Lực lượng vẫn còn mỏng

Cháy nổ gây thiệt hại về tài sản cũng như tính mạng con người, để lại hậu quả và gánh nặng cho xã hội. Những vụ cháy thường xuất phát do ý thức chủ quan, thiếu cẩn trọng của chính các tổ chức, cá nhân. Theo thống kê của PC&CC TP Hà Nội, năm 2016, toàn thành phố xảy ra 831 vụ cháy (3 vụ cháy lớn, cháy gây thiệt hại nghiêm trọng 8 vụ, cháy lớn gây thiệt hại nghiêm trọng 3 vụ), tăng 55 vụ so với năm 2015. Đáng lưu ý, các vụ cháy đã cướp sinh mạng của 19 người, làm bị thương 18 người, thiệt hại tài sản khoảng trên 80 tỷ đồng và 7ha rừng. Với hậu quả to lớn của cháy nổ, hỏa hoạn, việc phòng và chống luôn cần được đặt lên hàng đầu, cần có nhiều biện pháp giúp ngăn ngừa cháy nổ, làm giảm thiệt hại tối thiểu nếu có xảy ra cháy lớn. Tuy nhiên, vấn đề này chưa được tổ chức, cá nhân nhận thức đầy đủ, vẫn chủ quan qua loa, thậm chí những cơ sở kinh doanh có điều kiện trang bị sơ sài về PCCC nhằm đối phó đối với các cơ quan chức năng.

Đại tá, Phó Giám đốc Cảnh sát PC&CC thành phố Tô Xuân Thiều cho biết: năm 2016, ngoài huy động lực lượng ứng cứu chữa cháy, Cảnh sát PC&CC thành phố đã phối hợp kiểm tra 5.230 lượt cơ sở công trình nhà cao tầng, hơn 12.000 cơ sở kinh doanh nhạy cảm (karaoke, nhà nghỉ, khách sạn, massage), hơn 5.000 lượt tại khu công nghiệp, chợ, trung tâm thương mại… Song, do lực lượng mỏng, kiểm tra đa số báo trước nên cơ sở bị kiểm tra chuẩn bị trước đối phó; việc tái kiểm tra cũng chưa thường xuyên, nên nhiều cơ sở tái  phạm, hoặc không khắc phục theo yêu cầu của đoàn kiểm tra. Lý giải về việc kiểm tra báo trước, Đại tá Tô Xuân Thiều cho rằng, mỗi lần kiểm tra cũng là một lần thao diễn về PCCC, nên việc báo trước để cơ sở chuẩn bị điều kiện cho PCCC.

Làm việc với Cảnh sát PC&CC thành phố, nhiều thành viên Ban Pháp chế HĐND thành phố băn khoăn với những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý nhà nước về PCCC, đặc biệt là công tác tham mưu, chỉ đạo chữa cháy còn bộc lộ sự lúng túng của lực lượng PCCC vì chưa bám sát hiện trường, diễn biến vụ cháy, nên ứng cứu người mắc kẹt chậm. Đại tá Nguyễn Tuấn Anh, Phó Giám đốc Cảnh sát PC&CC thành phố cho biết, nhiều vụ cháy lớn như ở Khu đô thị Linh Đàm, Khu đô thị Xa La, Bệnh viện Lão khoa… được lực lượng PCCC nỗ lực làm tốt, cứu nhanh nhiều người mắc kẹt, hướng dẫn cư dân, bệnh nhân thoát nạn, tránh cháy lan. Tuy nhiên, vụ cháy ở 68 Trần Thái Tông (Cầu Giấy) mới đây, thời gian tiếp nhận thông tin đến khi xe cứu hỏa đến nơi mất nhiều thời gian, trong khi vật liệu dễ cháy, lửa bùng lan nhanh, tiếp cận hiện trường khó khăn, nên đã không cứu được người mắc kẹt. Đại tá Nguyễn Tuấn Anh nhấn mạnh: “Thực tế, 5 phút đầu xảy ra cháy, nếu xử lý kịp thời thì sẽ hạn chế rủi do thiệt hại rất nhiều, nhất là về người. Vì thế, rất cần tăng cường trang bị kiến thức PCCC cho mỗi người dân để có thể ứng cứu ngay khi có cháy xảy ra”.

