Thiếu liên kết vùng
Theo Sở Quy hoạch và Kiến trúc thành phố, sau khi Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, cuối năm 2012, thành phố đã hoàn thành công tác phê duyệt các nhiệm vụ quy hoạch chung xây dựng huyện tỷ lệ 1/5000 và 1/10.000 và 1 nhiệm vụ Quy hoạch chung xây dựng thị xã Sơn Tây lồng ghép Đô thị vệ tinh Sơn Tây (riêng 3 huyện: Đông Anh, Thanh Trì, Hoài Đức cơ bản thuộc khu vực phát triển đô thị, nên không triển khai Quy hoạch chung xây dựng huyện). Cũng vào cuối năm 2012, 100% các xã của thành phố hoàn thành việc lập, thẩm định, phê duyệt “Quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới tỷ lệ 1/5.000.
Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu phát triển, phù hợp với thực tiễn và các quy định mới, giai đoạn 2013-2016, nhiều quy hoạch xây dựng cấp huyện, cấp xã được điều chỉnh. Theo đó, đến tháng 10-2019, UBND thành phố đã hoàn thành phê duyệt 13/14 đồ án Quy hoạch chung xây dựng huyện tỷ lệ 1/10.000 và 1/5000 (trừ Gia Lâm); UBND các huyện đã phê duyệt nhiệm vụ điều chỉnh Quy hoạch xây dựng xã nông thôn mới 225/324 xã.
Thời gian qua, UBND các huyện đã bám sát Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô, quản lý và thực hiện công tác quy hoạch ở địa phương đã được phê duyệt, điều chỉnh. Tuy nhiên, qua giám sát của HĐND thành phố, việc quản lý và thực hiện quy hoạch còn nhiều khó khăn, vướng mắc, nhất là ở cấp xã.
Phó Chủ tịch UBND huyện Đan Phượng Nguyễn Thạc Hùng cho biết: Quy định ranh giới quy hoạch ở nông thôn giới hạn từ 15 đến 20ha, nhưng thực tế nhiều xã qũy đất khu trung tâm thiếu, nên không thể mở rộng quy hoạch để phát triển hạ tầng xã hội như sân thể thao, nhà văn hóa...Cùng với đó, hệ thống cấp thoát nước, xử lý nước thải, giao thông, thủy lợi ở các xã chắp vá, nên việc thực hiện quy hoạch khớp nối hạ tầng còn nhiều khó khăn.
Tương tự, việc quy hoạch và thực hiện quy hoạch tại huyện Phú Xuyên cũng có vướng mắc, bất cập. “Đồ án quy hoạch chung xây dựng huyện chưa cập nhật hết các khu đất hiện trạng đang hoạt động, khai thác sử dụng, nên ảnh hưởng đến công tác quản lý quy hoạch, nhất là công tác đấu giá quyền sử dụng đất tại các xã ngoài khu vực quy hoạch đô thị vệ tinh Phú Xuyên. Bên cạnh đó, việc không áp dụng hình thức ngừng cung cấp điện, nước đối với công trình xây dựng vi phạm quy hoạch, gây nhiều khó khăn cho chính quyền trong việc áp dụng biện pháp đình chỉ thi công đối với công trình vi phạm” - Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Xuyên Nguyễn Thế Công cho biết.
Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất Trần Đức Nguyên cho biết: Từ năm 2012, chất lượng thực hiện quy hoạch của huyện có hạn chế, do thành phố yêu cầu về rà soát, điều chỉnh, bổ sung những nhu cầu phù hợp với thực tiễn trong tình hình mới. Cùng với đó, 3 xã: Yên Bình, Tiến Xuân, Thạch Hòa có 80% diện tích nằm trong vùng quy hoạch Khu đô thị vệ tinh Hòa Lạc, nên huyện chưa thực hiện rà soát điều chỉnh, bổ sung ngay, mà đang chờ Quy hoạch chung Khu đô thị Hòa Lạc xong mới thực hiện.
