Từ sáng sớm, dòng người đông đúc hướng về chợ Nủa. Tiếng nói, tiếng cười đầy ắp trong sương sớm, ấm lên trong từng nếp nhà. Trong dòng người dập dìu, các bà, các chị vẫn giữ thói quen gồng gánh ra chợ. Chính vì vậy, trải qua bao thay đổi của thời gian, biến động của cuộc sống, chợ Nủa vẫn giữ những nét nguyên sơ. Vẫn hình ảnh cụ bà bán những nải chuối tiêu trứng cuốc thơm phức, tuy không đẹp, vàng đều như được giấm bằng đất đèn thường xuất hiện ở những chợ trên phố, nhưng rất ngọt. Rồi những rổ cá rô đồng vẫn còn nhảy tanh tách được bán theo mớ không cần cân đếm. Hình ảnh cụ ông lọm khọm chống gậy ngắm nghía từng gian hàng, tìm mua vài câu đối Tết, một gói trà ướp hương sen thơm mát. Thanh niên nam nữ ùa vào các sạp hàng để ngắm cho thỏa thích, tìm mua cho mình tấm áo mới, chiếc gương, chai dầu gội. Còn lũ trẻ thì lẽo đẽo theo bố mẹ đòi mua vài thứ đồ chơi, bao lì xì ngày Tết. Tiếng chào mời của người bán, kẻ mua khá rôm rả một vùng. Có lẽ nếu không từng đặt chân đến đây, phía sau cuộc sống phố phường, khó có thể hiểu được bức tranh thu nhỏ của đời sống nông thôn, nét sinh hoạt cộng đồng của người dân xứ Đoài. Một vùng nông thôn đang biến đổi từng ngày theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn qua tấm gương phản chiếu sinh động và trung thực của buổi họp chợ quê.
Chợ Nủa từ xưa tới nay vẫn chỉ họp vào các ngày mồng 2, 7, 12, 17, 22, 27 âm lịch hàng tháng. Đặc biệt, hai phiên chợ cuối năm (ngày 22 và 27 tháng chạp) rất đông vui và nhiều người chờ đợi nhất, bởi trong những ngày này, bà con nông dân ở những xã xung quanh như Phú Ổ, Chàng Sơn, Canh Nậu, Dị Nậu, Thạch Xá, Cần Kiệm, Vĩnh Lộc, Hữu Bằng... và người dân các huyện Quốc Oai, Đan Phượng, Phúc Thọ, Chương Mỹ, thị xã Sơn Tây mang sản phẩm làng nghề truyền thống và sản vật nông nghiệp đẹp nhất, tốt nhất trao đổi mua bán. Sản phẩm được đem bán ở đây chủ yếu là cây trồng, vật nuôi, hoa, cây cảnh. Và sau nữa đến các vật dụng sản xuất nhỏ của nhà nông. Người ta có thể tìm mua từ cái cày, cái cuốc đến vật dụng như đôi thúng, cái đòn gánh, mớ lạt, ống giang, thịt, cá, quần áo cùng trăm nghìn vật dụng đắt tiền như đồ dùng điện tử. Vào ngày Tết mặt hàng nhiều nhất là lá dong, gạo nếp để gói bánh chưng, nấu xôi, gà trống, các loại trái cây để thờ cúng, hoa cây cảnh, hòn non bộ để chơi Tết. Hàng hóa nhiều, vì thế, ai cũng mua được món hàng vừa ý và nụ cười luôn thường trực trên môi. Dường như người mua, người bán biết ý nhau, người bán hàng không nói thách, cân điêu và chẳng hề có chuyện bon chen, toan tính thiệt hơn, người mua không cò kè, mặc cả.
Nhiều người đến chợ Nủa để thỏa nỗi nhớ và xả hơi thư giãn sau một năm lao động vất vả. Có người đến chợ chỉ ăn một tô bún nóng, uống cốc chè, thưởng thức bắp ngô, củ khoai lang nướng đậm mùi vị hương đồng gió nội được kết tinh từ hồn quê. Phần lớn, người ta đến chợ để chia sẻ, thăm hỏi, nói chuyện đồng áng, mời mọc đám tiệc, ăn uống trong không khí xuân đậm đà bản sắc dân tộc và mang nặng tình làng, nghĩa xóm.
Nói về truyền thống của quê hương, các cụ cao niên thôn Hòa Phú, xã Bình Phú, tự hào, chợ Nủa vẫn giữ nguyên vẹn sự mộc mạc, đặc sắc của một phiên chợ cổ thuộc vùng đồng bằng Bắc Bộ. Chợ hội tụ đủ sản phẩm làng nghề truyền thống của người dân xứ Đoài như chè lam, bánh kẹo xã Thạch Xá; mây tre giang đan, quạt lá đề, xã Bình Phú; đồ mộc xã Chàng Sơn; vó lưới xã Phú Ổ; vải vóc, xã Hữu Bằng... Cùng với đó, nhiều sản phẩm như rau muống tiến vua của huyện Phúc Thọ, hoa quả, vừng lạc... của các huyện lân cận cũng có đủ ở chợ này. Vì vậy người ta ví chợ Nủa là chợ canh nông cũng không ngôi ngoa chút nào.
Nhịp sống hôm nay hối hả, có thể cuốn đi nhiều thứ, nhưng phiên chợ Tết quê sẽ còn sống mãi trong trái tim những con người chân chất, thật thà nơi làng quê bình dị và bao dung. Những phiên chợ quê trở thành hồn cốt, sức sống bền bỉ trong ký ức người dân Việt. Có thể người ta ngồi ở tại Việt Nam mà đi chợ chứng khoán mua cổ phiếu, chứng từ tận đất nước xa xôi nào đó, nhưng mỗi độ Tết đến xuân về, trong ký ức mỗi người dân xứ Đoài họ không thể quên phiên chợ quê cuối năm. Nét đẹp này là thước đo về nội lực văn hóa của một vùng đất, của những con người biết trân trọng yếu tố truyền thống văn hóa quê hương.
