Năm 2021 là năm cuối của Hội đồng nhân dân (HĐND) Thành phố khoá 15, nhiệm kỳ 2016-2021, nhưng cũng là dấu mốc mở đầu cho một nhiệm kỳ mới. Nhiệm kỳ khoá 15, HĐND TP Hà Nội được đánh giá là “điểm sáng” là “hình mẫu” trong hoạt động dân cử của cả nước. HĐND các cấp Thành phố đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, phát huy tốt vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cử tri và Nhân dân Thủ đô. Những kinh nghiệm và truyền thống quý báu đó chính là động lực, là tiền đề quan trọng để HĐND các cấp Thành phố khoá 16, nhiệm kỳ 2021-2026 ngày càng dân chủ, hiệu lực, hiệu quả, có nhiều đổi mới cả trong tư duy và thực tiễn hành động, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ. Hoạt động hiệu quả của HĐND các cấp Thành phố đã góp phần cùng cả hệ thống chính trị và nhân dân Thủ đô vượt qua một năm khó khăn, nhưng thực sự "Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển". Thành phố đang nỗ lực hết sức giữ vững thành quả chống dịch Covid-19 và từng bước thiết lập trạng thái thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát có hiệu quả.
Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Ngọc Tuấn, chủ trì phiên họp Ủy ban bầu cử thành phố
Dấu ấn đầu tiên của HĐND các cấp Thành phố trong năm 2021, đó chính là Đảng đoàn HĐND Thành phố đã chủ động, vào cuộc sớm đối với việc tham mưu, thành lập Ban chỉ đạo, Ủy ban Bầu cử Thành phố, các Tiểu ban để triển khai các công việc cụ thể; xây dựng cơ cấu, thành phần, số lượng người dự kiến phân bổ ứng cử đại biểu Quốc hội và HĐND thành phố. Đồng chí Phó Bí thư Thành uỷ, Chủ tịch HĐND Thành phố đồng thời là Chủ tịch Uỷ ban bầu cử Thành phố.
Vai trò của Đảng đoàn HĐND Thành phố, cá nhân các đồng chí thành viên Đảng đoàn, lãnh đạo HĐND Thành phố, lãnh đạo HĐND cấp huyện, cấp xã đã được phát huy cao độ, thể hiện tinh thần trách nhiệm, trí tuệ, chất lượng trong chỉ đạo, triển khai các nhiệm vụ của công tác bầu cử.
Với 99,16% cử tri đi bầu, Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 15 và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 trên địa bàn thành phố Hà Nội đã thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, dân chủ, an toàn, thực sự là ngày hội của toàn dân. Kết quả, toàn thành phố đã thực hiện bầu đủ 29 đại biểu Quốc hội, 95 đại biểu HĐND TP đảm bảo đúng cơ cấu, thành phần theo quy định; bầu được 1.052 đại biểu HĐND huyện, quận, thị xã và 10.593 đại biểu HĐND xã, thị trấn.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn tặng hoa lãnh đạo HĐND thành phố Hà Nội Khoá XVI
Công tác kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền các cấp đã được Thường trực HĐND các cấp chỉ đạo sớm, chủ động và chất lượng. Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội về “Thí điểm Tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hà Nội”, xuất phát từ thực tiễn, Thường trực HĐND Thành phố đã chủ động đề xuất với Thành ủy, đề nghị với các cấp có thẩm quyền tăng số lượng đại biểu HĐND chuyên trách của Thành phố để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, đảm bảo phù hợp với vị thế, vai trò đặc biệt quan trọng của Thủ đô. Ngày 08/4/2021, Quốc hội ban hành Nghị quyết 160 về thí điểm bố trí chức danh đại biểu hoạt động chuyên trách của HĐND thành phố Hà Nội. Tổng số đại biểu chuyên trách của HĐND Thành phố trong nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức được nâng lên 19 đại biểu - cao nhất từ trước tới nay.
