Nhiều đại biểu tham gia lần đầu thiếu kinh nghiệm

Nhiệm kỳ 2016 - 2021, huyện Ứng Hòa có 710 đại biểu HĐND ở 29 xã, thị trấn, trong số đó, có đến 410 đại biểu tham gia lần đầu (bằng 57,74%). Dù đông đại biểu tham gia lần đầu, nhưng lại chỉ có 2 xã có Chủ tịch HĐND chuyên trách, còn lại đều kiêm nhiệm (Bí thư Đảng ủy hoặc Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy kiêm chủ tịch HĐND). Cũng chính vì đa phần kiêm nhiệm, chia đôi thời gian cho cả công tác Đảng, công tác HĐND; thêm phần đa số đại biểu tham gia lần đầu, thiếu kinh nghiệm, dẫn đến chất lượng, hiệu quả hoạt động vẫn chưa được như mong muốn.

Hiện tại, chỉ có xã Trung Tú, Đội Bình, Đông Lỗ, Hòa Xá, Trầm Lộng, Phù Lưu, Hòa Phú và thị trấn Vân Đình có chủ tịch HĐND chuyên trách hoặc phó chủ tịch thường trực HĐND từng tham gia các khóa trước, kinh nghiệm hoạt động có khá hơn, còn lại đều là đại biểu tham gia lần đầu, thiếu kinh nghiệm. Thậm chí, có nơi bí thư đoàn thanh niên được giới thiệu, tham gia bầu phó chủ tịch HĐND xã, chưa có nhiều cọ sát, “va chạm” bộ máy chính quyền, nên chất lượng hiệu quả hoạt động còn hạn chế, quy trình giám sát, thẩm tra lúng túng. Phó Chủ tịch HĐND huyện Ứng Hòa Trần Văn Hiền cho biết, cũng do hạn chế về kinh nghiệm, kỹ năng, nên trong ban hành nghị quyết về phát triển kinh tế-xã hội, nhiều xã chưa bám sát chỉ tiêu của UBND huyện giao, đưa thiếu chỉ tiêu hoặc giao chỉ tiêu nhưng tỷ lệ phấn đấu đạt thấp hơn mức giao của huyện. Tình trạng này, Thường trực HĐND  huyện đã rà soát cơ bản, nhận thấy đây là “lỗ hổng”, cần phải tổ chức ngay các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng cho đại biểu HĐND cấp xã. Vì vậy, từ đầu năm 2017 đến nay, Thường trực HĐND huyện đã tổ chức 2 đợt tập huấn, nâng cao kỹ năng cho đại biểu HĐND cấp xã. Trong đó chú trọng trao đổi, hướng dẫn cách phân biệt văn bản quy phạm pháp luật  với văn bản hành chính thông thường; thể thức, căn cứ pháp lý, hiệu lực, trình tự, thủ tục, nội dung trong xây dựng nghị quyết. Qua 2 đợt tập huấn, kỹ năng của đại biểu đã có phần được nâng cao hơn, nhưng theo nhận định của HĐND huyện thì hoạt động của HĐND cấp xã trên địa bàn huyện kết quả vẫn chưa đồng đều, cần phải giám sát, khảo sát, hướng dẫn cụ thể hơn mới đáp ứng được yêu cầu hiện nay.

Vẫn cần phải “cầm tay chỉ việc”

Ghi nhận là việc tập huấn là có hiệu quả, song kinh nghiệm của Thường trực HĐND huyện Ứng Hòa ngoài tập huấn tập trung, thì cũng cần có thêm các buổi khảo sát, kiểm tra cụ thể đối với từng HĐND cấp xã về việc ban hành các văn bản, qua đó nhận thấy thiếu sót, chưa đúng trình tự thủ tục thì góp ý trực tiếp, như vậy hiệu quả hơn. Việc này đã được HĐND huyện Ứng Hòa thực hiện tại xã Hòa Xá - đơn vị trước đây cũng gặp khó khăn trong ban hành nghị quyết. Nhưng sau khi có cuộc khảo sát, hướng dẫn theo kiểu “cầm tay chỉ việc” của HĐND huyện, thì nay hoạt động đã khá hơn nhiều so với trước.  Phó Chủ tịch HĐND xã Hòa Xá Vũ Trọng Đại cho biết, kể từ sau buổi khảo sát việc ban hành nghị quyết của HĐND huyện đối với HĐND xã, việc xây dựng dự thảo nghị quyết, các văn bản hành chính của HĐND xã Hòa Xá được bài bản hơn, làm rõ được mục đích ban hành nghị quyết, đối tượng mức tác động, nguồn lực, khả năng của địa phương khi thực hiện nghị quyết.“Tôi cho rằng, rất cần thiết HĐND huyện có các đợt khảo sát thực tế về hoạt động của HĐND cấp xã; chỉ rõ những hạn chế, tồn tại và hướng dẫn cơ sở thực hiện các quy trình chặt chẽ, bảo đảm theo quy định của Luật”. Phó Chủ tịch HĐND xã Hòa Xá Vũ Trọng Đại nhấn mạnh.

Theo Phó Chủ tịch HĐND huyện Ứng Hòa Trần Văn Hiền, ngoài ban hành nghị quyết thì việc tổ chức hoạt động giám sát của HĐND các xã cũng rất yếu, cả việc xây dựng kế hoạch đến ban hành quyết định giám sát. Trên cơ sở thực tiễn từ xã Hòa Xá và một số xã HĐND huyện đã khảo sát, thời gian tới, ngoài tổ chức tập huấn kỹ năng cho đại biểu theo định kỳ, HĐND huyện sẽ tổ chức khảo sát về hoạt động của HĐND các xã, hướng dẫn các quy trình cụ thể, để nâng cao hoạt động HĐND cấp cơ sở. Bởi thực tế, nhiều đơn vị, công tác chuẩn bị cho kỳ họp còn sơ sài, chất lượng dự thảo một số văn bản chưa cao; nội dung báo cáo thẩm tra thiếu tính phản biện.

Trong lúc chưa kịp khảo sát hết các xã thị trấn về hoạt động của HĐND cấp xã, cũng là thời điểm chuẩn bị cho kỳ họp giữa năm của HĐND các cấp trong huyện, HĐND huyện Ứng Hòa đã chỉ đạo HĐND các xã, thị trấn triển khai thực hiện tốt Đề án “Đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND từ huyện đến cơ sở giai đoạn 2016 - 2021” mà HĐND huyện ban hành tháng 3/2017. Trong đó, HĐND huyện đề nghị HĐND các xã, thị trấn căn cứ vào nghị quyết của cấp ủy, tình hình thực tế địa phương, thường trực HĐND các xã chủ trì tổ chức hội nghị với UBND, MTTQ  và các cơ quan hữu quan để thống nhất nội dung dự kiến sẽ thảo luận, quyết định tại kỳ họp HĐND. Đối với các dự thảo nghị quyết, HĐND huyện lưu ý với Thường trực HĐND các xã, thị trấn cần nghiên cứu, xác định rõ phạm vi, đối tượng chịu sự điều chỉnh của nghị quyết sau khi ban hành, để bảo đảm nội dung nghị quyết có tính khả thi.