Sức tàn phá khủng khiếp

 

Ông Đỗ Văn Hưng, Bí thư Đảng ủy phường Kiến Hưng cho biết, khoảng 3 giờ 50 phút, ngày 22/12/1972 (tức ngày 17 tháng Một năm Nhâm Tý), “pháo đài bay” B-52 của đế quốc Mỹ đã thả xuống xã Kiến Hưng 76 quả bom các loại, tàn phá suốt từ cuối thôn Mậu Lương tới thôn Đa Sỹ, kéo dài 1.800m, rộng 150m, tạo thành một dải hình chữ “V”. Trong đó, thôn Mậu Lương phải hứng chịu 46 quả bom (38 quả bom phá); thôn Đa Sỹ hứng chịu 17 quả bom (13 quả bom phá); tiếp giáp giữa 2 thôn hứng chịu 9 quả bom (5 quả bom phá)... Chỉ sau 5 phút của đợt rải bom đó đã hủy diệt nặng nề xóm Chùa (thôn Mậu Lương), khu vực Đình và xóm Bắc (thôn Đa Sỹ), làm chết 54 người, trong đó, có nhiều người già, phụ nữ và trẻ em; làm bị thương 24 người, phá hủy 196 ngôi nhà, hàng trăm tấn lương thực, đồ dùng bị phá hủy...

 

Ông Lê Trọng Nhậm, nguyên đại tá quân chủng Phòng không Không quân năm nay đã 80 tuổi, nhớ lại: Khi đó ông cùng đơn vị đang làm nhiệm vụ bảo vệ Sân bay Nội Bài chống lại các đợt không kích của địch, nghe tin quê hương bị địch tấn công mà phải đến 18 ngày sau, tức ngày 10/1/1973, ông mới về thăm được. Thấy cảnh tượng hết sức tan hoang, nhà cửa đổ nát, đến cây tre cũng không còn nguyên vẹn. Trong phút chốc, hàng chục gia đình bị ly tán, vợ mất chồng, con mất cha, mất mẹ, có gia đình trong làng của ông cả 5 người bị chết, nhà chết nhiều nhất lên tới 8 người.

 

Theo ông Lê Trọng Nhậm, sở dĩ Mỹ ném bom dải thảm xuống khu vực Kiến Hưng là do ta có bố trí ở đây một trận địa pháo cao xạ, sau đó bổ sung thêm Tiểu đoàn tên lửa 78 - Sư đoàn 257. Vì vậy, Mỹ ném bom nhằm phá hủy trận địa tên lửa của ta. Tuy nhiên, Mỹ đã trệch mục tiêu, ném bom xuống khu dân cư, trận địa của ta an toàn nhưng Mỹ đã gây thiệt hại lớn về người và của cho dân thường.

 

Vừa dứt tiếng bom, các cán bộ xã, thôn đã có mặt ngay để tổ chức chỉ đạo và cùng nhân dân đào bới cứu hộ, cứu thương. Mọi người đều không sợ địch đánh phá trở lại, lăn xả vào đào bới, cứu trợ những người bị vùi lấp. Nhờ biết rõ nhà và hầm của nhau nên việc cứu hộ rất có hiệu quả. Lực lượng trong xã, tiếp đó là đội cấp cứu tải thương của xã Hà Cầu, lãnh đạo Thị ủy, Ủy ban hành chính thị xã, các đội dân phòng của 7 khối nội thị và các xã ngoại thị, lực lượng y tế (Phòng y tế thị xã, Bệnh viện tỉnh, Bệnh Viện quân y 103)... đã xuống hỗ trợ kịp thời. Tỉnh cũng chỉ đạo các xã lân cận khẩn trương hỗ trợ nhân dân xã Kiến Hưng xây dựng lại nhà cửa bị sập, sửa chữa nhà hư hỏng để giúp nhân dân sớm ổn định lại cuộc sống.

Bức phù điêu "Ghi sâu tội ác giặc Mỹ" được dựng năm 1981, sau được tôn tạo lại vào năm 2008

 

