Lễ hội đền Hát Môn được tổ chức từ mùng 4-6 tháng 3 Âm lịch hằng năm, nhằm tưởng nhớ công lao của Hai Bà Trưng với nhiều hoạt động phong phú, hấp dẫn như: Lễ rước bánh trôi; lễ dịch phục, rước văn, rước lễ làng, Tế tứ xã… và các hoạt động văn hóa, thể thao, trò chơi dân gian đặc sắc, trong đó, điểm nhấn là lễ rước bánh trôi của dân làng dâng lên Hai Bà.
Theo phong tục, hằng năm, dân làng đều chọn một gia đình con cháu đề huề, đủ vợ đủ chồng, hòa thuận, đức độ… làm nhà chứa lễ để dân làng đến làm bánh trôi dâng cúng Hai Bà. Bột làm bánh phải là nếp cái hoa vàng thượng hạng, thơm ngon. Nước làm bánh được lấy từ giếng thiêng trong làng. Món bánh này, đối với người dân nơi đây là một thứ bánh Thánh. Nếu chưa hết ngày mùng 6/3 âm lịch, người dân Hát Môn dù đi đâu được bạn bè mời ăn bánh trôi họ cũng không bao giờ ăn. Tục lệ đó được duy trì, truyền từ đời này sang đời khác như một nét văn hóa vô cùng đặc sắc của người dân nơi đây, thể hiện sự tôn kính đối với Hai Bà và sức sống mãnh liệt của những giá trị văn hóa truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc.
Lễ rước bánh trôi của dân làng dâng lên Hai Bà Trưng là điểm nhấn trong lễ hội đền Hát Môn
Vào những năm đầu sau Công nguyên, nước ta bị phong kiến Đông Hán đô hộ với nhiều chính sách cai trị hà khác. Bà Trưng Trắc và Trưng Nhị ở Phong Châu, vốn dòng dõi Lạc Hồng, sinh ra và lớn lên trong một gia đình có chí phục quốc, có tư chất thông minh, lại sớm được cha và thầy truyền dạy binh thư võ nghệ, Hai Bà là người giỏi võ công, văn tự và giàu lòng yêu nước thương dân. Không thể đứng nhìn cảnh nhân dân lầm than, Hai Bà đã quyết tâm chiêu mộ nghĩa quân, chọn đất thiêng Hát Môn để tụ nghĩa. Mùa xuân Canh Tý (năm 40 sau công nguyên) tại bãi Tràng Xa cửa sông Hát Giang, Hai Bà Trưng đã lập đàn thề phát động khởi nghĩa.
Cảm sâu công đức Hai Bà, dân làng Hát Môn đã lập đền thờ, lúc đầu là tranh tre, nứa lá, qua nhiều thời đại được xây dựng nâng cấp như hiện nay. Gần 2000 năm đã qua với bao thăng trầm của lịch sử, Đền Hát Môn vẫn tồn tại uy nghiêm và cổ kính, trở thành nơi gửi gắm tâm linh, giao lưu văn hoá, sinh hoạt lễ hội truyền thống của nhân dân Hát Môn, nhân dân Phúc Thọ và nhiều địa phương trong cả nước. Năm 1964, Đền Hát Môn được xếp hạng Di tích Lịch sử - Văn hóa Quốc gia; Năm 2013 được xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt; Năm 2016, Lễ hội truyền thống Đền Hát Môn được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là niềm vinh dự, tự hào của xã Hát Môn, huyện Phúc Thọ và cả Thủ đô Hà Nội ngàn năn văn hiến, anh hùng.
Chủ tịch UBND huyện Phúc Thọ Doãn Trung Tuấn cho biết, Lễ hội Đền Hát Môn năm nay diễn ra trong không khí phấn khởi với những thành quả đạt được trong sự nghiệp đổi mới của Thủ đô và đất nước. Trong những năm qua, với tinh thần quyết tâm, sáng tạo, Phúc Thọ đã nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kinh tế, văn hóa, xã hội hàng năm, quốc phòng an ninh được đảm bảo, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng cao, bộ mặt nông thôn thay đổi, tiến bộ từng ngày. Nhiều mô hình, cách làm sáng tạo của huyện trở thành điểm sáng, được thành phố ghi nhận, đánh giá cao như hoạt động đối thoại với nhân dân, mô hình sinh hoạt cộng đồng, cuộc vận động “3 sạch” gồm nước sạch, môi trường sạch và nông nghiệp sạch đang đi sâu vào đời sống. Đến nay, huyện có 20/22 xã được công nhận xã nông thôn mới, năm 2018 phấn đấu thêm 02 xã còn lại đạt chuẩn và đề nghị Trung ương, Thành phố xét, công nhận huyện nông thôn mới.
Một số hình ảnh tại buổi lễ:
Tái hiện cảnh Hai Bà Trưng phát động khởi nghĩa
Thái thú Tô Định hoảng hốt, cạo tóc, trà trộn vào loạn quân, vứt bỏ ấn tín mà tháo chạy thoát thân
Khởi nghĩa thành công, Trưng Trắc được suy tôn, xưng là Trưng Nữ Vương
