Chú trọng hoạt động giám sát
Tại các kỳ họp thường kỳ, HĐND các cấp xem xét, cho ý kiến về các báo cáo công tác của Thường trực HĐND, UBND, các ban HĐND, Toà án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân theo đúng quy trình, quy định. Các báo cáo trình ra kỳ họp được chuẩn bị chu đáo, bám sát các quy định của pháp luật, văn bản của cấp trên, phù hợp với nghị quyết của cấp ủy cùng cấp và tình hình thực tế của địa phương. Để có được báo cáo thẩm tra trong kỳ họp đảm bảo sát thực tiễn: trước kỳ họp HĐND có khảo sát, làm việc và đi thực tế ở từng ngành, trao đổi những vấn đề cử tri quan tâm, để từ đó cùng nhau rút ra những kinh nghiệm tốt, những điểm còn tồn tại, hướng giải quyết, khắc phục.
Việc tổ chức phiên chất vấn trong kỳ họp và phiên giải trình giữa hai kỳ họp là hình thức giám sát trực tiếp và quan trọng và được phát thanh, truyền hình trực tiếp rất hiệu quả, được đông đảo cử tri Thủ đô và cử tri cả nước quan tâm, theo dõi việc giải quyết những vấn đề lớn, quan trọng, vấn đề dân sinh bức xúc tại địa phương và để đại biểu HĐND thực hiện chức năng nhiệm vụ, thể hiện chính kiến và trách nhiệm của mình trước cử tri. Thường trực HĐND Thành phố đã tổ chức 2 phiên giải trình; Thường trực HĐND quận, huyện Hoàng Mai, Thạch Thất, Phú Xuyên, Quốc Oai, Mê Linh… đã tổ chức phiên giải trình về các nội dung quan trọng, bức xúc trên địa bàn, được cử tri và nhân dân quan tâm.
Hoạt động chất vấn tại kỳ họp và phiên giải trình của Thường trực HĐND Thành phố trong nhiệm kỳ này có nhiều điểm mới, được đại biểu HĐND, cử tri ghi nhận, cụ thể như: (1) Thường trực HĐND chỉ đạo các Ban phối hợp với Đài PTTH Hà Nội đi khảo sát và thực hiện phóng sự về các nội dung dự kiến chất vấn; tại phiên chất vấn chiếu phim phóng sự thay vì đọc báo cáo để có nhiều thời gian hơn cho đại biểu chất vấn; việc sử dụng hình ảnh trực quan hơn, rõ địa chỉ, rõ trách nhiệm. (2) Các phiên chất vấn có sự tham gia của nhiều đại biểu ở các lĩnh vực công tác, tạo nên không khí mới, sôi nổi, sát thực tiễn và rất hiệu quả; số đại biểu không chuyên trách nêu câu hỏi chất vấn, tranh luận chiếm tỷ lệ cao nhất từ trước đến nay. (3) Về đối tượng trả lời chất vấn, bên cạnh lãnh đạo UBND, Ủy viên UBND Thành phố, đã có thêm Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã, xã, phường, thị trấn tham gia trả lời, các ý kiến trả lời đều nêu rõ hơn về nguyên nhân, trách nhiệm, lộ trình giải quyết. (4) Những thông tin được đưa ra rất thẳng thắn, không né tránh; trên cơ sở đó, lãnh đạo Thành phố đã tiếp thu, khẳng định giải pháp khắc phục; qua đó đã có kết quả bước đầu, cho thấy rõ tính hiệu quả và một cách làm đúng hướng.
Chú trọng hoạt động tiếp xúc cử tri và tiếp công dân
Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, đại biểu HĐND các cấp thành phố Hà Nội đã thực hiện đầy đủ, nghiêm túc, đúng quy định pháp luật về TXCT trước và sau kỳ họp. Thời gian, địa điểm tiếp xúc cử tri được thông báo công khai để cử tri biết và đến dự. Đối tượng, thành phần tham gia tiếp xúc cử tri được mở rộng. Tại các buổi TXCT, đại biểu HĐND đã tham dự khá đầy đủ và nghiêm túc. Các ý kiến, kiến nghị chính đáng của cử tri được tổng hợp phân loại kịp thời và chuyển đến các cơ quan liên quan trả lời tại các cuộc tiếp xúc cử tri trước, sau kỳ họp. Một số nội dung nổi cộm đã được lãnh đạo UBND cùng cấp và lãnh đạo Thường trực HĐND có văn bản hoặc tổ chức đoàn giám sát, khảo sát các cơ quan có trách nhiệm giải quyết theo thẩm quyền và trả lời cử tri theo từng vấn đề, từng nội dung theo quy định của pháp luật.
Các đại biểu HĐND Thành phố tiếp công dân theo Tổ đại biểu tại đơn vị bầu cử, tạo điều kiện để các đại biểu gần gũi hơn với cử tri, nắm bắt vụ việc cụ thể tại nơi mình ứng cử. Thời gian, địa điểm, lịch tiếp công dân của từng đại biểu tại các đơn vị bầu cử được công bố công khai trên phương tiện thông tin đại chúng và được niêm yết công khai tại trụ sở tiếp công dân các quận, huyện, thị xã. Quy chế này cũng đã lan tỏa đến các quận, huyện, thị xã và được triển khai trên toàn thành phố. Thông qua công tác tiếp công dân, đại biểu HĐND các cấp đã tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, hướng dẫn công dân thực hiện quyền, lợi ích hợp pháp của mình, giải đáp, trả lời các vấn đề cử tri, nhân dân quan tâm; tiếp thu các kiến nghị, phản ánh chính đáng của cử tri, nhân dân chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh việc tiếp công dân định kỳ tại quận, huyện nơi ứng cử, Chủ tịch HĐND Thành phố và các Phó Chủ tịch HĐND Thành phố tổ chức tiếp công dân theo vụ việc tại Trụ sở tiếp công dân Thành phố (số 34 Lý Thái Tổ). Các vụ việc được lựa chọn tổ chức tiếp công dân của Thường trực là những vụ việc khiếu nại, tố cáo điển hình có nội dung phức tạp, kéo dài, liên quan đến nhiều cấp, ngành chưa được giải quyết trên địa bàn Thành phố. Kết quả cho thấy, tiếp dân theo vụ việc cụ thể đạt hiệu quả hơn, được dư luận và các ban, ngành Thành phố ghi nhận, đánh giá cao, đồng thời củng cố niềm tin của cử tri và nhân dân đối với các đại biểu dân cử.
Việc tiếp nhận, xử lý và đôn đốc giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo của công dân là một trong những nhiệm vụ trọng tâm chỉ đạo của HĐND các cấp. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND các cấp đã tiếp nhận và xử lý 6.810 đơn của công dân. Các đơn của công dân chủ yếu về các lĩnh vực: tranh chấp nhà đất, chính sách trong GPMB, cấp giấy chứng nhận QSD đất, tố cáo cán bộ cơ sở làm trái các quy định của pháp luật, khiếu nại về các quyết định hành chính, quy định về chế độ, chính sách. Sau khi tiếp nhận, xem xét, nghiên cứu đã kịp thời chuyển đến cơ quan, người có thẩm quyền để giải quyết theo quy định.