Theo số liệu thống kê, toàn thành phố hiện có hơn 5 triệu xe máy, gần 500 nghìn xe ô tô các loại, trên 1,2 triệu xe đạp, trên 11 nghìn xe đạp điện và xe máy điện (chưa kể số lượng khoảng 10 - 15% các phương tiện ngoại tỉnh hoạt động); tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2011 - 2016 là 10,2% đối với ô tô và 6,7% đối với xe máy, trong khi đó, tốc độ tăng trưởng bình quân chiều dài đường bộ là 30,5%. Sự phát triển nhanh phương tiện giao thông đã tạo áp lực lớn lên kết cấu hạ tầng giao thông làm gia tăng tình trạng ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường.

 

Ông Vũ Văn Viện, Giám đốc Sở GTVT Hà Nội chia sẻ, bất cứ đô thị nào cũng phải có chính sách cụ thể để quản lý phương tiện giao thông cho phù hợp với điều kiện hạ tầng. Tốc độ gia tăng phương tiện gần đây quá nhanh so với tốc độ phát triển kết cấu hạ tầng, dẫn đến tình trạng ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường trên địa bàn Hà Nội ngày càng phức tạp. Do đó, việc thực hiện giải pháp tăng cường quản lý phương tiện là nhiệm vụ cấp bách, quan trọng của thành phố. 

 

Cũng theo ông Viện, đến thời điểm này, TP Hà Nội đã có đầy đủ căn cứ pháp lý để triển khai việc quản lý phương tiện. Trong đó có các văn bản quan trọng như Quyết định 519/QĐ-TTg ngày 31/3/2016 phê duyệt Quy hoạch giao thông - vận tải Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Thông báo 35/TB-VPCP ngày 25/1/2017 thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ về giải pháp chống ùn tắc giao thông trên địa bàn TP Hà Nội; Chương trình 06-Ctr/TU của Thành ủy Hà Nội về “Phát triển đồng bộ, hiện đại hóa từng bước kết cấu hạ tầng đô thị, tăng cường quản lý trật tự xây dựng, đất đai, môi trường, xây dựng đô thị văn minh và hiện đại”; Nghị quyết 06/2015/NQ-HĐND của HĐND TP Hà Nội về chương trình mục tiêu nhằm giảm thiểu ùn tắc và bảo đảm an toàn giao thông trên địa bàn thành phố giai đoạn 2016 - 2020...

Thực hiện chỉ đạo của Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội, Sở Giao thông - Vận tải đã cùng Viện Chiến lược và Phát triển giao thông - vận tải (Bộ Giao thông - Vận tải) nghiên cứu và xây dựng Đề án quản lý phương tiện giao thông. Một trong những mục tiêu chính của Đề án là tập trung quản lý, hạn chế phương tiện giao thông cá nhân để giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường; trong đó có đề ra lộ trình đến năm 2030 sẽ dừng hoạt động xe máy tại khu vực nội đô Thành phố.

 

Cụ thể lộ trình: từ năm 2017 - 2020, sẽ tiến hành nghiên cứu, xây dựng quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn khí thải đối với xe máy; đồng thời điều tra, rà soát, thống kê số lượng xe máy đã qua sử dụng (theo năm sản xuất) không đảm bảo chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường để đề xuất tiến hành thu hồi, tiêu hủy. Từ 2025 - 2029, thí điểm dừng hoạt động của xe máy theo giờ, theo ngày tại một số tuyến trục chính, một số khu vực trung tâm của Thành phố. Năm 2030, sẽ dừng hoạt động đối với xe máy trên địa bàn các quận nội thành.

 

Đề cập lộ trình đến năm 2030 sẽ hạn chế xe máy đi vào khu vực nội đô, ông Viện khẳng định, Theo Quy hoạch GTVT Thủ đô đến năm 2030, chúng ta hoàn toàn có đủ điều kiện để đáp ứng nhu cầu đi lại của Nhân dân bằng cách phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng GTVT và các phương thức vận tải công cộng như: đường sắt đô thị, xe buýt, xe buýt nhanh BRT... Đến năm 2030, vận tải công cộng sẽ đáp ứng 55% tỷ trọng vận chuyển; cùng với đó, Thành phố sẽ mở rộng không gian đi bộ, khuyến khích sử dụng phương tiện phi cơ giới; ý thức của người tham giao thông cũng sẽ cao hơn, gần gũi với các phương tiện công cộng hơn. Lộ trình này cũng khá dài, đủ để người dân làm quen, thích ứng với việc từ bỏ xe máy; tôi tin rằng chúng ta sẽ đạt được mục tiêu đề ra mà không làm ảnh hưởng đến nhu cầu đi lại của người dân.

 

Trước những ý kiến cho rằng cấm xe máy thì người dân sẽ đi lại bằng gì, ông Viện cho biết, vận tải khách công cộng trên địa bàn Hà Nội hiện mới đáp ứng được 14-15% nhu cầu đi lại của người dân. Tuy nhiên, theo quy hoạch, đến năm 2030, loại hình này sẽ đáp ứng được 50-55%, đặc biệt tại khu vực nội thành mạng lưới xe buýt sẽ bao phủ, phục vụ tốt nhu cầu đi lại của nhân dân để tương ứng với việc giảm phương tiện giao thông cá nhân. Ngoài ra, Hà Nội đang triển khai đồng bộ một số giải pháp như tập trung xây dựng theo quy hoạch 8 tuyến đường sắt đô thị; đầu tư tuyến các tuyến buýt nhanh BRT theo quy hoạch; xây dựng đề án mở rộng mạng lưới, nâng cao chất lượng xe buýt tạo điều kiện để người dân tiếp cận với xe buýt thuận tiện hơn; phát triển mạng lưới điểm đỗ, các điểm giao thông tĩnh để phục vụ kết nối giao thông cá nhân với phương tiện giao thông công cộng… 

 

Liên quan đến đề xuất thu hồi phương tiện quá niên hạn, theo ông Viện, hiện Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải chưa có quy định về niên hạn đối với xe máy và quản lý khí thải xe máy. Nhưng thực tế hiện nay, số lượng xe máy trên địa bàn Hà Nội quá lớn (5,2 triệu xe máy), lượng xe máy không đảm bảo an toàn cũng chiếm con số không nhỏ.

 

“Thành phố Hà Nội chủ trương sẽ đi trước một bước, sẽ điều tra trên cơ sở thực trạng này sẽ có chính sách phù hợp, báo cáo Chính phủ và Bộ Giao thông Vận tải để đưa ra những quy định. Hà Nội cũng sẽ có nhiều chính sách hỗ trợ người dân trong quá trình chuyển đổi, Sở Giao thông Vận tải sẽ tham mưu cho UBND thành phố xây dựng một Đề án cụ thể có mục tiêu, chương trình cũng như bước đi phù hợp để triển khai trong thời gian tới, đáp ứng yêu cầu quản lý chặt chẽ hơn số lượng cũng như chất lượng không những chỉ ô tô mà với cả xe máy,” ông Viện cho biết.