Điểm nổi bật trong năm 2021 là việc hoàn thiện cơ cấu tổ chức, quy trình, quy định của Đảng đoàn, HĐND, Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu HĐND Thành phố và ở HĐND cấp huyện, HĐND các xã, thị trấn được triển khai quyết liệt, chủ động, đổi mới và đem lại hiệu quả cao. Đảng đoàn HĐND Thành phố được bổ sung, kiện toàn với đầy đủ các thành viên, đã chỉ đạo xây dựng Đề án: “Nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp thành phố Hà Nội, giai đoạn 2021-2026, gắn với thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị, củng cố chính quyền nông thôn tại thành phố Hà Nội” để báo cáo Thường trực, Ban Thường vụ Thành ủy xem xét ban hành và tổ chức chỉ đạo triển khai thực hiện.
Linh hoạt thích ứng, cùng cả hệ thống chính trị phòng, chống dịch bệnh Covid-19
Năm 2021 đi qua với dấu ấn khó quên, khi thành phố bùng phát dịch Covid-19 lần thứ 4. Trước tình hình đó, Hà Nội càng thể hiện quyết tâm chiến thắng dịch bệnh. HĐND Thành phố đã phát huy tốt vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, kịp thời ban hành những chính sách đặc thù. Thường trực HĐND Thành phố đã thông qua 03 Nghị quyết, trong đó, hỗ trợ cho 19 nhóm đối tượng có hoàn cảnh khó khăn, thể hiện được sự quan tâm, chia sẻ trách nhiệm đến các nhóm đối tượng chính sách, người lao động trên địa bàn Thủ đô, được cử tri và Nhân dân đồng tình ủng hộ, đánh giá cao.
Đoàn giám sát số 2 của Thường trực HĐND thành phố làm việc với huyện Thạch Thất về việc thực hiện các quy định hỗ trợ các đối tượng khó khăn do đại dịch Covid-19
HĐND các cấp Thành phố đã vào cuộc giám sát việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch, giám sát việc triển khai thực hiện các cơ chế chính sách hỗ trợ rất kịp thời. Thường trực HĐND Thành phố đã thành lập Đoàn giám sát về việc hỗ trợ các đối tượng khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 trên địa bàn ngay khi các Nghị quyết số 15, 16, 17 có hiệu lực; Các Ban, tổ đại biểu HĐND Thành phố, HĐND các quận, huyện, thị xã đã tiến hành nhiều lượt giám sát tại các cơ quan, đơn vị, qua đó, đã đưa ra những kiến nghị, giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác phòng chống dịch, việc hỗ trợ các đối tượng yếu thế, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn.
Những quyết sách lớn, quan trọng của HĐND các cấp thành phố
Trong bối cảnh dịch bệnh Covid 19 gây ảnh hưởng nặng nề, nhưng cả hệ thống chính trị Thủ đô nói chung và HĐND các cấp Thành phố nói riêng bên cạnh nỗ lực phòng chống dịch, vẫn luôn sẵn sàng dự liệu những kịch bản phục hồi sau dịch bệnh. HĐND các cấp Thành phố đã ban hành nhiều Nghị quyết thông qua các chính sách quan trọng, phù hợp thực tiễn và có tác động tích cực tới đông đảo nhân dân Thủ đô.
Năm 2021, HĐND các cấp đã tổ chức 1.517 kỳ họp, thông qua 8.455 nghị quyết. Trong đó, HĐND Thành phố đã tổ chức thành công 4 kỳ họp, thông qua 52 nghị quyết; cấp huyện tổ chức 163 kỳ họp, thông qua 1.100 nghị quyết; cấp xã tổ chức 1.350 kỳ họp, thông qua 7.295 nghị quyết.