“Xã Yên Bình chủ yếu phát triển nông nghiệp, người dân rất muốn chuyển đổi cơ cấu kinh tế, nhưng vướng mắc chờ phê duyệt Quy hoạch Khu đô thị vệ tinh Hòa Lạc, nên kinh tế địa phương còn khó khăn, ảnh hưởng đến việc thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới” - ông Nguyễn Giáp Dần, Chủ tịch UBND xã Yên Bình (huyện Thạch Thất) chia sẻ.
Cần những lớp tập huấn về quản lý quy hoạch
Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn nhận định, các địa phương dù có nhiều nỗ lực, cố gắng quản lý và thực hiện quy hoạch, song trong quá trình đô thị hóa, công tác quy hoạch xây dựng tại các huyện còn dàn trải. Đặc biệt, tại khu vực 5 huyện ven đô (Đông Anh, Gia Lâm, Thanh Trì, Đan Phượng, Hoài Đức, là các huyện có tốc độ đô thị hoá, tỷ lệ diện tích và dân số đô thị cao hơn rất nhiều so với các huyện khác, nhưng quy hoạch chi tiết khu dân cư hiện có (nằm trong các quy hoạch phân khu đô thị) chưa được triển khai đồng bộ với các dự án phát triển đô thị tiếp giáp xung quanh. Thời gian tới, UBND các huyện cần rà soát, phối hợp với các sở, ngành của thành phố khắc phục những khó khăn, hạn chế trê, để thuận lợi trong việc bổ sung lập, thẩm định, phê duyệt và quản lý theo quy hoạch trong tương lai gần, chuyển tiếp phân cấp quản lý từ huyện thành quận.
Theo Giám đốc Sở Quy hoạch và Kiến Trúc thành phố Nguyễn Trúc Anh: Hiện nay, chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về phương pháp, nội dung cho đồ án “Quy hoạch xây dựng vùng liên huyện” gắn với “Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới”, nên khi triển khai ở các địa phương còn nhiều vướng mắc, cách làm không thống nhất. Đặc biệt, quy hoạch nông thôn (cấp xã) chưa cập nhật các chỉ tiêu phát triển ngành, lĩnh vực (cấp huyện và cấp thành phố), do vậy, từ năm 2016 đến nay, đa số các xã đều phải rà soát, điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng xã nông thôn mới tỷ lệ 1/5.000, quy hoạch chi tiết xây dựng trung tâm xã tỷ lệ 1/2.000, nên triển khai xây dựng nông thôn mới chậm.
“Để giải quyết những bất cập, khó khăn, thời gian tới, các địa phương cần rà soát các quy hoạch bảo đảm thống nhất, khớp nối đồng bộ. Sở cũng sẽ tham mưu cho thành phố xây dựng và ban hành văn bản hướng dẫn về quy trình lập, thẩm định và phê duyệt điều chỉnh cục bộ đối với từng loại hình quy hoạch cho các địa phương” - ông Nguyễn Trúc Anh nhấn mạnh.
Trưởng ban Đô thị HĐND thành phố Nguyễn Nguyên Quân cho rằng, thực tế quy hoạch chung của các xã trong từng huyện vẫn còn hạn chế, chưa có liên kết vùng, chưa thể hiện sự đồng bộ hạ tầng, khu sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, hệ thống giao thông, thủy lợi… để phục vụ sản xuất. Nguyên nhân một phần cũng do cán bộ làm công tác quy hoạch ở địa phương hạn chế về tầm nhìn dài hạn, mở rộng.
Chủ tịch UBND huyện Thạch Thất Trần Đức Nguyên đề xuất, thời gian tới, thành phố tăng cường tập huấn về quy hoạch kiến trúc cho cán bộ cấp huyện và cơ sở, để nâng cao trình độ quản lý nhà nước về quy hoạch kiến trúc.