Nâng cao hiệu quả giám sát

Ghi nhận phản ánh ở nhiều quận, huyện, Đề án 04 ngoài việc tăng số lượng đại biểu chuyên trách, còn nâng cao hiệu lực, hiệu quả giám sát của HĐND các cấp. Phó Chủ tịch HĐND huyện Ứng Hòa Đặng Viết Đông cho biết: thực hiện Đề án 04, hoạt động của HĐND các cấp trong huyện có nhiều đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động, thực hiện ngày càng tốt hơn các nhiệm vụ, quyền hạn theo luật định, trong đó công tác cán bộ là khâu đột phá. Huyện ủy đã làm tốt công tác quy hoạch, bố trí phân công lãnh đạo Văn phòng HĐND&UBND huyện phụ trách, giúp việc cho Thường trực HĐND huyện; phân công chuyên viên chuyên trách giúp việc hoạt động của HĐND huyện; chỉ đạo kiện toàn chức danh chủ tịch HĐND và phó chủ tịch HĐND một số xã, khi có thay đổi nhân sự. Từ khi có cán bộ chuyên trách, công tác chuẩn bị các kỳ họp, xây dựng kế hoạch giám sát, phối hợp cùng MTTQ huyện với các quan tổ chức các cuộc TXCT sâu sát, kịp thời.

Trao đổi về thực hiện Đề án 04, Phó Chủ tịch HĐND quận Tây Hồ Trần Lan Hương cho rằng: công tác cán bộ tham gia HĐND luôn được củng cố kiện toàn, đảm bảo số lượng, chất lượng, đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ của người đại biểu HĐND. Ngoài kiện toàn chức danh chủ tịch, phó chủ tịch, trưởng, phó các ban HĐND quận tham gia cấp ủy, hầu hết chức danh chủ tịch, phó chủ tịch ở cấp phường cũng đều tham gia cấp ủy. Từ việc quan tâm đến cán bộ theo sát Đề án 04, nên các hoạt động của HĐND quận Tây Hồ thời gian qua có nhiều đổi mới, trong đó, hoạt động giám sát được triển khai bài bản, hiệu quả. Nhiệm kỳ 2011 - 2016, Thường trực HĐND và các Ban HĐND quận đã triển khai 73 cuộc giám sát tập trung các lĩnh vực như công tác quản lý trật tự xây dựng đô thị, xây dựng cơ bản; quản lý nhà nước về lĩnh vực giáo dục; công tác giải quyết kiến nghị cử tri… Sau giám sát, Thường trực và các ban HĐND quận đều có thông báo kết luận giám sát, trong đó, tái giám sát quản lý đất đai, quản lý trật tự xây dựng - đô thị trên địa bàn các phường.

Thực hiện Đề án 04, Huyện ủy Phúc Thọ cũng rất quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động của HĐND, trong đó chú trọng bố trí các đồng chí ủy viên cấp ủy giữ các vị trí chủ chốt của HĐND; 100% chủ tịch, phó Chủ tịch HĐND xã là ủy viên BCH Đảng bộ các xã, thị trấn trở lên. Qua đó, tăng cường chỉ đạo hoạt động của thường trực HĐND trong tổ chức kỳ họp, hoạt động giám sát, đôn đốc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân. Chỉ tính riêng cấp huyện, nhiệm kỳ 2011-2016, HĐND huyện và các ban tổ chức 86 cuộc giám sát về các lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, công tác xây dựng nông thôn mới, cải cách hành chính, đảm bảo an toàn thực phẩm(ATTP)….Qua giám sát, nhiều vấn đề trọng điểm như xây dựng nông thôn mới, ATTP, vệ sinh môi trường làng nghề…nhiều cử tri quan tâm đều được lựa chọn đưa vào phiên chất vấn và trả lời chất vấn các kỳ họp.  

Ngoài trách nhiệm cần có kỹ năng

Đại biểu HĐND một số quận, huyện cho rằng, nhiệm kỳ 2011-2016, Quốc hội thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND ở đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã ở một số địa phương đã phần nào tác động, ảnh hưởng đến nhận thức chung về vị trí, vai trò của HĐND trong hệ thống chính quyền địa phương. Điều này, dẫn đến một số cấp ủy cơ sở nhận thức chưa đầy đủ, thậm chí có nơi còn xem nhẹ, nên vai trò lãnh đạo của cấp ủy đối với HĐND có lúc, có nơi chưa được quan tâm, chú trọng. Theo Phó Chủ tịch HĐND huyện Phúc Thọ Khuất Thị Thu Tuấn, quá trình thực hiện Đề án 04 cũng còn một số khó khăn. Đề án 04 của Thành ủy đề cập cán bộ tham mưu giúp việc cho HĐND nhưng chưa cụ thể, mới chỉ là “Ở cấp huyện cần bố trí một lãnh đạo Văn phòng và tăng thêm chuyên viên chuyên trách của văn phòng HĐND&UBND để giúp việc cho HĐND”, do vậy, một số cấp ủy và chính quyền địa phương chưa quyết liệt thực hiện. Thực tiễn, đến nay huyện Phúc Thọ chưa bố trí, phân công cán bộ, chuyên viên giúp việc chuyên trách cho HĐND huyện.

Chung với khó khăn như huyện Phúc Thọ, Thường trực HĐND huyện Sóc Sơn, Ứng Hòa và các quận Ba Đình, Bắc Từ Liêm cho rằng, Đề án 04 của Thành ủy và Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 có quy định tăng cán bộ chuyên trách, nhưng thực tế không phải địa phương nào cũng bố trí được. Ở nhiệm kỳ  2016-2021, có nơi chỉ bố trí được trưởng, còn phó vẫn kiêm nhiệm. Phó Chủ tịch HĐND quận Ba Đình Phạm Thị Hồng Hạnh cho biết, Luật mới quy định HĐND cấp tỉnh có Văn phòng HĐND và chuyên viên giúp việc riêng của HĐND, còn cấp huyện, cấp xã chưa có. Vì vậy, Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cần có quy định  tách riêng Văn phòng HĐND-UBND cấp huyện, cấp xã để hoạt động chuyên sâu hơn. Bên cạnh đó, cấp có thẩm quyền sớm ban hành Quy chế hoạt động của HĐND các cấp để thay thế Quy chế hoạt động năm 2005 do có một số điểm không phù hợp với Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 như: quy định việc sử dụng con dấu đối với các ban, các tổ đại biểu HĐND cấp xã và việc thành lập tổ đại biểu HĐND cấp xã hiện nay.

Bên cạnh việc bố trí cán bộ chuyên trách, HĐND nhiều quận, huyện cũng đồng tình cho rằng, dù đã được tăng cường tập huấn, song kỹ năng hoạt động của đại biểu HĐND cấp huyện, cấp xã vẫn còn hạn chế trong lĩnh vực tài chính - ngân sách, tư pháp, đầu tư xây dựng cơ bản. Vì vậy, Thường trực HĐND thành phố và các quận, huyện tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn, trao đổi kinh nghiệm để giúp các đại biểu hoàn thiện các kỹ năng cần thiết, kết hợp sự nhiệt tình, trách nhiệm để phục vụ tốt hơn hoạt động HĐND các cấp.