Thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 (khoá III) của Đảng, nhằm hường ứng phong trào thi đua tình nguyện vượt mức kế hoạch 5 năm lần thứ Nhất (1961-1965), dưới sự chỉ đạo cùa Trung ương Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam (nay là Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh) và Thành ủy Hà Nội, Thành Đoàn Hà Nội đã tổ chức phát động "Phong trào vận động thanh niên Thủ đô xung phong tình nguyện đi xây dựng kinh tế và phát triển văn hoá miền núi”. Kết quả, đã có gần một vạn thanh niên Hà Nội xung phong tình nguyện đến tham gia lao động sản xuất ở gần 100 cơ sở thuộc các ngành nông nghiệp, lâm nghiệp, giao thông, giáo dục... từ Tây Bắc, Việt Bắc, Đông Bắc, vào đến miền Trung như: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình.

 

Tại lễ mít tinh tiễn đưa các đội Thanh niên tình nguyện Tháng 8 Thủ đô, tại Hội trường Bộ Công nghiệp nhẹ, đồng chí Trường Chinh đã ân cần căn dặn các đội viên và chuyển lời thăm hỏi của Bác Hồ: “Chúc các cháu lên đường mạnh khỏe, thu nhiều thắng lợi trong lao động và công tác". Bác sỹ Trần Duy Hưng, Chủ tịch Ủy ban Hành chính Thành phố Hà Nội lúc bấy giờ đã trao tặng 12 lá cờ truyền thống của Thành Đoàn Hà Nội thêu những dòng chữ vàng rực rỡ: “Vì chủ nghĩa xã hội, vì thống nhất Tổ quốc, vì lý tưởng cộng sản, thanh niên anh dũng tiến lên! - Đội Thanh niên Tháng 8 Thủ đô, tình nguyện đi xây dựng kinh tế miền núi” cho các đội sắp lên đường. Đồng chí Lưu Minh Châu, Bí thư Thành Đoàn Hà Nội lúc ấy đã công bố Quyết định của Ban Thường vụ Thành Đoàn đặt tên “Đội Thanh niên Tháng 8 Thủ đô" cho các đội sắp ra đi và mỗi đội viên được cấp một tấm “Thẻ tình nguyện” đi xây dựng kinh tế miền núi làm giàu cho Tổ quốc. Phong trào TNXP tình nguyện Tháng 8 Thủ đô đã ra đời trong bối cảnh lịch sử sôi động như vậy. 

Sáng ngày 15/8/1963, trên sân Ga Hàng Cỏ Hà Nội, khoảng 5.000 thanh niên và nhân dân Thủ đô đã tiễn đưa gần 1.000 đội viên thanh niên tình nguyện trong các “Đội Thanh niên Tháng 8 Thủ đô” đầu tiên lên đường đi xây dựng kinh tế miền núi. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, nhiều anh, chị em TNXP tình nguyện Tháng 8 Thủ đô đã anh dũng hy sinh trong khi đang trực tiếp lao động sản xuất, chiến đấu và phục vụ chiến đấu đánh máy bay Mỹ… Nhiều người trong số họ đã trở thành thương binh, liệt sỹ. 

 

Phong trào TNXP tình nguyện Tháng 8 Thủ đô năm xưa đã góp phần thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng, Nhà nước trong một giai đoạn cách mạng và góp phần làm rạng rỡ thêm trang sử vẻ vang của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, đồng thời cũng là truyền thống tốt đẹp cho các thế hệ thanh niên tuổi trẻ hôm nay trong các phong trào thanh niên lập nghiệp và giữ nước.