản của hệ thống như cống, mương, sông, hồ, ga thu... được cập nhật đầy đủ và là cơ sở để kiểm soát, đánh giá khả năng úng ngập cũng như lên kế hoạch duy tu, quản lý và lập dự án cải tạo các công trình chống úng ngập cục bộ. Với việc số hóa bản đồ hệ thống thoát nước, giờ đây, chỉ với một máy tính có kết nối mạng tốt, với một cú nhấp chuột, người dùng có thể biết chính xác trên từng tuyến phố cụ thể có bao nhiêu mét cống, đường kính cống to hay nhỏ, hướng chảy về đâu, có bao nhiêu ga thoát nước. Các hồ điều hòa cũng đã được cập nhật, người dùng có thể dễ dàng kiểm tra diện tích, cao độ kè hồ, loại hồ đã tách nước thải hay chưa...

Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty Thoát nước Hà Nội Võ Tiến Hùng cho biết, thực hiện số hóa toàn bộ hiện trạng mạng lưới mương, cống, sông, ga thu, hồ điều hòa, trạm bơm, cửa xả, các trạm đo mưa… là công việc không đơn giản mà mất nhiều thời gian. Số hóa hệ thống thoát nước có vai trò rất quan trọng, bởi đây là cơ sở dữ liệu không thể thiếu cho việc xây dựng, phát triển các công trình ngầm của Hà Nội; đồng thời giúp nâng cao công tác quản lý, điều hành sản xuất và giải quyết thoát nước một cách hiệu quả nhất.

Trong thời gian tới, Trung tâm tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện và bổ sung thêm một số tính năng mới để phục vụ mùa mưa 2018 được tốt hơn như: mở rộng phạm vi giám sát mực nước trên sông Nhuệ, bổ sung tính năng giám sát các cửa đập điều tiết, các trạm bơm... Ðồng thời, Công ty sẽ phối hợp Sở Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội hoàn thành số hóa hệ thống thoát nước trên toàn địa bàn thành phố và tích hợp với hệ thống tưới tiêu nông nghiệp của 17 huyện. Với những công việc này, năng lực điều hành công tác và hiệu quả hoạt động của hệ thống thoát nước ở Hà Nội sẽ được nâng lên một bước đáng kể. Ðồng thời, hệ thống dữ liệu sẽ giúp thúc đẩy đầu tư xây dựng hạ tầng phù hợp với nhu cầu phát triển đô thị.