Trách nhiệm cao trong hoạt động thẩm tra
Từ đầu nhiệm kỳ 2016-2021 đến nay, HĐND thành phố đã tổ chức 18 kỳ họp (nhiều hơn 2 kỳ họp so với nhiệm kỳ 2011-2016), ban hành 190 Nghị quyết quan trọng (nhiều hơn 47 Nghị quyết so với nhiệm kỳ 2011-2016), trong đó, có 104 Nghị quyết chuyên đề về cơ chế, chính sách để cụ thể hóa chủ trương, chính sách, quy định của Trung ương và các chính sách đặc thù phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng của Thủ đô. Trong đó có rất nhiều cơ chế, chính sách có độ khó, phức tạp, tác động đến nhiều đối tượng trong xã hội. Cụ thể như: Quy định về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách; tỷ lệ phần trăm chia nguồn thu giữa các cấp ngân sách và định mức phân bổ chi ngân sách thành phố; đề án tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường trên địa bàn thành phố giai đoạn 2017-2020 tầm nhìn đến năm 2030; quy định một số cơ chế, nội dung, mức chi đặc thù trong công tác phòng, chống dịch Covid-19 của thành phố...
Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn nhận định, để ban hành và đưa vào cuộc sống những cơ chế, chính sách đặc thù đó yêu cầu sự chuẩn bị kỹ lưỡng, khoa học, tính chuyên môn sâu, sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan trình (UBND thành phố) với cơ quan thẩm tra (thường trực - các ban của HĐND thành phố), trực tiếp là đội ngũ đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách của HĐND thành phố (trưởng, phó và ủy viên chuyên trách các ban).
“Cũng do có sự nghiên cứu sâu, kỹ lưỡng, tính chuyên môn cao của các đại biểu hoạt động chuyên trách nên nội dung báo cáo thẩm tra của các ban HĐND thành phố có chất lượng, tính phản biện cao, cung cấp đầy đủ các thông tin cần thiết đối với các cơ chế, chính sách trình tại kỳ họp làm căn cứ để các đại biểu HĐND thành phố thảo luận quyết định” - đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh.
Phát huy tốt vai trò giám sát
Qua theo dõi từ đầu nhiệm kỳ 2016-2021 đến nay, đại biểu chuyên trách HĐND thành phố giám sát hiệu quả tại các kỳ họp thông qua hoạt động chất vấn và các phiên giải trình của Thường trực HĐND thành phố. Tại mỗi phiên chất vấn, phiên giải trình đều có từ 25 đến 30 lượt đại biểu đặt vấn đề chất vấn, tái chất vấn, trong đó, đại biểu chuyên trách tại các ban HĐND thành phố có vai trò quan trọng, là nòng cốt tham gia hoạt động chất vấn, trao đổi, phản biện, do có điều kiện nghiên cứu chuyên sâu, kỹ lưỡng các vấn đề chất vấn thông qua kết quả theo dõi giám sát, khảo sát của các ban HĐND thành phố đối với các cơ quan quản lý nhà nước của thành phố. Do vậy, các phiên chất vấn, giải trình của HĐND thành phố tại các kỳ họp nhiệm kỳ 2016-2021 đều đảm bảo chất lượng, hiệu quả, được cử tri và nhân dân Thủ đô quan tâm theo dõi, ghi nhận, đánh giá cao.
Bà Hoàng Thị Huệ (phường Thanh Xuân Bắc, quận Thanh Xuân) chia sẻ, hầu hết các phiên chất vấn của HĐND thành phố trong nhiệm kỳ 2016-2021 tôi đều theo dõi qua truyền hình cho thấy, các đại biểu chuyên trách rất tâm huyết, trách nhiệm, truy vấn đến cùng các vấn đề cử tri quan tâm. Sự nhiệt huyết của đại biểu còn cảm nhận được sự “gay gắt” trên nghị trường khi không nhận được sự trả lời, giải thích thỏa đáng vấn đề đặt câu hỏi của cơ quan quản lý nhà nước lĩnh vực đó.
Từ đầu nhiệm kỳ 2016-2021 đến nay, HĐND thành phố đã tổ chức 212 cuộc giám sát, khảo sát chuyên đề. Trong đó, 4 ban HĐND thành phố tổ chức được 131 cuộc bảo đảm trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những vấn đề dân sinh, bức xúc.
Trưởng ban Đô thị HĐND thành phố Nguyễn Nguyên Quân cho biết, các đại biểu chuyên trách có vai trò lớn và đóng góp quan trọng trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả giám sát của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Đa số đại biểu chuyên trách bảo đảm việc giám sát rộng hơn, không chỉ dừng lại ở địa bàn cấp huyện, mà còn tới tận cơ sở thôn, tổ dân phố; trực tiếp nghe phản ánh của cử tri và người hoạt động không chuyên trách ở cơ sở hoặc trực tiếp tới từng công trình, dự án cụ thể trên địa bàn thành phố.
Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phùng Thị Hồng Hà nhấn mạnh, nhiệm kỳ 2021-2026, trên cơ sở 10 Chương trình công tác trọng tâm của Thành ủy khóa XVII, có rất nhiều nhiệm vụ HĐND thành phố cần triển khai, đây đều là những chương trình mới, khó cần phải tập trung thực hiện. Do đó, HĐND thành phố và HĐND các cấp cần phải tăng cường hiệu lực, hiệu quả, chất lượng hoạt động nhiều hơn nữa để triển khai thực hiện các nhiệm vụ chung của thành phố. Với đại biểu chuyên trách được bố trí (dự kiến 19 đại biểu), HĐND thành phố Hà Nội tiếp tục kế thừa, phát huy chất lượng, hiệu quả hoạt động đáp ứng yêu cầu thực tiễn hiện nay.
Theo đó, Thường trực HĐND thành phố sẽ quan tâm bồi dưỡng, nâng cao năng lực, kỹ năng hoạt động cho đại biểu HĐND ngay từ năm đầu nhiệm kỳ 2021 - 2026, trong đó có đại biểu chuyên trách. “Vấn đề bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, nâng cao năng lực hoạt động của đại biểu HĐND được đặt lên hàng đầu, đây là một giải pháp cơ bản góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử ở địa phương”.