Tuyến buýt nhanh BRT (từ Bến xe Yên Nghĩa đến Bến xe Kim Mã) là 1 trong 3 hợp phần thuộc Dự án Phát triển giao thông đô thị Hà Nội sử dụng nguồn vốn ưu đãi của Ngân hàng Thế giới. Dự án có tổng mức đầu tư 53,6 triệu USD, có chiều dài khoảng 14,7km, với 21 nhà chờ (12 nhà chờ 4m và 9 nhà chờ 5m), 01 trạm chung chuyển bến xe Kim Mã, 01 trạm đầu cuối Yên Nghĩa, 04 cầu đi bộ tiếp cận nhà chờ và 01 trạm sửa chữa, bảo dưỡng trong bến xe Yên Nghĩa.
Tuyến buýt nhanh BRT bắt đầu từ bến xe Kim Mã (quận Ba Đình) qua phố Giảng Võ - Láng Hạ - Lê Văn Lương - Lê Văn Lương kéo dài - trục phía Bắc quận Hà Đông - Lê Trọng Tấn - Trần Phú - Ba La - Bến xe Yên Nghĩa (quận Hà Đông).
Ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc Trung tâm Quản lý và điều hành giao thông đô thị Hà Nội cho biết: hiện, Dự án đã đi vào giai đoạn hoàn thiện cuối cùng để chuẩn bị đưa vào khai thác. Giai đoạn vận hành thử nghiệm kỹ thuật được thực hiện liên tục từ ngày 15 đến hết ngày 31/12 với việc lái xe tác nghiệp trên làn đường riêng, dừng đỗ tại các trạm chờ dọc tuyến; thử nghiệm vận hành xe BRT theo tiêu chí vận hành tuyến được duyệt với tình huống giả định dừng đón trả khách tại các điểm dừng, dừng chờ đèn tín hiệu dọc tuyến; thử nghiệm vận hành tuyến theo biểu đồ hoạt động của phương án trong các khung giờ cao điểm, rà soát tình trạng kỹ thuật toàn bộ đoàn phương tiện... Sau đó sẽ tổng kết rút kinh nghiệm về công tác tổ chức giao thông để sẵn sàng khi đưa tuyến vào hoạt động chính thức từ ngày 1/1/2017.
Cũng theo ông Hải thì thời gian phục vụ tuyến từ 5h đến 22h, tần suất phục vụ ngày thường 5-10-15 phút/lượt với tổng số 358 lượt xe; ngày chủ nhật 7-10-15 phút/lượt với tổng số 264 lượt xe. Trong giai đoạn đầu sẽ sử dụng loại vé như xe buýt thông thường, việc bán vé và soát vé tại nhà chờ sẽ do Tổng công ty Vận tải Hà Nội tổ chức thực hiện; Giá vé 7.000 đồng/lượt, vé tháng áp dụng như vé tháng xe buýt. Đặc biệt, hành khách sử dụng xe buýt nhanh BRT sẽ được miễn phí vé trong vòng một tháng đầu tiên (từ ngày 01/01/2017 đến hết ngày 31/01/2017).
Ngoài ra, khi đưa vào vận hành tuyến buýt này, Sở Giao thông Vận tải cũng điều chỉnh, chuyển tuyến đối với các tuyến xe buýt đi trùng với hành lang hoạt động của tuyến BRT, bố trí các điểm dừng đón trả khách của xe buýt thường trên các trục ngang giao cắt với hành lang tuyến BRT nhưng phải đảm bảo hành khách tiếp cận, kết nối thuận tiện với tuyến BRT.
Sở Giao thông Vận tải phối hợp cùng Công an thành phố tiếp tục đánh giá tình trạng thực tế giao thông trên tuyến để từng bước hoàn thiện phương án tổ chức giao thông và phương án tổ chức vận hành trên tuyến cho phù hợp với tình hình thực tế, hạn chế ảnh hưởng đi lại của người dân trong khu vực.