Những tồn tại cần khắc phục ngay

Hà Nội có 1.077 nhà, công trình cao tầng (921 công trình đưa vào hoạt động, 146 công trình đang thi công, 10 công trình đang tạm dừng hoạt động), trong đó có 81 nhà chung cư cao tầng vi phạm quy định về PCCC trong đầu tư xây dựng (2 công trình đang thi công chưa thẩm duyệt quy định về PCCC, 79 công trình đã đưa vào hoạt động nhưng chưa được nghiệm thu về PCCC). Theo ông Nguyễn Hoài Nam, Trưởng Ban Pháp chế HĐND thành phố, nếu xảy ra hỏa hoạn ở các nhà cao tầng, nhất là chung cư tái định cư của thành phố thì dự báo nguy cơ thiệt hại là rất cao. Bởi hệ thống thoát hiểm, chống cháy lan trang bị hạn chế, đặc biệt các thiết bị PCCC sơ đẳng nhất như máy bơm nước, họng nước, dây dẫn nước nhiều tòa có nhưng không hoạt động. Thậm chí một số tòa ở Nam Trung Yên (Cầu Giấy), Đền Lừ (Hoàng Mai) máy bơm đã hỏng 3 năm mà không được kịp thời thay thế cho  dù đã giám sát, tái giám sát nhiều lần, kiến nghị với cơ quan chức năng của thành phố Hà Nội. Không chỉ các cơ quan chức năng thiếu kiên quyết trong xử lý vi phạm, mà ngay lực lượng PCCC cơ sở vẫn thiếu trang thiết bị, nên phương châm “4 tại chỗ” vẫn chưa tốt, rất cần sự quan tâm của các cấp, các ngành.

Thiếu tướng Hoàng Quốc Định, Giám đốc Cảnh sát PC&CC thành phố Hà Nội cũng thừa nhận, thời gian qua, công tác, dự báo, phân tích tình hình về PCCC, cứu hộ cứu nạn trên địa bàn thành phố vẫn chưa sát; tính chuyên nghiệp trong thao tác PCCC của cán bộ, chiến sĩ chưa cao, lúng túng thao tác phương tiện, trang thiết bị. Đây sẽ là những nội dung căn bản sẽ được Cảnh sát PC&CC chú trọng cho kế hoạch, nhiệm vụ năm 2017. Ngoài siết chặt kỷ luật, kỷ cương và luyện tập nâng cao kỹ năng, thao tác chuyên nghiệp cho cán bộ, chiến sĩ, Cảnh sát PC&CC sẽ rà soát, kiểm tra, kiên quyết xử lý những tồn tại, vi phạm về an toàn PCCC đối với các cơ sở kinh doanh có điều kiện; trường hợp phát hiện vi phạm nghiêm trọng sẽ tham mưu UBND thành phố đình chỉ hoạt động và giám sát thường xuyên, tránh tái phạm. Đối với công trình nhà chung cư, Cảnh sát PC&CC thành phố sẽ tham mưu UBND thành phố chỉ đạo các đơn vị liên quan bố trí kinh phí để khắc phục ngay hệ thống phương tiện PCCC đã hư hỏng, xuống cấp, hoặc hoạt động không hiệu quả. Đặc biệt, tham mưu cho thành phố kiên quyết không cấp phép đầu tư các dự án, công trình xây dựng mới đối với các chủ đầu tư có công trình tồn tại về PCCC, nhưng chưa được khắc phục triệt để.

Mới đây, tại các cuộc TXCT trước kỳ họp thứ ba HĐND thành phố khóa XV, báo cáo trả lời các kiến nghị của cử tri thành phố về những giải pháp kiên quyết xử lý đối với các vi phạm về phòng cháy chữa cháy (PCCC) tồn tại ở các tòa nhà chung cư, UBND thành phố Hà Nội đã cam kết sẽ có biện pháp kiên quyết giải quyết tồn tại về PCCC. Ngoài công khai các đơn vị chủ đầu tư vi phạm, Cảnh sát PC&CC thành phố sẽ làm việc với đại diện các chủ đầu tư để thống nhất cách thức và biện pháp xử lý tồn tại xong trước ngày 30/12. Về mức cao nhất xử phạt vi phạm hành chính về PCCC trong đầu tư xây dựng (100 triệu đồng đối với tổ chức, 50 triệu đồng đối với cá nhân) vẫn nhẹ, chưa đủ sức răn đe, nên tới đây, UBND thành phố Hà Nội cho biết sẽ kiến nghị Chính phủ bổ sung quy định về PCCC, tăng mức phạt tiền, quy định rõ các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính.