Mã số:
01C - 05/03-2021-3
Tên đề tài:
Nghiên cứu giải pháp phòng trừ tổng hợp sâu bệnh phục vụ quản lý sản xuất bưởi Diễn an toàn tại Hà Nội
Đơn vị chủ trì:
Viện Bảo vệ thực vật
Thời gian:
2021
-2024
Lượt đọc:
6
Chủ nhiệm đề tài:
TS. Trần Văn Huy
Kết quả nghiệm thu:
Đã nghiệm thu
Ngày nghiệm thu:
01/01/2023
Ngày đăng:
23/06/2025 10:49
Sự cần thiết:

Bưởi Diễn là giống bưởi đặc sản đã tồn tại và phát triển ở Hà Nội từ lâu đời, trở thành biểu tượng của văn hoá ẩm thực Hà Nội. Bưởi Diễn khi chín có màu sắc và hương vị rất đặc trưng, vỏ quả màu vàng tươi, tép bưởi vàng nhạt, mọng nước và đặc biệt có mùi thơm và vị ngọt. Đặc biệt bưởi Diễn thường thu hoạch vào dịp Tết Nguyên Đán nên có nhu cầu về thị trường tương đối lớn. Với nhiều đặc điểm quý, bưởi Diễn đã trở thành cây đặc sản mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người làm vườn ở Hà Nội. Hiện tại diện tích bưởi Diễn của Hà Nội đạt trên 6000 ha, được trồng chủ yếu ở các huyện Đan Phượng, Hoài Đức, Từ Liêm, Chương Mỹ, Quốc Oai, Ba Vì… Phát triển cây bưởi Diễn đã góp phần tạo công ăn việc làm cho người lao động, sử dụng hợp lý và hiệu quả vùng đất phù sa, đất vùng đồi thấp tăng hiệu quả sử dụng đất vườn tạp của các hộ gia đình, đem lại thu nhập cao, từ đó tạo điều kiện cho phát triển kinh tế xã hội. Đề án phát triển của Hà Nội là sẽ bảo vệ, bảo tồn, phát triển ổn định diện tích cây đặc sản này kết hợp với các ngành kinh tế khác như du lịch sinh thái để phát huy thế mạnh làm giàu cho địa phương, cho người dân trong những năm tới.


Cùng với thị trường tiêu thụ đang còn rất rộng mở, cây bưởi Diễn đang được người dân phát triển ồ ạt. Hiện nay, kỹ thuật mới về trồng và chăm sóc cho cây bưởi Diễn người dân đã được tiếp cận nhưng chưa đầy đủ. Năng suất chất lượng chưa cao trong đó tỷ lệ quả đạt tiêu chuẩn chỉ đạt khoảng 50%, mẫu mã xấu, kích thước quả nhỏ không đồng đều nên giá bán cũng không đồng đều trong đó tỷ lệ số vườn bán được giá cao không nhiều. Thực trạng về việc sử dụng giống, áp dụng các biện pháp kỹ thuật canh tác, đặc biệt công tác phòng trừ sâu bệnh hại, nâng cao sức khoẻ đất chưa được chú trọng đã dẫn đến sự suy thoái của nhiều vườn bưởi Diễn, tình hình này sẽ còn tiếp tục nếu chưa có giải pháp phù hợp, nguy cơ mất thương hiệu. Vì vậy, việc nghiên cứu nhằm đề xuất giải pháp sản xuất cây bưởi Diễn theo hướng quản lý sâu bệnh tổng hợp, góp phần duy trì và phát triển bền vững vùng sản xuất bưởi Diễn hàng hóa cho Hà Nội là rất cần thiết trong thời điểm hiện nay.

 
Mục tiêu tổng quát:
Đề xuất được giải pháp và quy trình phòng trừ tổng hợp sâu bệnh phục vụ sản xuất bưởi Diễn an toàn, đảm bảo hiệu quả phòng trừ cao, khả thi và thân thiện với môi trường.
Nội dung:
- Tổng quan được hiện trạng sản xuất và kết quả nghiên cứu cập nhật về thành phần, mức độ gây hại, thiên địch và biện pháp phòng trừ sâu bệnh trên cây bưởi Diễn. 
- Xây dựng quy trình phòng trừ tổng hợp sâu bệnh hại trên cây bưởi Diễn: Đảm bảo khả thi, ưu tiên áp dụng các biện pháp canh tác và sinh học, hiệu quả phòng trừ các đối tượng chính đạt tối thiểu 75%, năng suất tăng tối thiểu 10%, hiệu quả kinh tế tăng tối thiểu 15% so với sản xuất đại trà, đạt tiêu chuẩn chất lượng an toàn theo quy định hiện hành.
- Đề xuất giải pháp quản lý bền vững sâu bệnh hại và nâng cao chất lượng bưởi Diễn.
- Xây dựng được 01 mô hình phòng trừ (quản lý tổng hợp) sâu bệnh hại bưởi Diễn, quy mô 1,0 ha/mô hình, đảm bảo hiệu quả phòng trừ các đối tượng chính đạt tối thiểu 75%, năng suất tăng tối thiểu 10%, hiệu quả kinh tế tăng tối thiểu 15% so với sản xuất đại trà; sản phẩm quả bưởi Diễn đạt tiêu chuẩn chất lượng an toàn theo quy định hiện hành.
 
Kết quả:
- Một số nguyên nhân ảnh hưởng sinh trưởng, phát triển năng suất, chất lượng bưởi Diễn tại các vùng trồng tập trung của Hà Nội đó là: đất trồng (khả năng thoát nước kém), quy trình chăm sóc (cắt tỉa, bón phân, tưới nước, thụ phấn…) chưa được áp dụng một cách thuần thục theo hướng nâng cao sức khỏe đất, sức khỏe cây trồng. Trong đó chưa chú trọng vào khâu cắt tỉa và sử dụng phân bón hữu cơ. Việc phòng trừ sâu bệnh còn thụ động. Chủ yếu sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật, ít sử dụng biện pháp sinh học và thường phun theo định kỳ. Nhiều vườn bưởi Diễn đang trong thời kỳ suy giảm sức sống, quả bé, bộ tán lá yếu.
+ Thành phần sâu bệnh hại bưởi Diễn có 17 loài sâu hại và 11 loại bệnh hại phổ biến. Trong đó nhện đỏ (Panonychus citri), ruồi đục quả (Bactrocera dorsalis), rệp sáp (Planococcus citri) là các đối tượng gây hại chính. Các loại bệnh hại chính trên bưởi gồm có bệnh vàng lá thối rễ Fusarium solani, đốm đen quả Phyllosticta citricarpa, thối rụng quả Phytophthora sp., bệnh loét Xanthomonas campestris. gây thiệt hại nghiêm trọng đối với bưởi Diễn với mức độ làm giảm năng suất khoảng 34,35%. Tiếp đến là bệnh vàng lá thối rễ, bệnh đốm đen, nhện đỏ, ruồi vàng và rệp sáp. 
- Đã xây dựng được quy trình và giải pháp quản lý tổng hợp sâu bệnh hại bưởi Diễn theo hướng tạo sản phẩm an toàn:
+ Xác định được tổ hợp các biện pháp tác động tổng hợp bao gồm (chăm sóc, cắt tỉa, bổ sung phân hữu cơ, sử dụng dung dịch cá và đậu tương hợp với phân vô cơ, chất điều tiết sinh trưởng, bao quả bón Kali tạo ngọt… đúng thời điểm, liều lượng và phương pháp đã cho hiệu quả tăng năng suất và chất lượng bưởi Diễn một cách rõ rệt.  
+ Đã xây dựng được 01 quy trình và các giải pháp kỹ thuật quản lý sâu bệnh hại chính (Nhện đỏ, rệp sáp, ruồi vàng, bệnh vàng lá thối rễ, bệnh chảy gôm, bệnh đốm đen quả và bệnh loét). Xác định được các khâu chăm sóc then chốt ảnh hưởng đến chất lượng của bưởi Diễn đó là phương pháp cắt tỉa để đạt tuổi cành mẹ (cành mang quả) phân bón hữu cơ thích hợp (Phân cá, đậu tương ngâm ủ) kết hợp với bón cân đối trung vi lượng, ưu tiên sử dụng các chế phẩm sinh học (Trichoderma, Beauveria bassiana, SH -BV1, Nano curcumin) để phòng trừ các loại bệnh hại chính tạo sản phẩm an toàn.
- Đã xây dựng 01 mô hình phòng trừ sâu bệnh hại bưởi Diễn quy mô 1ha tại xã Nam Phương Tiến, Chương Mỹ, Hà Nội
Hiệu quả phòng trừ sâu bệnh hại chính: Nhện đỏ, rệp sáp, ruồi vàng, bệnh vàng lá thối rễ, bệnh chảy gôm, bệnh đốm đen quả và bệnh loét đạt trên 80%. Sản phẩm bưởi Diễn đạt tiêu chuẩn về chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm. Năng suất tăng 15,2 % và hiệu quả kinh tế của mô hình tăng trên 22,1 % so với sản xuất đại trà.
- Tổ chức được 02 hội thảo (20 đại biểu/1 hội thảo) về đánh giá thực trạng sâu bệnh hại và xây dựng giải pháp phòng trừ tổng hợp phục vụ sản xuất bưởi Diễn an toàn. Tổ chức 5 lớp tập huấn (30 người/lớp) cho 150 cán bộ và người dân địa phương (Chương Mỹ, Hoài Đức, Đan Phượng) về quy trình phòng trừ tổng hợp sâu bệnh hại bưởi Diễn. Kết quả đã nâng cao được năng lực của cán bộ và người dân trồng bưởi Diễn của địa phương trong điều tra phát hiện và phòng trừ tổng hợp các loại sâu bệnh hại bưởi Diễn.
 