Để ghi lại vết tích chiến tranh, ngày 22/12/1981, cán bộ, nhân dân xã Kiến Hưng đã xây dựng Bức phù điêu "Ghi sâu tội ác giặc Mỹ" ngay tại địa điểm bị bom Mỹ bắn phá, nay là Trường Tiểu học Kiến Hưng. Cùng với bức phù điêu còn có bia ghi lại tội ác của đế quốc Mỹ. Nội dung được ghi trên bia: “Hồi 3 giờ 45 phút đêm ngày 22/12/1972, máy bay B52 Mỹ bay ập đến rải 76 quả bom tàn sát, phá hoại thôn Mậu Lương, thôn Đa Sỹ xã Kiến Hưng, thị xã Hà Đông. Trong 5 phút, giặc Mỹ đã thảm sát 54 người già, phụ nữ, trẻ em, làm bị thương 24 người, 196 nhà sập đổ, hàng trăm tấn lương thực, đồ dùng bị phá hủy. Nhân dân xã Kiến Hưng dưới sự lãnh đạo của Đảng và chính quyền đã chiến đấu kiên cường đánh trả máy bay địch, cứu chữa nạn nhân, giải quyết hậu quả, mau chóng phục hồi đời sống. Giặc Mỹ xâm lược đã bị dân tộc Việt Nam anh hùng trừng trị phải cút khỏi nước ta. Dựng bia khắc sâu hình tượng hận thù này để mãi mãi mai sau mọi người tưởng niệm người đã khuất, quyết tâm bảo vệ và xây dựng Tổ quốc xã hội chủ nghĩa”.

 

Diện mạo đô thị văn minh, hiện đại

 

Theo ông Đỗ Văn Hưng, Bí thư Đảng ủy phường Kiến Hưng, phải đến năm 1975, xã mới san lấp hết được hố bom trên địa bàn. Thế nhưng, đầu năm 1973, Ủy ban hành chính xã Kiến Hưng lúc bấy giờ đã tổ chức lực lượng san lấp hố bom ở trung tâm giữa 2 thôn, đồng thời, huy động nguồn vốn để xây dựng 12 phòng học. Cuối năm 1973, chưa đầy một năm sau ngày Mỹ ném bom, một ngôi trường khang trang đã được khánh thành. Vậy là ở nơi bị đánh phá nặng nề nhất, được coi là “túi bom” trên địa bàn xã Kiến Hưng đã “mọc” lên một ngôi trường giải quyết cơ bản nạn thiếu lớp học cho trường cấp I, cấp II thời điểm đó. Đến nay, sau 45 năm, phường Kiến Hưng có tổng số 7 ngôi trường công lập, với 4 trường mầm non, 2 trường Tiểu học và 2 trường Trung học cơ sở, tất cả đều đạt chuẩn Quốc gia.

 

Bí thư Đảng ủy phường Kiến Hưng cũng cho biết, ngay sau thắng lợi Hà Nội – Điện Biên Phủ trên không, cán bộ và nhân dân xã Kiến Hưng bắt tay vào khôi phục sản xuất, khắc phục hậu quả chiến tranh, phát triển kinh tế, tiếp tục chi viện cho chiến trường miền Nam. Lúc này, Kiến Hưng là địa phương đi tiên phong trong phong trào trồng cây vụ Xuân, cho năng suất và hiệu quả kinh tế cao. Chính vì thế, ngày mồng một Tết Mậu Ngọ (1978), đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Kiến Hưng vinh dự đón đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ Nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng về thăm và động viên.

 

Ông Đỗ Văn Hưng, Bí thư Đảng ủy phường Kiến Hưng

 

Hiện nay, phường Kiến Hưng có 7.526 hộ với 24.357 nhân khẩu; phường có 22 tổ dân phố, 33 chi bộ với 857 đảng viên. Là vùng quy hoạch phát triển đô thị của quận Hà Đông, trong những năm qua, phường đã được quan tâm đầu tư về cơ sở hạ tầng, điện, đường, trường, trạm khang trang, kinh tế liên tục tăng trưởng, đời sống nhân dân được nâng cao. Năm 2017, phường đạt 14/14 chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, trong đó, thu ngân sách đạt trên 11 tỷ, bằng 140% kế hoạch quận giao; 80% hộ trong phường có kinh tế khá và giàu, số hộ nghèo chỉ còn 0,65%. 

 

Kỷ niệm 45 năm chiến thắng Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không, vào ngày 11/12 vừa qua, phường Kiến Hưng phối hợp với Bảo tàng Phòng không Không quân và các đơn vị liên quan tổ chức triển lãm ảnh tại Trường THCS Kiến Hưng để giáo dục truyền thống cách mạng. Tiếp đó, vào Chủ nhật, ngày 17/12 tới đây, phường Kiến Hưng tổ chức mít tinh tại Bức phù điêu "Ghi sâu tội ác giặc Mỹ" với sự tham gia của các nhân chứng, các tầng lớp nhân dân trong phường. Đây là dịp để ôn lại lịch sử, bồi đắp tinh thần đoàn kết, lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ.

 

Khép lại quá khứ, hướng tới tương lai, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân phường Kiến Hưng tiếp tục nỗ lực, cố gắng để xây dựng phường ngày càng giàu đẹp, phát triển văn minh, hiện đại, xứng đáng với những hy sinh to lớn của các thế hệ đi trước, Bí thư Đảng ủy phường Kiến Hưng nhấn mạnh.