Trước những dư luận băn khoăn về chất lượng cũng như tính hiệu quả của dự án khi tuyến BRT chính thức đi vào hoạt động, Giám đốc Sở GTVT Hà Nội Vũ Văn Viện khẳng định đây là một dự án hiệu quả. Với những tiêu chí đã đặt ra, tuyến BRT chắc chắc sẽ nhanh hơn bởi đây là hình thức vận tải công cộng khối lượng vận chuyển lớn: 30.000 - 40.000 hành khách/ngày; làn đường biệt lập, được ưu tiên tại các nút giao cắt nên rút ngắn được tối đa thời gian di chuyển, chờ đợi; sàn xe cùng mức với điểm dừng, thuận tiện lên xuống đặc biệt là với người tàn tật; loại bỏ hoàn toàn thao tác ngoặt vào - rẽ ra khi dừng đón trả khách trên đường nên không có khả năng gây cản trở, ùn tắc giao thông. Nếu so sánh với xe buýt thông thường hiện nay, chỉ chở được từ 50 - 70 hành khách, sử dụng chung làn đường với các loại phương tiện khác, thì ưu thế của buýt BRT là không cần bàn cãi. Tuy nhiên, đây là tuyến BRT đầu tiên của cả nước cũng như Hà Nội. Việc thiếu kinh nghiệm vận hành, sử dụng sẽ khiến cả đơn vị thực hiện lẫn người dân phải đối diện với những khó khăn, phức tạp không cách nào tránh khỏi.
Ông Viện chia sẻ: “Phương án tổ chức giao thông dành sự ưu tiên tuyệt đối cho xe buýt BRT là tối cần thiết để phát huy hiệu quả của loại hình vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn này”. Nhưng với hiện trạng quỹ hạ tầng eo hẹp, lượng phương tiện cá nhân khổng lồ (5,6 triệu chiếc) của Hà Nội hiện nay, sẽ rất khó để có một làn đường riêng thực sự cho xe buýt BRT. Hơn nữa, với lộ trình hoạt động: Bến xe Kim Mã - Giảng Võ - Láng Hạ - Lê Văn Lương - Lê Trọng Tấn - Ba La - Bến xe Yên Nghĩa, buýt BRT sẽ phải xuyên qua nhiều tuyến đường có mật độ giao thông vào loại cao nhất Thủ đô.
Cũng theo ông Viện, ngoài tuyến BRT, Hà Nội còn có 91 tuyến buýt kết nối mạng lưới xe buýt trên toàn Thành phố. Để kết nối BRT này, Thành phố đã kết nối với 30 tuyến xe buýt khác. Tuy nhiên, để đảm bảo hệ thống giao thông thông suốt, góp phần nâng cao năng lực vận tải hành khách công cộng, cung cấp dịch vụ an toàn, thuận tiện cho nhân dân và giảm lượng phương tiện giao thông cá nhân đòi hỏi phương án tổ chức giao thông công cộng hoàn thiện, đồng bộ và điều này cũng là mong muốn của Hà Nội, nhưng chúng ta cần phải làm từng bước một, phải đặt ra những lộ trình nhất định và triển khai dần dần.
Hiện, Bộ GTVT cùng với TP Hà Nội đang triển khai tích cực sớm đưa vào thêm 2 tuyến vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn là Hà Đông - Cát Linh, Nhổn - Ga Hà Nội, song song với đó, Hà Nội sẽ tiếp tục xây dựng 8 tuyến đường sắt đô thị… và chỉ khi nào có hệ thống tương đối hoàn chỉnh thì mới đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân.
“Khi cung cấp một tiện ích mới bảo đảm an toàn và thuận lợi hơn cho nhân dân thì nhân dân sẽ tin tưởng sử dụng giao thông cộng cộng và sẽ giảm được phương tiện giao thông cá nhân trong từng khu vực, từng lộ trình”, ông Viện nhấn mạnh.