Tin đọc nhiều

Đại hội đại biểu Hội Luật gia quận Long Biên khoá IV, nhiệm kỳ 2024-2029

19:26 26/06/2024

HNP - Ngày 26/6, Hội Luật gia quận Long Biên tổ chức Đại hội đại biểu khóa IV, nhiệm kỳ 2024-2029 với nhiệm vụ đánh giá kết quả hoạt động Hội trong nhiệm kỳ 2018-2024, đề ra phương hướng trọng tâm nhiệm kỳ 2024-2029; đồng thời bầu Ban Chấp hành quận Hội khoá IV, bầu đại biểu dự Đại hội đại biểu Hội Luật gia thành phố Hà Nội lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2024-2029.

Triển khai thực hiện Nghị định số 63/2024/NĐ-CP ngày 10/6/2024 của Chính phủ

06:39 26/06/2024

HNP – Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Minh Hải vừa ký ban hành Công văn số 1928/UBND-KSTTHC ngày 18/6/2024 về việc triển khai thực hiện Nghị định số 63/2024/NĐ-CP ngày 10/6/2024 của Chính phủ.

Xây dựng thành phố Hà Nội tiêu biểu về lối sống, phong cách ứng xử

06:37 26/06/2024

HNP - Phó Chủ tịch UBND Thành phố Vũ Thu Hà đã ký ban hành Kế hoạch số 182/KH-UBND ngày 14/6/2024 về việc tổ chức thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TU ngày 19/2/2024 của Ban Thường vụ Thành ủy “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh đến năm 2025”.

Phê duyệt Phương án vị trí tuyến đường quy hoạch nối từ đê sông Hồng đến khu đô thị Thạch Bàn

21:33 18/06/2024

HNP - Phó Chủ tịch UBND Thành phố Dương Đức Tuấn vừa ký ban hành Quyết định số 2883/QĐ-UBND ngày 03/6/2024 về việc phê duyệt Phương án vị trí tuyến đường quy hoạch nối từ đê sông Hồng đến khu đô thị Thạch Bàn, quận Long Biên, tỷ lệ 1/500.

Nâng cao chất lượng quản lý phát triển xã hội gắn với bảo đảm quyền con người, quyền công dân

21:31 18/06/2024

HNP – Phó Chủ tịch UBND Thành phố Vũ Thu Hà vừa ký ban hành Kế hoạch số 181/KH-UBND ngày 13/6/2024 về việc thực hiện Chương trình hành động số 32-CTr/TU ngày 04/04/2024 của Thành ủy Hà Nội.