Ban hành chính sách đúng thẩm quyền
Luật Thủ đô quy định thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND thành phố Hà Nội gồm 11 nội dung nhằm thể hóa các quy định của Luật. Thời gian qua, HĐND thành phố đã thực nghiêm túc Luật Thủ đô, ban hành các nghị quyết quy định những cơ chế, chính sách mang tính đột phá, định hướng lâu dài và là tiền đề để các cấp chính quyền của thành phố tổ chức triển khai thực hiện trong việc phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh trật tự, trật tự an toàn xã hội ở Thủ đô.
Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn cho biết: Để Luật Thủ đô đi vào đời sống, HĐND thành phố đã thường xuyên giám sát UBND thành phố và các cơ quan có liên quan trong việc thực hiện các quy định của Luật, Nghị quyết HĐND thông qua các hoạt động chất vấn tại các kỳ họp, các hoạt động giám sát, khảo sát theo chuyên đề của HĐNĐ thành phố. Chỉ tính từ năm 2014 đến hết năm 2017, đã có 15 cuộc giám sát của Thường trực HĐND thành phố, 105 cuộc giám sát, khảo sát của các Ban HĐND thành phố về các nội dung nghị quyết ban hành. “Nhiều chủ đề theo quy định của Luật Thủ đô được HĐND thành phố chất vấn, giám sát, khảo sát thu hút được sự quan tâm rất lớn của đại biểu HĐND, được dư luận cử tri và nhân dân Thủ đô đồng tình, đánh giá cao. Nổi bật như các nội dung: Việc thực hiện quy định về trường chất lượng cao; quản lý, sử dụng biệt thự, nhà thuộc sở hữu nhà nước; cải tạo, xây dựng chung cư cũ; phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng; việc triển khai các biện pháp đảm bảo thực hiện quy hoạch chung xây dựng Thủ đô; xử phạt lĩnh vực đất đai, xây dựng, vi phạm về an toàn phòng cháy chữa cháy” - đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh.
Ngoài ban hành 17 nghị quyết để cụ thể hóa các nội dung Luật Thủ đô giao, HĐND thành phố còn ban hành 2 nghị quyết quy định chi tiết đảm bảo thi hành Luật Thủ đô gồm: Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐND về việc thông qua Đề án “Tăng cường quản lý phương tiện giao thông đường bộ nhằm giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trương trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2017-2020, tầm nhìn đến năm 2030”; Nghị quyết số 05/2017/NQ-HĐND “Quy định việc xử lý các cơ sở không đảm bảo yêu cầu về phòng cháy chữa cháy trên địa bàn thành phố Hà Nội được đưa vào sử dụng trước khi Luật phòng cháy chữa cháy số 27/2001/QH10 có hiệu lực”. Trong đó, Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐND quy định những nội dung ưu tiên về tổ chức giao thông, cũng như một số giải pháp lớn để giải quyết những tồn tại, hạn chế về giao thông đô thị và ô nhiễm môi trường có nguyên nhân từ giao thông ở Hà Nội hiện nay.
Cần điều chỉnh, bổ sung một số chính sách đặc thù
Dù vậy, trong quá trình triển khai Luật Thủ đô vẫn còn một số hạn chế, bất cập. Trong tổng số 11 nội dung chính sách cần ban hành quy định chi tiết trong Luật thuộc trách nhiệm của HĐND thành phố, vẫn còn một nội dung HĐND thành phố đang thực hiện (ban hành nghị quyết quy định mức tiền phạt đối với một số hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai theo Điểm a, Khoản 2, Điều 20 của Luật Thủ đô). Nguyên nhân do Nghị định 102/2014/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực đất đai ban hành sau khi có Luật Thủ đô, trong đó mức phạt theo quy định hiện nay đã gấp 2 lần so với mức phạt cũ, nên trước mắt thành phố chưa quy định tăng mức phạt. Bên cạnh đó, một số văn bản đến nay chưa được ban hành, như Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn về quy hoạch, kiến trúc đối với khu vực cải tạo, tái thiết đô thị tại các 4 quận: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa và Hai Bà Trưng. Nguyên nhân chậm là do để ban hành được quy chuẩn, tiêu chuẩn này phải nghiên cứu kỹ do đây là khu vực nội đô lịch sử, đồng thời cũng phải thực hiện các quy định các quy định của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật và các quy chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn Việt Nam do Bộ Xây dựng ban hành và hiện nay còn nhiều ý kiến khác nhau nên chưa có sự thống nhất giữa các bộ, ngành.
Ngoài ra, quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng nghề trên địa bàn Thủ đô theo nguyên tắc tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Thủ đô và đất nước hiện đang chờ Chính phủ phê duyệt; việc phối hợp giữa các tỉnh, thành phố trong Vùng Thủ đô để thi hành các quy định của pháp luật về Luật Thủ đô vẫn còn nhiều hạn chế do chưa có quy chế cụ thể, mới chỉ dừng lại ở việc thực hiện quy hoạch xây dựng theo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Để Luật Thủ đô phát huy được tối đa hiệu quả khi đi vào cuộc sống, HĐND TP Hà Nội đã đề nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét điều chỉnh, bổ sung một số quy định đặc thù để Hà Nội thực hiện mô hình chính quyền đô thị theo kết luận của Bộ Chính trị. Đồng thời, cho phép mở rộng phạm vi lĩnh vực quản lý xã hội mà HĐND thành phố được quy định mức xử phạt cao hơn mức phạt tối đa do Chính phủ quy định đối với một số lĩnh vực cần thiết, cấp bách như: An toàn giao thông thông, an toàn vệ sinh thực phẩm và phòng cháy, chữa cháy tại Khoản 2, Điều 20 Luật Thủ đô; tiếp tục quan tâm cho các cơ chế về vốn để Hà Nội thực hiện các dự án trọng điểm, quan trọng trên địa bàn theo quy định tại Luật Thủ đô.
HĐND thành phố cũng đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong thực hiện các nhiệm vụ về xây dựng quy hoạch, di dời các cơ quan, trường học, bệnh viện trong khu vực nội thành và bàn giao đất để thành phố quản lý theo thẩm quyền, thực hiện đầu tư các công trình hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật theo quy định.
Mong rằng, thời gian tới, Chính phủ xem xét, giải quyết một số kiến nghị của chính quyền TP Hà Nội trong việc thực hiện các quy định liên quan đến thu, chi ngân sách, chính sách đầu tư, tạo điều kiện cho Thủ đô được hưởng cơ chế đặc thù theo tinh thần quy định trong Luật Thủ đô.