Các đại biểu HĐND TP bấm nút thông qua nghị quyết
Các Nghị quyết kịp thời ban hành có tác động tích cực đến phát triển KTXH Thủ đô, như Nghị quyết về kế hoạch phát triển KTXH và đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025; Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư, điều chỉnh chủ trương đầu tư một số dự án sử dụng vốn đầu tư công trung hạn 5 năm giai đoạn 2021 - 2025 của Thành phố, bao gồm các dự án cần thiết được đầu tư trong lĩnh vực hạ tầng giao thông, môi trường, giáo dục, y tế, đê điều thủy lợi, xã hội, văn hóa và du lịch; Nghị quyết quy định cơ chế hỗ trợ học phí cho trẻ em học mầm non và học sinh phổ thông năm học 2021-2022 do ảnh hưởng của dịch Covid-19; Nghị quyết về ban hành “Đề án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn Thành phố; Chương trình mục tiêu nhằm giảm thiểu ùn tắc và đảm bảo an toàn giao thông.
Hoạt động giám sát, khảo sát tiếp tục đổi mới, linh hoạt, phù hợp thực tế
Trong năm 2021, hoạt động giám sát, khảo sát của HĐND, Thường trực, các Ban HĐND Thành phố, HĐND cấp huyện, cấp xã bảo đảm đúng luật và tiếp tục được đổi mới, nâng cao chất lượng, được triển khai linh hoạt, phù hợp thực tế. Tổng số HĐND các cấp đã tiến hành 1.831 cuộc giám sát, khảo sát, trong đó, HĐND cấp Thành phố là 18 cuộc, cấp huyện 468 cuộc và cấp xã 1.345 cuộc.
Chất vấn là một hình thức giám sát trực tiếp, thể hiện bản lĩnh, trí tuệ của đại biểu HĐND các cấp. Việc này tiếp tục được phát huy từ hiệu quả chất vấn của nhiệm kỳ trước.
Phó Chủ tịch HĐND TP Phạm Quí Tiên phát biểu tại buổi giám sát kết quả thực hiện Dự án nhà máy xử lý nước thải Sơn Đồng
Tại kỳ họp thứ 2, để phù hợp với tình hình dịch bệnh Covid 19, HĐND Thành phố thực hiện chất vấn qua văn bản với 30 nội dung là những vấn đề dân sinh, bức xúc được cử tri, các Ban HĐND, Tổ đại biểu HĐND và các vị đại biểu HĐND Thành phố quan tâm, yêu cầu UBND Thành phố trả lời để các đại biểu, cử tri và Nhân dân Thủ đô theo dõi, giám sát thực hiện.
Tại kỳ họp thứ 3, HĐND Thành phố, trên cơ sở ý kiến, kiến nghị của cử tri và các đại biểu HĐND Thành phố, HĐND Thành phố thực hiện chất vấn đối với 02 nhóm vấn đề: Một là công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19; việc triển khai các biện pháp thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19; Hai là việc thúc đẩy thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn Thành phố. Phiên chất vấn đã diễn ra sôi nổi, thẳng thắn, nghiêm túc, trách nhiệm. Người hỏi ngắn, gọn, rõ vấn đề, người trả lời đi thẳng vào đúng vấn đề được chất vấn.
Kết quả phiên chất vấn đã cho thấy các vấn đề được HĐND Thành phố lựa chọn chất vấn là "trúng và đúng", phù hợp thực tiễn, đáp ứng nguyện vọng của cử tri và Nhân dân. Việc đổi mới của HĐND TP khoá XVI được thể hiện mạnh mẽ trong thảo luận, tập trung trí tuệ của đại biểu đối với nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội của Thủ đô.
Năm 2022 là năm có ý nghĩa quan trọng, tạo nền tảng thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ của Nghị quyết Đại hội XVII Đảng bộ Thành phố và các kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021 - 2025. Tiếp tục thực hiện chủ đề công tác năm của Thành phố là “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển”, với vai trò và trách nhiệm của mình, các cấp HĐND từ Thành phố đến cơ sở nhất quán phương châm hành động “đổi mới, sâu sát, khoa học, hiệu quả”, chỉ đạo quyết liệt, trọng tâm, trọng điểm, tiếp tục duy trì, thực hiện chất lượng, hiệu quả các nhiệm vụ theo thẩm quyền, tham gia có trách nhiệm vào các hoạt động chung của Thành phố, thể hiện rõ nét vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đáp ứng yêu cầu và nguyện vọng của các cấp chính quyền và Nhân dân Thủ đô.